гаметофиты хвощей, плаунов и папоротников отличает:а к фотосинтезу б) наличие ризоидов в)существование независимо от спорофита г)наличие сорусов д)количество яйцеклеток в архегониях
1. У плоских червей симметрия тела:двустороннюю (билатеральную) симметрию.
2. Органы, участвующие в захвате пищи и её переваривании, образуют систему:пищеварительную.
3. Какой плоский червь НЕ является паразитом: широкий лентец.
4. Мужские половые клетки – это:сперматозоиды.
5.Окончательные хозяева эхинококка:Основные/окончательные хозяева эхинококка - волк, собака, шакал промежуточный - мелки и крупный рогатый скот, человек.
6. Почему аскариды не перевариваются в кишечнике человека?Благодаря сразу двум белковым оболочкам, желудочный сок не может навредить паразиту.Следовательно ,ответ Г.
7.Кровеносная система в процессе исторического развития появляется у:кольчатых червей, она замкнутая.
8.В какой тип объединяют животных, имеющих удлиненное тело, разделенное на сходные членики, кровеносную систему, брюшную нервную цепочку и окологлоточное нервное кольцо?кольчатые черви.
9. Имеются доказательства происхождения кольчатых червей от:древних свободноживущих плоских червей.
10. Какая система органов отсутствует у ленточных червей?пищеварительная.
Часть 2. Выберите три верных ответа из предложенных.
11. Какие признаки появились у кольчатых червей по сравнению с плоскими?А,Б, Д
12.Какие особенности плоских червей-паразитов связаны с условиями жизни в кишечнике человека? А,Б,Е
13. Установите соответствие между признаком червей и типом, для которого он характерен.
1) Круглые черви
2) Кольчатые черви
А -1
Б-2
В-2
Г-2
Д-1
15. Выпишите буквы с правильными утверждениями:
А) У плоских червей впервые появляется кровеносная система -НЕТ
В) Белая планария обитает в кишечнике человека -НЕТ
Г) У дождевого червя нет анального отверстия -Оно есть,значит ответ не верный
Д) Печеночный сосальщик может попасть в организм при проглатывании воды из пресного водоема.-ДА
16. Прочитайте текст, вставьте в текст пропущенные слова. Текст переписывать не нужно, запишите только необходимые слова через запятую.
Свободноживущие плоские черви как двусторонние симметричные животные ведут паразитический образ жизни. У них есть передний и задний концы тела. На переднем конце расположены нервные узлы, а на заднем , органы защиты или нападения.
17.Дайте развёрнутый ответ на поставленный вопрос.
Какие меры профилактики необходимы для того, чтобы исключить заражение личинками печеночного сосальщика?
-В целях профилактики инфицирования паразитами требуется исключить употребление сырой воды, особенно если это вода из природных источников.
-Овощи и зелень, сорванные с грядки, после тщательного мытья следует обдавать кипятком.
-Мясо нужно хорошо проваривать. Приобретая печень животных, следует тщательно осмотреть ее на наличие поражений.
-Нельзя покупать мясо, не соответствующего контроля.
-Чтобы предупредить развитие болезней и осложнений, требуется регулярно посещать врача и сдавать анализы на гельминтов.
-При наличии подозрительных симптомов нужно, не откладывая, обращаться к специалисту и проходить полную диагностику до обнаружения причин недомогания.
-Отказ от употребления сырой, сыровяленой рыбы, недостаточно прожаренного мяса, в том числе печени животных.
-Использование отдельных ножей и досок для разделки рыбы, тщательная дезинфекция рабочего места.
-Отказ от кормления домашних питомцев сырой рыбой и мясом, регулярная дегельминтизация собак и кошек.
-Употребление воды только после тщательной очистки и кипячения, в походных условиях нужно процеживать воду через грубую плотную ткань, дабы устранить источники заражения.
-Избегать контакта с одичавшими животными и домашним скотом без потребности.
-Обязательно соблюдать гигиену рук, лица и всего тела.
Ферменттер тірі клеткаларда пайда болатын және организмдегі биохимиялық процесстерді жылдамдататын белок тектес биологиялық катализаторлар. Олар организмдегі жекелеген химиялық процесстердің жүруін және бүкіл зат алмасу процесстерін тездетеді.
Фермент деген терминді ғылымға 19-ғасырдың басында Я.Б.Ван Гельмонт деген химик енгізген. Бұл сөз латынның Ферментацио-газ бөле отырып ашу деген сөзінен шыққан. Сонымен бірге әдебиетте энзим деген сөз де қолданылады. (эн-ішінде, зиме-ашытқы ) Ферменттерді зерттейтін ғылым саласын энзимология деп атайды.
Ферменттер клетканың тек белгілі бір аудандарында ғана шоғырланған, мысалы тыныс алу ферменттері митохондрияда , белок синтезіне қатысты ферменттер рибосомада шоғырланған.
