7клас
дзеепрыслоўны зварот, знакі прыпынку
спішыце, пастаўце знакі прыпынку, раскрыйце дужкі. падкрэсліце як
акалічнасці адзіночныя дзеепрыслоўі і дзеепрыслоўныя звароты.
1. сабака паслухмяна падбег да гаспадара і высунуўшы чырвоны язык глядзеў
разумнымі вачыма.
2.секануў касы дождж заліўшы падаконнік і апырскаўшы фіранкі.
3.я шчыльна тулюся да аконных шыб вагона хапаючыся рукамі за гладкую
сцяну і паглынаю вачыма далёкія прасторы.
4.зубр спыніўся каля веласіпеда панюхаў яго і матнуўшы галавой паддзеў
рогам за раму.
5.хлопцы пераглянуліся і зразумеўшы адзін аднаго без слоў кінуліся да
зараснікаў.
6.малы бег як жару ўхапіўшыся.
7.хлопец цэлы дзень бегае (не)еўшы.
8. у шэрай начной цемені мільгаючы сыпаў рэдкі сняжок.
9.прыгнуўшыся збоку прабег нехта чужы.
10.бацькі не спалі ўсю ноч (не)пакоячыся за хворае дзіця.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.