Пра народнае свята у паэме новая зямля

У лесе было зацішна і цёпла. Рэдкія сосны на ўзлессі ледзьве гайдаліся ў сваім адвечным суме, на залітым смалою пні грэлася яшчарка, гарчыў пах апалага лісця і вялай травы, сухое ігліцы і багуну, датлявалі пазелянелыя трэскі і хваёвая кара. Я сеў на стары аблузаны выварат з высока задранымі карэннямі, чыркаў кіёчкам па зямлі, збіваў паразяўленыя шышкі, а з колішняга кастрышча высокі прывялы скрыпень пускаў доўгія пасмы пуху. Я радаваўся, што прыгравала сонца, што дыхаў гаркаватым асеннім паветрам, успаміналіся наша палата, хлопцы, што асталіся пасля мяне, і наш беладрэўны цэх.

Настаўнік Іваніцкі, чалавек малады, але незвычайны сур'ёзны, ідзе, каб яшчэ раз пабачыцца з Таганкам. Вёскі ён, як кажуць у Казельшчыне: яму сто восем, знакамітасць. Настаўнікі хвалююць дзіўныя думкі: падумаць толькі Таганцы прайшло адно з самых выдатных стагоддзяў. Ско. было за гэты век пераваротаў, адкрыццяў, войн, колькі славілася і памерла вялікіх людзей! А ён ніколі разумеў пра ўсё гэта. І сядзіць ён так пакорліва, так непаду. Апусціў плечы, склаў на худых каленях чорныя, высушыўшы за стагоддзе рукі, перахрысціў скрыўленыя працай ды З-пад насунутай шапкі відаць канцы рэдкіх броваў, прыўзнятых. Выцвілыя вочы нічога не выказваюць аб стогадовы чалавек, яшчэ чуе, бачыць, памятае ўсё, што зрабіць па хаце, ведае, дзе што ляжыць ... І ўсё ж ён уз у свеце сваіх далёкіх успамінаў (І. Бунін).