Ферменттер белок тектес заттар болғандықтан белоктарды бөліп ал әдістерін ферменттерге де қолданылады. (Диализ, тұндыру, хроматография, электрофорез.)
Ферменттер химиялық табиғаты жағынан – белоктық заттар. Ферменттердің тездеткіштік қасиеті оның молекуласында белок барлығына байланысты.
Ферменттер де белоктар тәрізді қарапайым және күрделі болып екі топқа бөлінеді.
Қарапайым ферменттердің молекуласы тек қана белоктардан тұратын бір компонентті ғана болады. Бұларға жататындар- рибонуклеаза, пепсин, амилаза.
Күрделі ферменттердің молекуласы 2 компоненттен тұрады.Белоктық бөлігін апофермент ал белоксыз бөлігін кофермент деп атайды.
Биохимиялық реакцияларда коферменттер 2 түрлі қызмет атқарады.
олар ферменттің активті орталығын қалыптастырады.Жекелеген атомдарды бір субстраттан екіншісіне тасымалдауға қатысады.
Ферменттердің аса тұрақсыздығына байланысты әсері де көптеген факторларға тәуелді келеді. Температураның әсері. Ферменттің ең жоғары активтігі 36-400С байқалады.
Ортаның рН –ның әсері. Әрбір ферменттің өте жоғары
активтік көрсететін қолайлы рН аймағы бар. Мысалы, пепсин рН-1,5 – 2,5; трипсин рН –8, 0-9,0, сілекей амилазасы рН- 6,9 –7,0, уреаза рН – 7, 2-8,0 болғанда ең жоғары активтік көрсетеді.
Талғампаздығы іріктеушілігі. Әрбір фермент, құрылысы жағынан ұқсас тек белгілі – бір субстратқа, немесе заттар тобына ғана әсер етеді. Мәселен, уреаза ферменті бір ғана несеп кәрінін ыдырау реакциясын катализдейді. Ферменттің талғаушылық қасиетінің биологиялық маңызы өте зор, өйткені ферменттер осындай қасиетінің арқасында зат алмасу процесін реттеп отырады. Ферменттің активтігін ортада әртүрлі қоспалардың болуына байланысты. Ферменттің активтігін жоғарылататын заттарды активаторлар, ал баяулататындарды немесе тежейтіндерді ингибиторлар / бөгегіштер деп атайды. Активаторлар ферментативтік реакциялардың жылдамдығын арттырады. Активаторлар талғаулы/ специфические/ және талғаусыз / неспецифические/ болып екіге бөлінеді. Бөгегіштер ферментативтік реакцияларды ішінара, немесе толық тежейді. Талғаулы бөгегіштерге антиферменттер – антипепсин, антитрипсин және т.б жатады. Талғаусыз бөгегіштерге ферменттердің улы заттары /НСN, KCN, NaCN/, ауыр металдардың иондары, сульфидтер және т.б жатады.
Ферменттердің активтігін өлшеу. Ферменттердің активтігі өте жоғары. Олардың шапшандатқыш активтігін сипаттау үшін, «айналым саны» деген ұғым қолданылады. «Айналым саны» деп І моль ферменттің әсерінен І минут уақытта өзгеріске ұшырайтын субстраттың мөлшерін/ моль санымен есептегенде/ айтады. Мысалы, кейбір таза ферменттің «айналым саны» мынандай :
КаталазаН2025 000 000
ПепсинКазеин 40000
Ферменттің активтік орталығы деп оның молекуласының субстратпен түйісетін бөлігін айтады. Реттегіш орталық активтік орталықтан едәуір қашықтықта орналасады. Аллостерлі ферменттер реттегіш орталығы арқылы модулятордың / эффектордың/ молекуласымен байланысқа түседі.
Ферменттердің қазіргі атаулары мен жіктелуін 1961ж Халықаралық биохимиялық Одақтың Комиссиясы бекіткен.
Жаңа жіктеу бойынша бізге белгілі ферменттердің барлығы алты класқа бөлінеді :
Оксидоредуктаза – сутегінің атомдарын немесе электрондарды бөліп және қосып алу арқылы субстраттың тотығу – тотықсыздану процесін үдететін фермент.Трансфераза – атомдардың түрліше топтарының тасымалдану реакциясын катализдейтін фермент.Гидролаза – заттардың түрліше топтарының гидролизіне қатысатын фермент.Лиаза – еселенген байланысты түзе немесе бұза отырып, түрлі атомдар тобын қосып немесе ажыратып алу реакциясын катализдейтін фермент.Изомераза –изомеризация реакциясын катализдейтін фермент.Лигаза /синтетаза/ – АТФ энергиясының есебінен түрлі заттардың синтезделу реакциясын шапшандататын фермент.
