Запішыце складаназалежныя сказы , пастаўце патрэбныя знакі прыпынку . Вызначце від даданых частак , сродкі сувязі іх з галоўнай часткай . Правільнасць адказу праверце пастаноўкай пытання . 1. Вядома мне і кожнаму даўно што патрабуе чыстае сумленне быць неабходным , хоць малым , звя ном паміж сваім і новым пакаленнем ( Грах . ) . 2. Усе сыны ўсіх народаў на памяць помняць родны верш і ганарацца песняй роднай з якой з калыскі ты жывеш ( Панч . ) . 3. Для таго каб літаратура стала выхаваце лем дзяцей неабходна цярпліва , клапатліва і натхнёна рыхтаваць глебу для ўспрыняцця мастацкага слова ( Віт . ) . 4. Хто тут пабыў той не забудзе густых гаёў асенні жар ( Нях . ) . 5. Вядзі мяне , зялёная радзіма , туды дзе я пачаўся , як ручай ( Я. С. ) . 6. Қалі сонца паднялося вышэй на зямлю зноў сышла гарачыня ( Мел . ) . 7. Чым галасней гудзела непагода тым больш была упартасць у народа ( Кір . ) . 8. Люблю калі жыта ў палях скалыхнецца і клоніць калоссе на сцежкі мае ( А. Р. )
1. Грушка была маладая, нізкарослая і бухматая на сонечным прыволлі, калючае яе сучча абвісала да самага долу і добра затуляла чалавека.
2. З закапцелага коміна крайняе хаты віўся ўгару слабы дымок, гатаваўся сняданак.
3. Сонца ўжо даволі высока паднялося ў небе і няблага прыгравала ягоныя плечы, штаны ззаду і боты памалу падсыхалі пасля начнога купання ў балоце.
4. I праўда, за парослым альшынамі раўком, відаць было, пасвіўся невялічкі статак – некалькі кароў хадзілі па сенажаці, збоч сноўдала жаночая постаць.
5. Косця тым ранкам устаў рана, пабудзіла маці, – падышла радоўка на пасту.
1. Іваноўскі, стоячы побач, прыслухаўся. (апавядальны, няклічны, просты, двухсастаўны, развіты, поўны, ускладнены дзеепрыслоўным зваротам) [ -, дзеепр.зв., = ].
Іваноўскі - дзейнік (выражаны назоўнікам)
стоячы побач - прыслоўе (выр. дзеепрыслоўным зваротам - дзеепрыслоўе + прыслоўе)
прыслухаўся - выказнік (выр. дзеясловам)
2. Пакуль, аднак, было ціха і цёмна. (апавядальны, няклічны, просты, аднасастаўны, безасабовы, поўны, развіты, ускладнены пабочным словам) [ .., паб.сл., = i = ].
пакуль - акалічнасць (выр. прыслоўем)
аднак - пабочнае слова, членам сказа не з'яўляецца
было ціха, цёмна - выказнікі (было - дзеяслоў, ціха, цёмна - прэдыкатыўныя прыслоўі)
і - злучнік, членам сказа не з'яўляецца
Складаназлучаныя сказы:
1. Праўда, яшчэ заставаўся адкрыты і небяспечны пагорак-лыжка ў другім баку, але ён быў усё ж далей. [ ], але [ ].
2. Ногі яго на лыжах неяк слізка паехалі ўбок, і ён мякка споўз целам у затрэсеную сенам гурбіну. [ ], i [ ].
3. Ніхто пра тое яшчэ не сказаў ніводнага слова, але відавочна ўсе яны пачалі адчуваць нешта падобнае ў адносінах да гэтага бедалагі. [ ], але [ ].
Складаназалежныя сказы:
1. Пасля кароценькай паўзы, якая засведчыла яго маўклівую нязгоду з лейтэнантам, старшына рэзка ступіў па ледзьве азначанай у снезе сцяжынцы да старанна прычыненых дзвярэй пуні.
[... ,(якая...), ...].
2. У дадатак да ўсяго яшчэ і лыжы, якія былі пакуль што грувасткім цяжарам, не больш.
[ ], (якія ...).