Полны аналіз верша "песняру" Максіма Багдановіча по алгорітму: 1. Час і абставіны напісання твора.
2. Пачуцці і эмоцыі, якія выклікае твор.
3. Асацыяцыі, звязаныя з творам (з якімі творамі асацыіруецца
тэкст? з якімі сітуацыямі? з якімі гукамі, колерамі, выявамі, пахамі,
адчуваннямі?).
4. Тэма (пра што напісаны твор?).
5. Ідэя (якую думку аўтар хацеў данесці гэтым творам?).
6. Назва (чаму твор мае такую назву?).
7. Жанр (верш — грамадзянскай, філасофскай, інтымнай, пейзажнай лірыкі; раманс, песня, балада, байка, паэма або інш.).
8. Кампазіцыя (якія часткі вылучаюцца ў творы? змена якіх
эмоцый рухае лірычнае перажыванне?).
9. Мастацкія вобразы. Сімвалы, дэталі, пейзаж (калі ёсць).
10. Лірычны герой (як паказаны?).
11. Выяўленчыя сродкі (тропы — эпітэты, метафары (у тым ліку
ўвасабленне, метанімія, сінекдаха), параўнанні, алегорыі; гіпербала, літота; паэтычны сінтаксіс — паўторы, рытарычныя звароты, пытанні,
воклічы, антытэза, сінтаксічны паралелізм).
12. Мова твора (лексіка — запазычанні, устарэлыя словы, наватворы, эмацыянальна афарбаваныя словы; фразеалогія; марфалагічны
склад — частотнасць ужывання часцін мовы).
13. Гукавое аблічча твора (алітарацыя1, асананс2).
14. Метрычная будова. Вершаваны памер (ямб, харэй; дактыль,
амфібрахій, анапест), рыфма (мужчынская, жаночая). Цвёрдая форма
(санет, трыялет, рандо, танка), вольная форма (верлібр).
15. Асабістае меркаванне пра твор.
у апавяданни в. быкау паказвае маці , як старую жанчыну, якая 16 год з неаслабнай надзеяй чакае з вайны свайго сына, усё яе жыццё пасля вайны запаланіла гора. аўтар яе так апісвае «гэта старая, з пасівелымі валасамі, заўседы пячальнымі вачыма, згорбленая часам». гора яе «прыбіла ўсякі інтарэс да жыцця, зламала характар, спарахніла душу - нічога няміла цяпер старой адзінокай жанчыне» . яна не адна якіх пакалечыла вайна. вось і яна як сапраўдная маці чакае сына з вайны нягледзячы ні на што. яе душэўная рана на працягу доўгага часу не можа зацягнуцца, таму что яе любімы сын загінуў на вайне. гэтую маці ў гэтым свеце нічога не трымае, у яе нічога няма, яна нікому нічога не павінна. яе жыццё праходзіць у чаканні паштальёна, які зноў будзе злым, таму што менавіта злосцю ён ратуе сваю душу ад нямога пытання, на які не можа адказаць.
аутар гаворыць « сон не прыносіць тэклі адпачынку і збавення ад пакут. сны - працяг таго, пра што думае яна кожную хвіліну. ноччу яна бачыць васілька. але ён сніцца то пакалечаным, то цяжка параненым. сны ператвараюцца ў нясцерпны жах. усяму спрабуе знайсці яна тлумачэнне. i ўсё ўбачанае разам перарастае ва ўпэўненасць, што сын вернецца. упэўненасць настолькі моцная, што не дае чакаць у бяздзейнасці, і тэкля ідзе ўслед убачанай адзінокай постаці».
за вёскай ёсць помнік абаронцам радзімы і ахвярам вайны, за якімі яна даглядае, думаючы пра і пра сваіх родных.
апісваючы вобраз старой тэклі, васіль быкаў выкарыстоўвае азначэнні, якія характарызуюць яе душэўны стан.