Он бесінші ғасырда өмір сүрген жырау Қазтуған бабамыздың «Қонысымен қоштасуы» деп аталған жырын оқығанда-ақ сол бір ел басына күн туған алмағайып заманның елесі көз алдыңызға келгендей болады.
Адыра қалған көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!
Қонысымнан ауған соң,
Кетпегей еді ырысым.
Таудағы тарлан бөрі едім,
Тарылған сынды тынысым.
Кейінгі өскен жас бала,
Ақ балтырын түрініп,
Басарына ерініп,
Көкірегі күйініп,
Тек тірлікке сүйініп,
Ықтиярсыз жүгіріп,
Аузы түкті кәпірдің
Етпегей еді жұмысын!
Бұл қоныстан кетпесең,
Мұны талақ етпесең,
Екеу-екеу сөйлесіп,
Біздің кейінгі өскен жас бала
Аузы түкті кәпірдің
Соқпаса екен пайдасын!- деп күйініп, көкірегін қарс айырып, запыран жырын төгіпті-ау ұлы жырау! Бұл жырдың шыққанына арада аттай алты ғасыр өтіпті. Біз шүкіраман - өзімізше еркін елміз. Алайда Қазтуған атамыздың: «Біздің кейінгі өскен жас бала, аузы түкті кәпірдің соқпаса екен пайдасын!» деп аса қауіп қылып, сақтандыра айтқан өсиетінің өміріміздің көп тұсында орын алып жатқанын сезіп-білген сайын қабырғаң қайысады. Бұған мысал іздесеңіз алысқа көз салудың қажеті шамалы, біздің Орал қаласы әбден жарап қалады.
Он бесінші ғасырда өмір сүрген жырау Қазтуған бабамыздың «Қонысымен қоштасуы» деп аталған жырын оқығанда-ақ сол бір ел басына күн туған алмағайып заманның елесі көз алдыңызға келгендей болады.
Адыра қалған көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!
Қонысымнан ауған соң,
Кетпегей еді ырысым.
Таудағы тарлан бөрі едім,
Тарылған сынды тынысым.
Кейінгі өскен жас бала,
Ақ балтырын түрініп,
Басарына ерініп,
Көкірегі күйініп,
Тек тірлікке сүйініп,
Ықтиярсыз жүгіріп,
Аузы түкті кәпірдің
Етпегей еді жұмысын!
Бұл қоныстан кетпесең,
Мұны талақ етпесең,
Екеу-екеу сөйлесіп,
Біздің кейінгі өскен жас бала
Аузы түкті кәпірдің
Соқпаса екен пайдасын!- деп күйініп, көкірегін қарс айырып, запыран жырын төгіпті-ау ұлы жырау! Бұл жырдың шыққанына арада аттай алты ғасыр өтіпті. Біз шүкіраман - өзімізше еркін елміз. Алайда Қазтуған атамыздың: «Біздің кейінгі өскен жас бала, аузы түкті кәпірдің соқпаса екен пайдасын!» деп аса қауіп қылып, сақтандыра айтқан өсиетінің өміріміздің көп тұсында орын алып жатқанын сезіп-білген сайын қабырғаң қайысады. Бұған мысал іздесеңіз алысқа көз салудың қажеті шамалы, біздің Орал қаласы әбден жарап қалады.
Патша заманғы салынған көне ескерткіштерін мақтан қылған, Жайық жағасындағы қаланың бет-бейнесі әлі күнге шейін қазақы қалыпқа келмей отырғаны жасырын емес. Сәулет өнері ақсап тұр. Салынып жатқан үйлер мен қаптаған сауда орталықтары да ескінің ізін қайталаудан қашпаған. Көбінің фасады сол патша заманғы ғимараттардың көшірмесі дерсің. Не арыстанның, не жартылай жалаңаш еркектің, нағыз болмаса жұмыр бағаналы күйі еш өзгеріссіз ой-санаға бұрынғыны еске түсіре береді. Бірақ біздің бұрынғыны емес, жаттың бұрынғысын. Мәселе осында. Азат елміз. Көшедегі үйлеріміздің де түр-тұрпаты соған сәйкес болса, қане?!. Оның үстіне маңдайша біткен орыс пен ағылшын тілінде. Мемлекттік тілге шүйірілген мұрын сол күйі көкке қарап тұр. Аңдағанға, осының бәрі Қазтуған бабам айтқан жаттың шаруасын соғу, өзгенің жұмысына жегілу емей немене?
Осы жылы Тәуелсіз Қазақстанның теңдессіз жауһары — Астана қаласы 22 жылдығын атап өткелі отыр. Еліміздің жүрегі іспеттес шаһардың «туған күніне» дайындық жұмыстары бүгінде басталып та кетті. Бұл түсінікті де, өйткені Астана күні әлдеқашан жалпыұлттық мерекеге айналған.