1. У плоских червей симметрия тела:двустороннюю (билатеральную) симметрию.
2. Органы, участвующие в захвате пищи и её переваривании, образуют систему:пищеварительную.
3. Какой плоский червь НЕ является паразитом: широкий лентец.
4. Мужские половые клетки – это:сперматозоиды.
5.Окончательные хозяева эхинококка:Основные/окончательные хозяева эхинококка - волк, собака, шакал промежуточный - мелки и крупный рогатый скот, человек.
6. Почему аскариды не перевариваются в кишечнике человека?Благодаря сразу двум белковым оболочкам, желудочный сок не может навредить паразиту.Следовательно ,ответ Г.
7.Кровеносная система в процессе исторического развития появляется у:кольчатых червей, она замкнутая.
8.В какой тип объединяют животных, имеющих удлиненное тело, разделенное на сходные членики, кровеносную систему, брюшную нервную цепочку и окологлоточное нервное кольцо?кольчатые черви.
9. Имеются доказательства происхождения кольчатых червей от:древних свободноживущих плоских червей.
10. Какая система органов отсутствует у ленточных червей?пищеварительная.
Часть 2. Выберите три верных ответа из предложенных.
11. Какие признаки появились у кольчатых червей по сравнению с плоскими?А,Б, Д
12.Какие особенности плоских червей-паразитов связаны с условиями жизни в кишечнике человека? А,Б,Е
13. Установите соответствие между признаком червей и типом, для которого он характерен.
1) Круглые черви
2) Кольчатые черви
А -1
Б-2
В-2
Г-2
Д-1
15. Выпишите буквы с правильными утверждениями:
А) У плоских червей впервые появляется кровеносная система -НЕТ
Б) Паразитическим червям характерная огромная плодовитость -ДА
В) Белая планария обитает в кишечнике человека -НЕТ
Г) У дождевого червя нет анального отверстия -Оно есть,значит ответ не верный
Д) Печеночный сосальщик может попасть в организм при проглатывании воды из пресного водоема.-ДА
16. Прочитайте текст, вставьте в текст пропущенные слова. Текст переписывать не нужно, запишите только необходимые слова через запятую.
Свободноживущие плоские черви как двусторонние симметричные животные ведут паразитический образ жизни. У них есть передний и задний концы тела. На переднем конце расположены нервные узлы, а на заднем , органы защиты или нападения.
17.Дайте развёрнутый ответ на поставленный вопрос.
Какие меры профилактики необходимы для того, чтобы исключить заражение личинками печеночного сосальщика?
-В целях профилактики инфицирования паразитами требуется исключить употребление сырой воды, особенно если это вода из природных источников.
-Овощи и зелень, сорванные с грядки, после тщательного мытья следует обдавать кипятком.
-Мясо нужно хорошо проваривать. Приобретая печень животных, следует тщательно осмотреть ее на наличие поражений.
-Нельзя покупать мясо, не соответствующего контроля.
-Чтобы предупредить развитие болезней и осложнений, требуется регулярно посещать врача и сдавать анализы на гельминтов.
-При наличии подозрительных симптомов нужно, не откладывая, обращаться к специалисту и проходить полную диагностику до обнаружения причин недомогания.
-Отказ от употребления сырой, сыровяленой рыбы, недостаточно прожаренного мяса, в том числе печени животных.
-Использование отдельных ножей и досок для разделки рыбы, тщательная дезинфекция рабочего места.
-Отказ от кормления домашних питомцев сырой рыбой и мясом, регулярная дегельминтизация собак и кошек.
-Употребление воды только после тщательной очистки и кипячения, в походных условиях нужно процеживать воду через грубую плотную ткань, дабы устранить источники заражения.
-Избегать контакта с одичавшими животными и домашним скотом без потребности.
-Обязательно соблюдать гигиену рук, лица и всего тела.
1.Ферменттердің жалпы қасиеттері.
2.Ферменттің активтік орталығы
3.Ферменттердің қазіргі атаулары мен жіктелуі
Ферменттер тірі клеткаларда пайда болатын және организмдегі биохимиялық процесстерді жылдамдататын белок тектес биологиялық катализаторлар. Олар организмдегі жекелеген химиялық процесстердің жүруін және бүкіл зат алмасу процесстерін тездетеді.
Фермент деген терминді ғылымға 19-ғасырдың басында Я.Б.Ван Гельмонт деген химик енгізген. Бұл сөз латынның Ферментацио-газ бөле отырып ашу деген сөзінен шыққан. Сонымен бірге әдебиетте энзим деген сөз де қолданылады. (эн-ішінде, зиме-ашытқы ) Ферменттерді зерттейтін ғылым саласын энзимология деп атайды.
Ферменттер клетканың тек белгілі бір аудандарында ғана шоғырланған, мысалы тыныс алу ферменттері митохондрияда , белок синтезіне қатысты ферменттер рибосомада шоғырланған.
