8нче сыйныф өчен әдәбияттан йомгаклау контроль эше
1 нче өлеш
Дөрес дип табылган җавапны языгыз
1
Бәет сүзе нинди мәгънә белдерә?
1 Тарихи вакыйга
2 Ике юллы шигырь
3 Гадәттән тыш хәл
4 Шәхси фаҗига
2
“Иреннәре – якут, теше – ак энҗе,
Бер күрсә, үлеккә җан керер иде” – “Бабахан дастаны”нда кем портреты шулай
сурәтләнгән?
1 Маһым
2 Таһир
3 Зөһрә
4 Бабахан
3 Габдулла Тукайның Габдулла Кариевка язган хатында кайсы шигырь турында
сүз бара?
“Мин хәзер Казанда инде. Уральскида вакытта шуны сөйли-сөйли авыз суларым
кибеп бетте вә шунда бару хакында шигырьләр яздым”
1 “Бер татар шагыйренең сүзләре” шигыре
2 “Пар ат” шигыре
3 “Туган тел” шигыре
4 “Туган авыл” шигыре
4 Түбәндәге әсәрләрнең авторларын туры китер
“Алмачуар” Шәриф Камал
”Су кызы” Галимҗан Ибраһимов
“Буранда” Нәҗип Думави
5 Сибгат Хәкимнең “Җырларымда эзлим...” шигырендәге лирик геройның
”авыруына” нинди дәва бар?
1) шифаханәгә бару
2) үләннәрдән чәй ясап эчү
3) туган авылының саф һавасын сулап килү
4) әнисен клиндерләр белән сөендерү
6 Ф.Хөснинең “Сөйләнмәгән хикәя” сендә вакыйганы кем сөйли?
1) лирик герой
2) Биктимер
3) Биктимернең әнисе
4) Биктимернең дусты
7 Ш.Маннурның “Муса” романында кайсы җыр фашистларны чыгырыннан
чыгара?
1) “Тәфтиләү” җыры
2) “Пар ат” җыры
3) “Әллүки” җыры
4) “Катюша” җыры
8 Гамил Афзалның “Юл газабы” һәм “Йөз кабат” шигырьләре лириканың кайсы
жанрына туры килә?
1) күңел
2) гражданлык
3) фәлсәфи
4) пейзаж.
9 М.Мәһдиевның “Кеше китә – җыры кала” әсәрендә төп тема нинди?
1) татар халкының борынгы тарихы
2) шәһәрләшкән авыл яшьләре
3) сугыш алды, сугыш вакыты һәм сугыштан соңгы чордагы авыл тормышы
4) гражданнар сугышы
10 Ф.Садриев язган повесть исемнәрен билгеләгез
1) “Шаһзаманов эше”, “Рәхмәт, әтием”, “Өченче кеше”, “Кыргый алма әчесе”
2) “Их сез, егетләр!”, “Тозлы бал”, “Яшьли сөйгән ярлар”
3) “Таң җиле”, “Бәхетсезләр бәхете”
4) “”Ач тәрәзәң...”, “Кондырлы кодачасы”
11 М.Әгъләмовның “Каеннар илендә” һәм Р.Харисның “Ике гөл” шигырьләрендә
каен һәм гөл образларының төрен билгелә
1) җыелма
2) символик
3) аллегорик
4) метафора
12 Т.Миңнуллинның “Моңлы бер җыр” драмасында Ланфредини җәлилчеләр
турында нәрсә дип язып калдырган?
1) “Татарлар батырларча үлделәр”
2) “Татарлар елмаеп үлделәр”
3) “Татарлар кайгырып, саргаеп үлделәр”
4) “Татарлар хурлыклы үлделәр”
13 Нәрсә ул портрет?
1) кешенең тышкы кыяфәтен сурәтләү
2) кешенең буй-сынын, гәүдә һәм үз-үзен тотышын сурәтләү
3) кешенең тышкы кыяфәтен, йөз төзелешен, буй-сынын, мимикасын, жестларын, гәүдә
һәм үз-үзен тотышын, киенү рәвешен сурәтләү
4) кешенең сөйләшү рәвешен сурәтләү
14 Түбәндәге аңлатмага туры килгән терминны язарга
Француз сүзе, “ил, урын” дигән мәгънәне белдерә. Тышкы дөньядагы теләсә нинди
ябык табигать картиналарын, вакыйга бара торган тирәлекне
тасвирлау.
1) хронотоп;
2) пейзаж;
3) троп;
4) миф
Адамның немесе сенікі
Адамның қалаған нәрсеге қол жеткізе алмауының себебі көбінесе жағдайлар емес, сонымен қатар мүмкіндіктерімізден толықтай пайда көруге кедергі жасайтын ішкі сеніміміз.Адамның мүмкіндіктері іс жүзінде шектеусіз.Ия,сіз өзіңіз қалаған нәрсеге ие бола аласыз:денсаулық, бақыт,мансап және т.б
Біздің қабілеттеріміз қайда жасырулы? Әрқайсымыздың ішімізде деп ойлаймын.Бұл - біздің миымыз. Ғалымдар дәлелдегендей,тіпті ең танымал ойшылдар оны 25% ғана пайдаланады екен.Қалған 75% қолданылмайды.Миымыздың көп қорын қолдану мүмкіндігі бізге не береді? Сіз таңқаларсыз, бірақ бұл адамды құдіретті етеді.
Миымыз біздің ойлау процестерімізді басқарғандықтан,мұнда әртүрлі деструктивті ойлар мен теріс көзқарастар болады.Және бұл дегеніміз,біз ішінен өзіміз қалаған нәрсеге жету мүмкіндігінен айырылып, өзіміз қалаған адам болуға кедергі жасаймыз.Біздің миымызда: "Мен ешқашан істей алмаймын ...","мен жеткілікті түрде жақсы емеспін...» және тағы басқалар сияқты ойлар бар. Бірақ тәжірибе көрсеткендей адам осындай күмәндардан айрылса,өзіның биікке қалай көтерілгенін де байқамай қалады.Бұған мысал ретінде, Гиннестің рекордтар кітабындағы көптеген атақты адамдардың іс-әрекеті.Өткен ғасырда өмір кешкен Трояны ашқан ғалым Шлиман 22 тілді білген екен. Моцарт 5 жасында симфония жазса,тас керең Бетховен өлмес классикалық музыкалық шығармалар қалдырды.Олардың құпиясы қарапайым:олар өздерінің қабілеттеріне күмәнданбаған.
Және бұл адамның физикалық қабілеттеріне де қатысты.Көпшілігіміз ауыр машина көтеру үшін жеткілікті физикалық күш сезінбейміз.Бірақ дөңгелектің астына түсіп қалған балаларды құтқаруға тырысатын аналар ауыр автомобильдерді өз күштерімен көтерген жағдайлар бар.Олар күнделікті өмірде бұны ешқашан істей алмаған еді,бірақ стресстік жағдайында баламды құтқарам деген оймен олардың барлық шектеулі көзқарастары жойылып кеткен.Осындай мысалдар өмірде өте көп.
Қорытындылай келе,біздің санамыздағы шектеулерді өзге емес,өзіміз орнатамыз.Біз өзімізді жеткіліксіз талантты, табысты,күшті, бақытты деп санамаймыз.Осындай кедергілермен күресуге,оларды керісінше ауыстыруға және осылайша қажетсіз кедергілерді жоюға болады. Біз өзімізді өзіміз ғана жаратамыз және біздің болашағымыз тек өзімізге байланысты.