Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Бұрынғы өткен заманда апайтөс Арқаның бел ортасында бір қауымды жұрт өмір
сүріпті. Жағалары жайлауда, жандары рахатта тамаша ғұмыр кешіті. Шұрайлы жерден
қоныс алған, малға да, жанға да бай өлкенің тұрғындарының «Бізде барлығы да бар. Тек
сол мал-жанды қорғайтын батырымыз болса екен», - деген бір ғана арманы болыпты.
Күндердің күнінде бір отбасында алтын айдарлы алып бала дүниеге келіп, ел-
жұрты үлкен той жасайды. Сол бала жыл санап емес, күн санап ержете бастайды. Туған-
туысқандары да көркейіп келе жатқан баланы өз атымен атамай, көз тимесін деп, Толағай
атап кетеді.
Күндердің бір күнінде жерге бір тамшы жаңбыр жаумай, қуаңшылық тартып, ел
күйзеліске ұшырайды. Халықтың басына түскен мұндай ауыртпалық Толағайды да қатты
мазалапты. Сонан соң Толағай Дана деген қарт ақсақалға барып ақыл сұрапты. Сонда
қарт: «Қарағым, Толағай, біздің жеріміз жазық, бұлт үйіріліп тоқтайтын тауы жоқ.
Жаңбырдың болмауы сол себептен», - дейді. Бұған Толағай: «Ата, сіз рұқсат етсеңіз, мен
барып бір жерден тауды арқалап алып келсем болмай ма?» - деп тіл қатады. Сонда қарт.
«Шырағым, Толағай, еліңді ойлап егіліп тұрсың-ау! Тау арқалап әкелу оңай болмас,
дегенмен, ондай талабың болса, оңтүстік өлкеде Алатау деп аталатын алып таулардың
ақсақалы бар. Рұқсатты сонан сұрайсың», - деп батасын береді.
Сөйтіп, Толағай сапарға шығып, арада ай, жыл өткенде ақ басты Алатауға жетіпті.
Ақсақалға «Ассалаумағалейкум!» деп сәлем беріп, өзінің талап-тілегін айтыпты. Маңғаз
Алатау талапты ерге зор қошемет көрсетіп, етегінде орналасқан бала тауды Толағайға
арқалатып қоя береді. Ол алғашқыда аяғын ширақ басқанымен, иығына түскен салмақ
еңсесін езіп, бірте-бірте әлсірете бастайды. Арада көп уақыт өтеді. Арқасында тау,
әлсіреген, қансыраған Толағай елінің шетіне іліге бере, тізесі бүгіліп құлап түседі де
ұйқыға кетеді. Арқалаған тауы батыр жігіттің үстінен басып қалыпты. Сонан бері Толағай
батыр күні бүгінге дейін тау астында ұйықтап жатыр екен, ал тау Толағай деп аталып
кетіпті.
1
А
2) Hurry up (pres simp)! I’m (pres simp) afraid by the time we get (pres simp) to the station the train will have already left (fut perf).
3) The new American turbo-train has covered (hres perf) a 230-mile distance in 3 hours 15 minutes with 4 stops between Boston and New York.
4) By the time the train reached (past simp) its destination Paul had made (past perf) friends with many of his fellow travelers.
5) The railway builders have finished (pres perf) the construction of the line ahead of time.
1) Мы слышали по радио сегодня, что железнодорожные тарифы будут увеличены.
2) Скорее! Боюсь, что к тому времени, когда мы доберёмся до вокзала, поезд уже уйдёт.
3) Новый американский турбопоезд преодолел расстояние 230 миль между Бостоном и Нью-Йорком за 3 часа 15 минут с 4-мя остановками.
4) Когда поезд достиг своего назначения, Павел подружился со многими из своих попутчиков.
5) Строители-железнодорожники до завершили строительство пути.
2. Черная ручка на столе, коричневая ручка в моей сумке (on, in). Красный карандаш в этой книге (in).
возьми эти книги со стола (from).
подойди к доске. (to)
закрой свою книгу и положи в свой портфель.Она в твоем портфеле сейчас. (in, in).
подойди к двери и закрой ее (to).
положи ложку в свою чашку, Бен. (in)
выйди из комнаты (out of).
возьми ручку этого студента (of).
10. Фред в его комнате сейчас (in).
возьми свою ручку со стола и положи в свою сумку, Джейн. Сейчас возьми это из своей сумки и положи это в книгу. (from, in, out of, in)
подойди к своему столу и вынь твою книгу из сумки (to, out of).
посмотрите на доску подойдите к доске (to).
возьми чашку Джейн и поставь ее на стол (of, on).