Сәлеметсіз бе! Дулат ата. Қалыңыз қалай? Жағдайыныз жақсы ма? Сіздің көптеген өлендерініз, жинақтарыз көп екен. "Өсиетнама" деген кітабыныз бар екен. Сіз сияқты адамдарды мақтан тұту керек. Сіздің көптеген өлендерініздіз арасынан ең ерекшесі 《О, Ақтан жас》. Себебі сіз ол жақта өзініздің ойынызды толықтай жеткізе алғансыз. Және жетім балаға үміт бергенсіз. Жетімдіктің қандай екенің көрген Ақтанға үміт беріп оған:"Сұлу сүйер ме екенсің? Сауыт киер ме екенсің" деп оның елін қорғайтын батыр болуын қалайсыз, оның жетімдіктен қол үзіп, жақсы өмірге жететініне сенім бердініз. Әлемде барлық адамның барлығы сіз сияқты болса екен. Сіз сияқты болу негізі менің арманым. Мен сіз туралы интернет көздерінен оқыдым. Әдебиет кітабында сіз туралы толық жазылмапты. Енді мен сіз туралы көптеген мәліметтер білетін боламын. Дулат Бабатайұлы кім деп біреу- міреу сұраса тез білетінімнің барлығын айтып бере аламын. Және Дулат ата мен өткен жолы Ақтанғада хвт жазған болатынмын. Ақтан менің хатымды алып, оқыды деген ойдамын. Жарайды, Сау болыңыз! Сізді ұмытпайтығ боламын. Аман сау болып тұрыныз. Езуінізден күлкі кетпесін. Жақын арада өзінізбен тағыда хат жазысып, әңгімелесіп отырамыз. Менің сұрақтарыма жауап жазыңыз. Құрметпен мен (аты-жөні).
Әже - баланың әкесінің, сондай-ақ, анасының шешесін атайтын, туыстық қатынасты білдіретін атау. Одан арғылары үлкен әже немесе ұлы әже деп аталады.
Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.
Алдымен әже тәрбиесі арқылы бала жақсы-жаманды ажыратып, үлкен-кішіні тани бастайды. Мінез-құлық, тіл тәрбиесі қалыптасып, бала үй шаруасына бейім, елгезек тілалғыш, мейірімді болып өседі. Әженің алдын көрген балаға былайғы жұрт тәрбиелі бала деп баға береді. Әже тәрбиесі көбіне «олай істеме, былай істе», «бүйтсең жаман, өйтсең жақсы»деген вербалды сипатта, ақылгөйлік мазмұнда болып, әженің мейірімі мен жүрек жылуына бөленіп өседі. Осылайша жас бала қазақы ортадағы моральдық-этикалық нормалармен таныса отырып, адами тұлғаның қалыптасуына ғана емес, дәстүрлі ырым-тыйымдар жүйесінің қағидаттарын біртіндеп бойына сіңіре бастайды.