Ферменттер белок тектес заттар болғандықтан белоктарды бөліп ал әдістерін ферменттерге де қолданылады. (Диализ, тұндыру, хроматография, электрофорез.)
Ферменттер химиялық табиғаты жағынан – белоктық заттар. Ферменттердің тездеткіштік қасиеті оның молекуласында белок барлығына байланысты.
Ферменттер де белоктар тәрізді қарапайым және күрделі болып екі топқа бөлінеді.
Қарапайым ферменттердің молекуласы тек қана белоктардан тұратын бір компонентті ғана болады. Бұларға жататындар- рибонуклеаза, пепсин, амилаза.
Күрделі ферменттердің молекуласы 2 компоненттен тұрады.Белоктық бөлігін апофермент ал белоксыз бөлігін кофермент деп атайды.
Биохимиялық реакцияларда коферменттер 2 түрлі қызмет атқарады.
олар ферменттің активті орталығын қалыптастырады.Жекелеген атомдарды бір субстраттан екіншісіне тасымалдауға қатысады.
Ферменттердің аса тұрақсыздығына байланысты әсері де көптеген факторларға тәуелді келеді. Температураның әсері. Ферменттің ең жоғары активтігі 36-400С байқалады.
Ортаның рН –ның әсері. Әрбір ферменттің өте жоғары
активтік көрсететін қолайлы рН аймағы бар. Мысалы, пепсин рН-1,5 – 2,5; трипсин рН –8, 0-9,0, сілекей амилазасы рН- 6,9 –7,0, уреаза рН – 7, 2-8,0 болғанда ең жоғары активтік көрсетеді.
Талғампаздығы іріктеушілігі. Әрбір фермент, құрылысы жағынан ұқсас тек белгілі – бір субстратқа, немесе заттар тобына ғана әсер етеді. Мәселен, уреаза ферменті бір ғана несеп кәрінін ыдырау реакциясын катализдейді. Ферменттің талғаушылық қасиетінің биологиялық маңызы өте зор, өйткені ферменттер осындай қасиетінің арқасында зат алмасу процесін реттеп отырады. Ферменттің активтігін ортада әртүрлі қоспалардың болуына байланысты. Ферменттің активтігін жоғарылататын заттарды активаторлар, ал баяулататындарды немесе тежейтіндерді ингибиторлар / бөгегіштер деп атайды. Активаторлар ферментативтік реакциялардың жылдамдығын арттырады. Активаторлар талғаулы/ специфические/ және талғаусыз / неспецифические/ болып екіге бөлінеді. Бөгегіштер ферментативтік реакцияларды ішінара, немесе толық тежейді. Талғаулы бөгегіштерге антиферменттер – антипепсин, антитрипсин және т.б жатады. Талғаусыз бөгегіштерге ферменттердің улы заттары /НСN, KCN, NaCN/, ауыр металдардың иондары, сульфидтер және т.б жатады.
Ферменттердің активтігін өлшеу. Ферменттердің активтігі өте жоғары. Олардың шапшандатқыш активтігін сипаттау үшін, «айналым саны» деген ұғым қолданылады. «Айналым саны» деп І моль ферменттің әсерінен І минут уақытта өзгеріске ұшырайтын субстраттың мөлшерін/ моль санымен есептегенде/ айтады. Мысалы, кейбір таза ферменттің «айналым саны» мынандай :
КаталазаН2025 000 000
ПепсинКазеин 40000
Ферменттің активтік орталығы деп оның молекуласының субстратпен түйісетін бөлігін айтады. Реттегіш орталық активтік орталықтан едәуір қашықтықта орналасады. Аллостерлі ферменттер реттегіш орталығы арқылы модулятордың / эффектордың/ молекуласымен байланысқа түседі.
Ферменттердің қазіргі атаулары мен жіктелуін 1961ж Халықаралық биохимиялық Одақтың Комиссиясы бекіткен.
Жаңа жіктеу бойынша бізге белгілі ферменттердің барлығы алты класқа бөлінеді :
Оксидоредуктаза – сутегінің атомдарын немесе электрондарды бөліп және қосып алу арқылы субстраттың тотығу – тотықсыздану процесін үдететін фермент.Трансфераза – атомдардың түрліше топтарының тасымалдану реакциясын катализдейтін фермент.Гидролаза – заттардың түрліше топтарының гидролизіне қатысатын фермент.Лиаза – еселенген байланысты түзе немесе бұза отырып, түрлі атомдар тобын қосып немесе ажыратып алу реакциясын катализдейтін фермент.Изомераза –изомеризация реакциясын катализдейтін фермент.Лигаза /синтетаза/ – АТФ энергиясының есебінен түрлі заттардың синтезделу реакциясын шапшандататын фермент.