С
1.адзначце сказы з некалькімі даданымі часткамі:
1.так незаўважна прыйшла пара, калі з кастусём яны скончылі новы дом, а калісь пасаджаны кастусём клянок даваў улетку ўжо вялікі цень.
2.завішнюк адчуў, што за плечы крадзецца холад, і падаўся да агню.
3.ён успомніў, што сёння 20 мая, на дварэ ніякая не зіма, а зялёнае лісце і даўно ўжо цвіце яблыня.
4.ён увайшоў у цесныя сенцы-кухню, і першае, што ўбачыў праз шыбу ў дзвярах пакоя, – гэта як нюра хавалася пад коўдру.
5.калі конік-цвыркун змаўкаў, адразу было чуваць, як булькоча ў канцы вёскі рака і брэша, глуха і працяжна, нечы сабака.
2.адзначце сказы з паслядоўным падпарадкаваннем:
1.ігнат сядзеў на самым версе, калі адчуў, што з другога боку вуліцы на яго пазірае хлапчук гадоў 8.
2.калі на двары не сталі тупаць нагамі і не скрыпеў ужо калодзеж, ён устаў, пахадзіў па
3.нарэшце ён ужо добра прывык да таго, што наперадзе два дні свят і яна будзе ехаць дадому.
4.пільневіч адчуў, што цяпер ён зусім інакш стаў глядзець на тое, на што раней пазіраў праз пальцы.
5.каб пазнейшых нашых дэкадэнтаў, якія апявалі занядбаныя панскія замкі, пакінуць тут хоць бы на адну ноч, яны хутка запрасіліся б на траву, на цёплае сонейка.
3.адзначце складаназалежныя сказы з сузалежным неаднародным падпарадкаваннем:
1.са здзіўленнем спыніўся я перад трохпавярховым домам, адна палавіна якога была разбурана, а ў другой жылі людзі.
2.першая бомба ўпала недзе ў канцы вуліцы, у раёне таго дома, дзе жанчына выбівала дарожку, і, напэўна, трапіла ў будынак, бо высока ўгару шугануў слуп чорнага і белага дыму.
3.васіль прыслухаўся, што чуваць з чарнушкавага двара, пачакаў, ці не пачуе ганнінага голасу.
4.старая выкідала з печы цёплыя, што пахлі ўжо гаркаватаю карою, алехавыя ружаватыя дровы, азіралася на дзверы, за якімі драпалася і вішчала ўпушчаная некім ноччу ў сенцы трапяткая сучачка.
5.калі б хто спытаў у гэтую хвіліну, аб чым ён думае, лабановіч, напэўна, не даў бы адказу.
4.адзначце сказы са змешаным падпарадкаваннем:
1.завішнюку рабілася сумна і неяк трывожна ад таго, што ён не ведае ні гэтай песні, ні тых, хто спявае яе, што ён многа чаго не ведае ў лонве.
2.зноў я стаяў на дарозе і да болю ў вачах прыглядаўся да машын, якія кацілі і з боку гарадка, праз які дарога ішла на мінск, і з боку дальняга райцэнтра, куды бегла гравейка.
3.за драбналессем пачалося знаёмае канюшыннае поле, дзе лясяня з маці не раз ласаваліся смачнаю травою, а калі не было надта горача, то і ляжалі, адпачывалі, напіўшыся вады ў блізкай рэчцы і вяртаючыся ад яе ў лес.
4.я вельмі люблю дарогі і думаю, што калі прыйдзе час і я не здолею ездзіць, то ці варта тады ўвогуле жыць.
5.вельмі можа быць, што ён не менш як тры гадзіны ляжаў тварам угару, пакуль убачыў над сабой ноч, і неба, і зоры.
5.адзначце складаназалежныя сказы, у якіх правільна пастаўлены коскі паміж часткамі:
1.ужо ўвесь край неба палаў ружовым водбліскам, і хоць сонца яшчэ не было над зямлёю, птушкі ўжо бачылі яго і спявалі, узнімаючыся высока.
2.маці сказала, што калі я буду паслухмяным, то ў суботу мяне возьмуць у горад.
3.уночы аліку снілася, што ён згубіў свае лыжы, доўга шукаў іх і што лыжы схаваў ад яго юрка.
4.я ехаў па дарозе, дзе мне было знаёма кожнае дрэва і кожны куст, і дзе ўсё мне напамінала былое.
5.вялікія дрэвы раслі пры дарогах, і чым вышэй яны ішлі ў неба, тым неба здавалася вышэйшым.
6.расстаўце ў сказах прапушчаныя знакі прыпынку:
1.хоць за ўвесь гэты доўгі час тут і не было вельмі калі але я перачытаў гэтулькі кніг што аж самому дзіва колькі чалавек можа ўсяго перачытаць.
2.цяпер чубар акурат ужо быў перакананы што адлегласць якая аддзяляла яго ад верамеек і якая ўвесь час падаўжалася заключала ў сабе нешта такое за што трэба было непакоіцца.
3.добра калі трэскаецца аб бок патэльні яйка і сквірчыць вяндліна і чарнее кава ў белай філіжанцы.
4.успаміналася як у халодным восеньскім полі капалі бульбу як ужо ўвечары калі марозна барвянілася зара на захадзе бацька накладаў мяшкі на калёсы а ён скакаў навокал рады што зараз паедуць у двор і ён добра-добра адагрэецца на гарачай печы.
5.снег ляпіў па нашых тварах калі мы выйшлі на бульвар і яна злавіла таксі і ўсё стаяла побач.
На мой взгляд, совершенно напрасно пьесу Янки Купалы "Тутэйшыя" не одно десятилетие считали слабой в идейном отношении. В этой пьесе Янка Купала также тревожится за судьбу Отечества, как и других своих произведениях, только тревога эта выражена комическими средствами.
В Беларуси, находящейся между Западом и Востоком, за неполные два года 4 раза менялась власть. Персонажи пьесы и отец и дочь Горошко в этих исторических действиях не участвуют, живут в городе и иногда ездят в деревню. А Дама, господа и исправник бесцельно перемещаются с места на место. Квартира Никиты Зноско неуютная и ненадёжная, как и вся Беларусь того времени.
Трагедия «Тутэйшесци» в том, что люди из-за своего недостаточно развитого самосознания, пассивности, равнодушия превратились в посторонних наблюдателей собственной судьбы. В пьесе показаны представители разных социальных групп. Янка и Леночка –вполне сознательные белорусы, знают, какого они «рода-племени», и собираются учить других, но болезнь « тутэйшесци » затронула и их: они внутренне самоизолированы и их жизненные устремления односторонни. Тесть Левон Горошко хорошо относится к Янке, но даже он не может понять его. Что же тогда говорить о других? А Алёнка и вовсе пока ещё только ученица. Они и хотят изменить жизнь к лучшему, но не знают как, не готовы к этому.
Гануля Зносчиха и Лявон Горошко придерживаются вековых обычаев белорусской культуры, но ни во что не вмешиваются. Никита Зносак воплощает в себе образ при Для него всё чужое – лучшее, и даже о «воспитанности» поляков, снявших с него френч и сапоги, он говорит с восторгом. Высмеивая своего героя, писатель жил заботой о будущем нации, о её к самосохранению.
Абсолютны безразличны и не ни к какому самостоятельному движению Дама, Пан, Поп, исправник. Восточный и Западный учёные, герр Спичыни, родились и выросли в Беларуси, но позиция их воинственно антибелорусская, они – «враги беларушчыны».