Жеті-тоғыз жастан әрі қарай тұңғыш немере ұлдың тәрбиесі атасының қолына өтеді, Ал қыз немеренің негізгі тәрбиесі әженің қарамағында болады. Бұл кездегі тәрбиенің мазмұны атаға ілесе жүріп, көрген-білгенін көңілге тоқудан құралады. Атасына ілескен бала алыс жерлерді, ел жақсыларын, сыйлы ауылдарды көріп, жиын-тойға т.б. қатысып, соларды ұғынуға, білуге тырысады. Атаның «визуалды» тәрбиесінен өткен баланы былайғы жұрт көргенді бала деп атайды. Қазақ паремеологизмі Атың бар да жер таны желіп жүріп, атаң барда ел таны еріп жүріп деп кеңес береді. Ел тану, жер тану көргенділікке жатады. Қазақтың дәстүрлі бала тәрбиесінде көргенділік тәрбиенің ең жоғарғы формасы болып табылады. Әже мен атадан тәлім алған немеренің рухани жағынан тәрбиелі, көргенді азамат болып, ержетуінің, елдің аузына ілігер көшелі азамат болып қалыптасуының негізі осылайша қаланады
Сәлеметсіз бе! Дулат ата. Қалыңыз қалай? Жағдайыныз жақсы ма? Сіздің көптеген өлендерініз, жинақтарыз көп екен. "Өсиетнама" деген кітабыныз бар екен. Сіз сияқты адамдарды мақтан тұту керек. Сіздің көптеген өлендерініздіз арасынан ең ерекшесі 《О, Ақтан жас》. Себебі сіз ол жақта өзініздің ойынызды толықтай жеткізе алғансыз. Және жетім балаға үміт бергенсіз. Жетімдіктің қандай екенің көрген Ақтанға үміт беріп оған:"Сұлу сүйер ме екенсің? Сауыт киер ме екенсің" деп оның елін қорғайтын батыр болуын қалайсыз, оның жетімдіктен қол үзіп, жақсы өмірге жететініне сенім бердініз. Әлемде барлық адамның барлығы сіз сияқты болса екен. Сіз сияқты болу негізі менің арманым. Мен сіз туралы интернет көздерінен оқыдым. Әдебиет кітабында сіз туралы толық жазылмапты. Енді мен сіз туралы көптеген мәліметтер білетін боламын. Дулат Бабатайұлы кім деп біреу- міреу сұраса тез білетінімнің барлығын айтып бере аламын. Және Дулат ата мен өткен жолы Ақтанғада хвт жазған болатынмын. Ақтан менің хатымды алып, оқыды деген ойдамын. Жарайды, Сау болыңыз! Сізді ұмытпайтығ боламын. Аман сау болып тұрыныз. Езуінізден күлкі кетпесін. Жақын арада өзінізбен тағыда хат жазысып, әңгімелесіп отырамыз. Менің сұрақтарыма жауап жазыңыз. Құрметпен мен (аты-жөні).
Объяснение:
Әже - баланың әкесінің, сондай-ақ, анасының шешесін атайтын, туыстық қатынасты білдіретін атау. Одан арғылары үлкен әже немесе ұлы әже деп аталады.
Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.
Алдымен әже тәрбиесі арқылы бала жақсы-жаманды ажыратып, үлкен-кішіні тани бастайды. Мінез-құлық, тіл тәрбиесі қалыптасып, бала үй шаруасына бейім, елгезек тілалғыш, мейірімді болып өседі. Әженің алдын көрген балаға былайғы жұрт тәрбиелі бала деп баға береді. Әже тәрбиесі көбіне «олай істеме, былай істе», «бүйтсең жаман, өйтсең жақсы»деген вербалды сипатта, ақылгөйлік мазмұнда болып, әженің мейірімі мен жүрек жылуына бөленіп өседі. Осылайша жас бала қазақы ортадағы моральдық-этикалық нормалармен таныса отырып, адами тұлғаның қалыптасуына ғана емес, дәстүрлі ырым-тыйымдар жүйесінің қағидаттарын біртіндеп бойына сіңіре бастайды.
Жеті-тоғыз жастан әрі қарай тұңғыш немере ұлдың тәрбиесі атасының қолына өтеді, Ал қыз немеренің негізгі тәрбиесі әженің қарамағында болады. Бұл кездегі тәрбиенің мазмұны атаға ілесе жүріп, көрген-білгенін көңілге тоқудан құралады. Атасына ілескен бала алыс жерлерді, ел жақсыларын, сыйлы ауылдарды көріп, жиын-тойға т.б. қатысып, соларды ұғынуға, білуге тырысады. Атаның «визуалды» тәрбиесінен өткен баланы былайғы жұрт көргенді бала деп атайды. Қазақ паремеологизмі Атың бар да жер таны желіп жүріп, атаң барда ел таны еріп жүріп деп кеңес береді. Ел тану, жер тану көргенділікке жатады. Қазақтың дәстүрлі бала тәрбиесінде көргенділік тәрбиенің ең жоғарғы формасы болып табылады. Әже мен атадан тәлім алған немеренің рухани жағынан тәрбиелі, көргенді азамат болып, ержетуінің, елдің аузына ілігер көшелі азамат болып қалыптасуының негізі осылайша қаланады