3. Адзначце сказы, у якіх ёсць дзеепрыслоўны зварот. А) Глечык і Свіст, жмурачы заспаныя вочы на замурзаных, нямыт кінуліся ў дзверы. (В.Быкаў) Б)Баец выпусціў з рук вінтоўку і, абцярушваючы рукамі мокр споўз на дно акопа. (В.Быкаў) В) Ён (Гораў]стаяў, моўчкі хапаючы ротам паветра. ( У. Караткевіч Г) Узрадаваныя такім незвычайным падарункам, які я паабяцал заскакалі. (М.Гамолка) Д) Параіўшыся, вырашылі чакаць. (М.Гамолка) 4.Адзначце дзеепрыслоўі, з якімі часціца не пішацца асобна. A) (не) пакоячыся; Б) (не)дасаліўшы; В) (не)могучы; Г) (не)спыняючыся; Д) (не)расказаўшы. 5.Утварыце ад дадзеных дзеясловаў дзеепрыслоўі ў зварот А) усміхнуцца – Б) усміхацца - В)спыніцца — Г)спыняцца
Лічэбнік — гэта самастойная часціна мовы, якая абазначае колькасць або парадак прадметаў пры лічэнні.
У адпаведнасці са значэннем і граматычнымі асаблівасцямі ўсе лічэбнікі падзяляюцца на некалькі разрадаў (відаў).
Колькасныя лічэбнікі абазначаюць цэлы (пяць, восем), дробавы (адна шостая, тры дзясятыя) або зборны лік (шасцёра, васьмёра) і адказваюць на пытанне колькі? Таму выдзяляюць:
1) лічэбнікі, якія абазначаюць цэлы лік;
2) дробавыя;
3) зборныя.
Парадкавыя лічэбнікі абазначаюць парадак прадметаў пры лічэнні (чацвёрты, шосты) і адказваюць на пытанне які па парадку?
Як самастойная часціна мовы, лічэбнік характарызуецца адметнымі марфалагічнымі і сінтаксічнымі асаблівасцямі. Пераважная большасць лічэбнікаў скланяецца. Лічэбнікі сто і сорак маюць дзве склонавыя формы: сто, сорак — у назоўным і вінавальным склонах, сарака, ста — ва ўсіх астатніх. Не скланяюцца лічэбнікі дзевяноста, паўтара і паўтараста.
Толькі некаторыя лічэбнікі маюць род: адзін і адна, адно, два і дзве, абодва і абедзве, паўтара (пры назоўніках мужчынскага і ніякага родаў) і паўтары (пры назоўніках жаночага роду), тысяча, мільён, мільярд і г.д.
Не ўсе лічэбнікі маюць і лік: тысяча, мільён, мільярд і г.д. — адзіночны лік; адзін, адны (акуляры, вароты) — адзіночны і множны лікі.
У сказе лічэбнік можа выконваць разнастайную сінтаксічную ролю.
Пяць і шэсць — адзінаццаць.
Дадай да трох шэсць.
Ён вастрыў ужо трэці аловак.
Другі дзень ідзе дождж.
Колькасныя лічэбнікі ў спалучэнні з назоўнікамі ўтвараюць колькасна-іменнае спалучэнне слоў, якое з’яўляецца адным членам сказа.
Ад лічэбнікаў трэба адрозніваць словы з колькасным значэннем: двойка, тройка, дзясятка, дзясятак (назоўнікі), падвоены, патроены (дзеепрыметнікі), дваіцца, траіцца (дзеясловы). Лічэбнікі адказваюць на пытанні колькі? або які па парадку? (чатыры, чацвёра, чацвёрты). Таксама да лічэбнікаў нельга дапасаваць прыметнікаў (шэсць, шасцёра, шосты — лічэбнікі; моцная шасцёрка — назоўнік).
1)Марылька забегла у хату і,захапіўшы кажушок, вярнулася да сяброў.
2)Ліда ляжала на ложку, уткнуўшыся тварам у падушку і прыкрыўшыся лёгкаю дзяружкаю.
3)Сцёпка, падмацаваўшыся, сеў за ўрокі.
4)Нягледзячы на позні час, тут пульсавала жыццё.
5)Так і будзе
6)Толькі паснедаўшы і прыбраўшыся, Таццяна вышла з хаты
7)Хвалюючыся, падыйшоў Максім да сваёй хаты.
8)Дзядзька, закасаўшы рукавы, нешта шукаў на дне ракі.
9)Зіна, убачыўшы Сяргея, адразу за..рдзелася і разгублена забегла па пакоі, то пасоўваючы крэслы, то выціраючы стол.
10) Ранены ішоў, хістаючыся.
Простите, в 9 не знаю что вставлять, надеюсь
Лічэбнік — гэта самастойная часціна мовы, якая абазначае колькасць або парадак прадметаў пры лічэнні.
У адпаведнасці са значэннем і граматычнымі асаблівасцямі ўсе лічэбнікі падзяляюцца на некалькі разрадаў (відаў).
Колькасныя лічэбнікі абазначаюць цэлы (пяць, восем), дробавы (адна шостая, тры дзясятыя) або зборны лік (шасцёра, васьмёра) і адказваюць на пытанне колькі? Таму выдзяляюць:
1) лічэбнікі, якія абазначаюць цэлы лік;
2) дробавыя;
3) зборныя.
Парадкавыя лічэбнікі абазначаюць парадак прадметаў пры лічэнні (чацвёрты, шосты) і адказваюць на пытанне які па парадку?
Як самастойная часціна мовы, лічэбнік характарызуецца адметнымі марфалагічнымі і сінтаксічнымі асаблівасцямі. Пераважная большасць лічэбнікаў скланяецца. Лічэбнікі сто і сорак маюць дзве склонавыя формы: сто, сорак — у назоўным і вінавальным склонах, сарака, ста — ва ўсіх астатніх. Не скланяюцца лічэбнікі дзевяноста, паўтара і паўтараста.
Толькі некаторыя лічэбнікі маюць род: адзін і адна, адно, два і дзве, абодва і абедзве, паўтара (пры назоўніках мужчынскага і ніякага родаў) і паўтары (пры назоўніках жаночага роду), тысяча, мільён, мільярд і г.д.
Не ўсе лічэбнікі маюць і лік: тысяча, мільён, мільярд і г.д. — адзіночны лік; адзін, адны (акуляры, вароты) — адзіночны і множны лікі.
У сказе лічэбнік можа выконваць разнастайную сінтаксічную ролю.
Пяць і шэсць — адзінаццаць.
Дадай да трох шэсць.
Ён вастрыў ужо трэці аловак.
Другі дзень ідзе дождж.
Колькасныя лічэбнікі ў спалучэнні з назоўнікамі ўтвараюць колькасна-іменнае спалучэнне слоў, якое з’яўляецца адным членам сказа.
Ад лічэбнікаў трэба адрозніваць словы з колькасным значэннем: двойка, тройка, дзясятка, дзясятак (назоўнікі), падвоены, патроены (дзеепрыметнікі), дваіцца, траіцца (дзеясловы). Лічэбнікі адказваюць на пытанні колькі? або які па парадку? (чатыры, чацвёра, чацвёрты). Таксама да лічэбнікаў нельга дапасаваць прыметнікаў (шэсць, шасцёра, шосты — лічэбнікі; моцная шасцёрка — назоўнік).