Астана атауы қайдан шықты? Бас қаланың бұлай аталуының сыры туралы Елбасы өзінің «Қазақстан жолы» кітабында былай дейді:
«Бұл қала, Қазақстанның жаңа астанасы менің мақтанышым еді, сондықтан оның атауын сан құбылтуға жол бере алмайтын едім. Онда Ақмоланы қалай атаған, дәл айтқанда, қалай қайта атаған жөн? Ол атау қазақстандықтардың, еліміздің барша ұлты мен ұлысының ғана емес, кірпияз шетелдіктердің де көңілінен шығуы керек.
…Бір жолы түнде, дәлірек айтсам, сағат түнгі екіде Астана деген атау ойыма сап етіп, көкейіме қона кеткені. Астана дегеніміз — Астана! Қазақша әдемі естіледі. Қомақты, ауыз толады, қысқа да нұсқа, әуезді. Орысша да, ағылшынша да солай естіледі. Бұл атауда батылдық, мығымдық және айқындық реңк бар».
Астана — Азияның ең солтүстігінде орналасқан елорда. Қазіргі уақытта Астананың аумағы 722 шаршы шақырымнан асады, тұрғындар саны 1 миллион асады. Қала үш ауданнан — «Алматы», «Сарыарқа» және «Есіл» ауданынан тұрады.
Астана Қазақстанның орталығынан солтүстікке қарай құрғақ далалық өлкеде, құрғақ бозды-бетегелі дала аймағында орналасқан. Қала аумағы аласа терраса — жайылма жер бедері түрінде келеді. Есіл өзені елорданың басты су көзі саналады. Ауа райы күрт континентальды — қысы суық әрі ұзақ, жаз мезгілі ыстық және бірқалыпты қуаң.
Еуразия құрлығының ортасында қолайлы орналасуы Астананы экономикалық тұрғыдан тиімді көлік, қатынас және логистика орталығына, Еуропа мен Азия арасындағы өзіндік транзиттік көпірге айналдырды.
Ел астанасын ауыстыру Астананың экономикалық дамуына қуатты серпін берді. Қала экономикасының қарқынды дамуы көптеген инвесторлар үшін тартымды болып отыр. Астананың елге тартылған инвестициялардың республикалық көлеміндегі үлесі 10 пайызға, ал республика экономикасындағы өңірлік жалпы өнімінің үлесі 10,2 пайызға тең.
Он бесінші ғасырда өмір сүрген жырау Қазтуған бабамыздың «Қонысымен қоштасуы» деп аталған жырын оқығанда-ақ сол бір ел басына күн туған алмағайып заманның елесі көз алдыңызға келгендей болады.
Адыра қалған көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!
Қонысымнан ауған соң,
Кетпегей еді ырысым.
Таудағы тарлан бөрі едім,
Тарылған сынды тынысым.
Кейінгі өскен жас бала,
Ақ балтырын түрініп,
Басарына ерініп,
Көкірегі күйініп,
Тек тірлікке сүйініп,
Ықтиярсыз жүгіріп,
Аузы түкті кәпірдің
Етпегей еді жұмысын!
Бұл қоныстан кетпесең,
Мұны талақ етпесең,
Екеу-екеу сөйлесіп,
Біздің кейінгі өскен жас бала
Аузы түкті кәпірдің
Соқпаса екен пайдасын!- деп күйініп, көкірегін қарс айырып, запыран жырын төгіпті-ау ұлы жырау! Бұл жырдың шыққанына арада аттай алты ғасыр өтіпті. Біз шүкіраман - өзімізше еркін елміз. Алайда Қазтуған атамыздың: «Біздің кейінгі өскен жас бала, аузы түкті кәпірдің соқпаса екен пайдасын!» деп аса қауіп қылып, сақтандыра айтқан өсиетінің өміріміздің көп тұсында орын алып жатқанын сезіп-білген сайын қабырғаң қайысады. Бұған мысал іздесеңіз алысқа көз салудың қажеті шамалы, біздің Орал қаласы әбден жарап қалады.
Он бесінші ғасырда өмір сүрген жырау Қазтуған бабамыздың «Қонысымен қоштасуы» деп аталған жырын оқығанда-ақ сол бір ел басына күн туған алмағайып заманның елесі көз алдыңызға келгендей болады.
Адыра қалған көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!
Қонысымнан ауған соң,
Кетпегей еді ырысым.
Таудағы тарлан бөрі едім,
Тарылған сынды тынысым.
Кейінгі өскен жас бала,
Ақ балтырын түрініп,
Басарына ерініп,
Көкірегі күйініп,
Тек тірлікке сүйініп,
Ықтиярсыз жүгіріп,
Аузы түкті кәпірдің
Етпегей еді жұмысын!
