1. Назавіце беларускіх паэтаў пачатку ХХ стагоддзя, якіх вы ведаеце. 2. Якія празаічныя творы сталі знакавымі ў беларускай літаратуры пачатку ХХ стагоддзя?
3. Каго з беларускіх драматургаў першых дзесяцігоддзяў ХХ стагоддзя
вы можаце назваць?
4. Ці можна сцвярджаць, што на пачатку ХХ стагоддзя ў Беларусі пачала
актыўна развівацца літаратурная крытыка? Чаму?
5. Назавіце мадэрнісцкія і авангардысцкія плыні, якія аказалі ўплыў на
бе ларускую лі та ратуру першай трэці ХХ стагоддзя.
6. Якія мэты мае публіцыстыка? Якія — літаратура? У чым заключаецца
публіцыстычнасць твораў Цёткі? Прывядзіце прыклады.
7. Якія рысы вылучаюць тэксты Ядвігіна Ш. сярод твораў аўтараў­сучаснікаў?
8. У чым заключаецца ідэйны сэнс п’есы Янкі Купалы «Раскіданае гняздо»?
9. Што вылучае вобраз Андрэя Лабановіча сярод герояў аповесці Якуба
Коласа «У палескай глушы»?
10. Які з вершаў Максіма Багдановіча вам найбольш падабаецца? Ці можа гэты верш стаць песняй? Чаму?
11. Паразважайце, чаму патрыятычныя вершы нарадзіліся ў Максіма
Багдановіча і Алеся Гаруна, якія доўгі час былі адарваныя ад Радзімы.
Ці адчуваеце вы сябе беларусам далёка ад Радзімы?

Рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. Рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. А ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. Як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. Рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.

Апошні раз Сяргей разам з Маркам выпадкова сустрэлі Бурыка пад час вайны ў лесе, калі прабіраліся праз чашчобу:

“Калі ён адваліў калоду, сеў і пачаў выбіраць з-пад яе нешта і чамкаць, я ўбачыў белы ажаролак, і радасць гарачай хваляй абліла маё сэрца: "Няўжо ён? Ой, не ён. Ой, вядома ж, ён!"

— Бурык! Бурчынька! — шэптам паклікаў я.

Марка паклаў мне далонь на вусны. А мядзведзь насцеражыўся, і сеў, і стаў паводзіць сваёй цюпкай, і зыркаць ва ўсе бакі. Але паветра веяла ад яго на нас, а заўважыць нас ён не мог (мядзведзі кепскавата бачаць). І я маўчаў. Тады ён вытаргнуў, як мне здалося, амаль прызыўнае крактанне. Ласкавае, жаласнае, падобнае на мурканне. Ці, можа, я хацеў у гэта верыць?”