Патрэбна напiсаць сачыненне на тэму "каб каб прануць нас да слёз, сам зарыдай паэт" па ўрыўку "у яго быу свет " iз паэмы "сымон-музыка" якуба коласа (на старонку)
урывак з паэмы:
у яго быў свет цікавы,
свае вобрязы, жыццё,
і ў душы яго ўсе з’явы
сваё мелі адбі
так, і праўда: не падобны быў
сымонка на другіх:
гэта быў хлапчук асобны.
у яго вачах жывых
думка нейкая бліскала,
утаропіцца, глядзіцы
і на губках смех, бывала,
заблукае,
бедны хлопчык быў загнаны,
у бацькоў нялюбы сын,
бо відочныя заганы
і меў толькі ён адзін.
не такі, як усе дзеці,
нейкі вырадак, дзіўны,
нёс віну за ўсё на свеце,
вінаваты без віны.
з ім і дзеці не дружылі,
не прымалі да гульні,
і ў самоце прахадзілі
веснавыя яго дні.
і любіў ён адвіноту,
бо так лепей было жыць:
тут ён мог себе у ахвоту
песні пець і гаманіць.
вось улетку дык равдольна:
выйдзе з хаты ў поле, луг:
цёпла ўсюды і прывольна,
сонце многа, чысты дух.
на каменьчык сядзе ў збожжы
не схіснецца і маўчыць,
ловіць сэрцам спеў прыгожы‚
як жытцо загаманіць,
як эазвоняць, заіграюць
мушкі, конікі, жучкі
і галоўкай заківаюць,
засмяюцца васількі.
спеў у сэрцы адклікаўся,
і так добранька было,
што сымонка сам смяяўся,
усё смяялася, цвіло.
заміраў тады хлапчынка,
і здавалася яму,
што ён знае, як травінка
сваю думае думу,
што гаворыць жытні колас,
і аб чым шуміць ячмень,
і чаго спявае ўголас
мушка, конік, авадзень,
што ўгары над срэбрам жыта
пяе жаваранак той
так прыгожа-самавіта,
і зачым у высь блакіту
ідзе ветрык пехатой,
у высь тую, дзе хмурынкі
над зямлёй плятуць вянкі
50
Гэтую легенду Ніне Грак, выхаванцы Бокшыцкай школы, у 2001 годзе расказала Вольга Гарбацэвіч, жыхарка вёскі Гарадзішча, што у Слуцкім раёне. Жыў у адной хаце вуж-дамавік. Гаспадар не крыўдзіў яго, а гаспадыня, падаіўшы карову, не прамінала пачаставаць цёплым малаком. А дзеці прымалі ў супольныя гульні.
І здарылася так, што, гуляючы, ў старой прызбе каля хаты яны знайшлі яйкі, якія вуж там склаў, каб вывеліся маленькія вужаняты. Сцялася ад болю вужачае сэрца, калі ён убачыў, што яго немаўляткам бяда пагражае.
Кінуўся ён да дзяцей, віўся каля іх рук, імкнучыся адхіліць бяду, і жаласна сіпеў: «Не крыўдзіце маіх дзетак! Аддайце іх мне….». Але дзеці не разумелі вужачай мовы ды, каб ён не замінаў ім у гульнях, узялі пруцік і прагналі вужа з падворка.
І папоўз, бядуючы, дамавік у пушчу.Паўзе, паўзе і плача над сваім няшчасцем. Ажно бачыць, выпаўзае са струхнелага пня яго знаёмая — злая ядавітая змяя.
«Чаго сумуеш?» — пытаецца яна ў вужа. А той і кажа пра няшчасце сваіх дзетак. Змяя зларадна ўсміхнуласа ды суцяшае: «Не плач, я табе зараз дапамагу».Не паспеў і азірнуцца вуж, як змяя — шусь на падворак, ды ў сялянскую каморку, дзе ў гэты час стаялі гладышы з малаком.
Падпаўзла яна да аднаго гладыша, узнялася над ім, разявіла пашчу і ўпусціла ў яго кроплю атрутнага яду. Потым падпаўзла да другога, трэцяга, чацвёртага і кожны з іх атруціла.
Анямелы ад жаху вуж аслупянеў на парозе, на змяіныя злачынствы гледзячы. А тая жвава перапаўзла цераз парог на падворак. Сыкнула вужу: «Вось я і адпомсціла за тваіх дзетак!» — ды шмыгнула з падворка у пушчу.