Бұл қоныстан кетпесең,
Мұны талақ етпесең,
Екеу-екеу сөйлесіп,
Біздің кейінгі өскен жас бала
Аузы түкті кәпірдің
Соқпаса екен пайдасын!- деп күйініп, көкірегін қарс айырып, запыран жырын төгіпті-ау ұлы жырау! Бұл жырдың шыққанына арада аттай алты ғасыр өтіпті. Біз шүкіраман - өзімізше еркін елміз. Алайда Қазтуған атамыздың: «Біздің кейінгі өскен жас бала, аузы түкті кәпірдің соқпаса екен пайдасын!» деп аса қауіп қылып, сақтандыра айтқан өсиетінің өміріміздің көп тұсында орын алып жатқанын сезіп-білген сайын қабырғаң қайысады. Бұған мысал іздесеңіз алысқа көз салудың қажеті шамалы, біздің Орал қаласы әбден жарап қалады.
Патша заманғы салынған көне ескерткіштерін мақтан қылған, Жайық жағасындағы қаланың бет-бейнесі әлі күнге шейін қазақы қалыпқа келмей отырғаны жасырын емес. Сәулет өнері ақсап тұр. Салынып жатқан үйлер мен қаптаған сауда орталықтары да ескінің ізін қайталаудан қашпаған. Көбінің фасады сол патша заманғы ғимараттардың көшірмесі дерсің. Не арыстанның, не жартылай жалаңаш еркектің, нағыз болмаса жұмыр бағаналы күйі еш өзгеріссіз ой-санаға бұрынғыны еске түсіре береді. Бірақ біздің бұрынғыны емес, жаттың бұрынғысын. Мәселе осында. Азат елміз. Көшедегі үйлеріміздің де түр-тұрпаты соған сәйкес болса, қане?!. Оның үстіне маңдайша біткен орыс пен ағылшын тілінде. Мемлекттік тілге шүйірілген мұрын сол күйі көкке қарап тұр. Аңдағанға, осының бәрі Қазтуған бабам айтқан жаттың шаруасын соғу, өзгенің жұмысына жегілу емей немене?
.
Осы жылы Тәуелсіз Қазақстанның теңдессіз жауһары — Астана қаласы 22 жылдығын атап өткелі отыр. Еліміздің жүрегі іспеттес шаһардың «туған күніне» дайындық жұмыстары бүгінде басталып та кетті. Бұл түсінікті де, өйткені Астана күні әлдеқашан жалпыұлттық мерекеге айналған.
Астана атауы қайдан шықты? Бас қаланың бұлай аталуының сыры туралы Елбасы өзінің «Қазақстан жолы» кітабында былай дейді:
«Бұл қала, Қазақстанның жаңа астанасы менің мақтанышым еді, сондықтан оның атауын сан құбылтуға жол бере алмайтын едім. Онда Ақмоланы қалай атаған, дәл айтқанда, қалай қайта атаған жөн? Ол атау қазақстандықтардың, еліміздің барша ұлты мен ұлысының ғана емес, кірпияз шетелдіктердің де көңілінен шығуы керек.
…Бір жолы түнде, дәлірек айтсам, сағат түнгі екіде Астана деген атау ойыма сап етіп, көкейіме қона кеткені. Астана дегеніміз — Астана! Қазақша әдемі естіледі. Қомақты, ауыз толады, қысқа да нұсқа, әуезді. Орысша да, ағылшынша да солай естіледі. Бұл атауда батылдық, мығымдық және айқындық реңк бар».
Астана — Азияның ең солтүстігінде орналасқан елорда. Қазіргі уақытта Астананың аумағы 722 шаршы шақырымнан асады, тұрғындар саны 1 миллион асады. Қала үш ауданнан — «Алматы», «Сарыарқа» және «Есіл» ауданынан тұрады.
Астана Қазақстанның орталығынан солтүстікке қарай құрғақ далалық өлкеде, құрғақ бозды-бетегелі дала аймағында орналасқан. Қала аумағы аласа терраса — жайылма жер бедері түрінде келеді. Есіл өзені елорданың басты су көзі саналады. Ауа райы күрт континентальды — қысы суық әрі ұзақ, жаз мезгілі ыстық және бірқалыпты қуаң.
Еуразия құрлығының ортасында қолайлы орналасуы Астананы экономикалық тұрғыдан тиімді көлік, қатынас және логистика орталығына, Еуропа мен Азия арасындағы өзіндік транзиттік көпірге айналдырды.
Ел астанасын ауыстыру Астананың экономикалық дамуына қуатты серпін берді. Қала экономикасының қарқынды дамуы көптеген инвесторлар үшін тартымды болып отыр. Астананың елге тартылған инвестициялардың республикалық көлеміндегі үлесі 10 пайызға, ал республика экономикасындағы өңірлік жалпы өнімінің үлесі 10,2 пайызға тең.
.