ПО БАШ.ЯЗ
— Нимә булды? — тип һораны ул Тайыштабандан. — Күҙҙәреңде саҡ асып тораһың, ауырыйһыңмы әллә? — Юҡ, ауырымайым. Ә һинең ҡулда нимә? Оҙонғолаҡ аптырап: — Шуны ла белмәйһеңме?.. Сана бит был, һин түгел, минең бәләкәй ҡустым да белә уның нимә икәнен. Ысынлап күргәнең юҡ инеме? — Күргәнем юҡ шул. Уның менән нимә эшләйҙәр? Бал ҡортоноң ояһына менә торған баҫҡыс түгелме? Ҡуян рәхәтләнеп көлдө, дуҫының юҡҡа ғына үпкәләп бармағанын белә ул. — Санаға ултырып, тауҙан шыуалар, — тип аңлатты Оҙонғолаҡ. — Тик тиҙерәк ҡар яуһын ине!.. Их, рәхәт тә һуң тауҙан елеүҙәре! Ҡош осоп барамы ни! Э-һей! — Оҙонғолаҡ, минең дә санала шыуғым килә! — Көҙ санала шыуып булмай. Ҡар яуғас та мин һине тауға саҡырырмын, яраймы? Ҡыш килде. Бейек тау итәген ҡар ҡапланы. Урман апаҡ булып тынып ҡалды. Иртә менән иптәштәрен эйәртеп, Оҙонғолаҡ бейек тауға йүгерҙе. — Э-һей!.. — Эй!.. Төрлө матур саналар, бер-бер артлы ярыша-ярыша, тауҙан елде. Күңелле лә инде ҡыш көнө, ҡар туҙҙырып, аҫҡа атылаһың да тағы тауға йүгерәһең. — Э-һей!.. — Эй!.. Оҙонғолаҡтың иҫенә ҡапыл Тайыштабан килеп төштө. «Тайыштабанға әйтергә бөтөнләй онотҡанмын бит, көтәлер инде», — тип уйланы ул һәм, санаһын һөйрәп, ҡар өҫтөндә эҙ ҡалдыра-ҡалдыра, дуҫына ашыҡты. Оҙонғолаҡ элеккесә, тәҙрә төбөнә барып етеү менән, һыҙғырып ебәрҙе. Тик дуҫы, ниңәлер, күренмәне. Тағы һыҙғырҙы, тағы көттө. Ишек тә шаҡыны, ләкин берәү ҙә тауыш бирмәне. Оҙонғолаҡ уйға ҡалды. Ниңә Тайыштабан уйнарға сыҡманы икән? Һеҙ нисек уйлайһығыҙ?

1. Тайыштабан Оҙонғолаҡты ҡасан осрата? 2. Оҙонғолаҡ Тайыштабанға нимә күрһәтә? 3. Тайыштабан ни өсөн сананың нимә икәнен белмәй? 4. Оҙонғолаҡ Тайыштабанды урамға нисек саҡыра? 5. Тайыштабан менән Оҙонғолаҡтың үҙ-ара мөнәсәбәте һеҙгә оҡшанымы?

Алғашқы адамдар тобыры — адамдардың тас дәуіріндегі тіршілік үшін бірлесіп күресу қажеттілігінен туған алғашқы тобы. Археологияда төменгі және орта палеолит дәуірін, антропологияда архантроптар — питекантроп, синантроп, атлантроп, Гейдельберг адамдарының өмір сүрген кезеңін қамтиды. Б.з.б. 1,9 млн — 36 мың жыл аралығында үңгірлерде өмір сүрген, отты пайдалана білген. Тастан, ағаштан, сүйектен құралдар, қарулар жасаған. Табиғатқа толық тәуелді болған Алғашқы адамдар тобырына ұжымдасу адамдарға қорғануды, шабуыл жасауды, аң аулауды, жиын-терін жүргізуді, ұрпақ жалғастыруды үйретті. Рудан бұрынғы бұл әлеуметтік құрылымның өзгешелігі — қоғамдық қатынастар қалыптаспаған, әлсіз болды, қауым-үй шаруашылығы болмады, туысқандық қатынас тым қарапайым сипат алды. Сонымен қатар бұл құрылымға неке байланыстарының біршама реттелгендігі тән. Алғашқы адамдар тобырының мекендері Қазақстанда Сарыарқадан, Батыс және Оңтүстік Қазақстаннан, Жетісудан, Балқаштың солтүстік өңірінен табылды.

Природни́чі нау́ки — галузі науки, що вивчають явища навколишнього світу в живій та неживій природі. До природничих наук не належать дослідження людського суспільства, мов і мистецтв, які заведено об'єднувати під назвою гуманітарні науки. Також не належать до природничих наук точні науки: математика й інформатика, хоча методи й результати цих областей досліджень широко використовуються природознавством. На базис природничих наук спираються прикладні науки.

Зміст

1 Класифікація

2 Методи

3 Зв'язок між дисциплінами

4 Історія природознавства

4.1 Виникнення природознавства

4.2 Становлення науки

4.3 Підготовчі періоди до вивчення природознавства

5 Закономірності і особливості розвитку природознавства

6 Примітки

7 Література

8 Посилання

Класифікація

До природничих наук зараховують :

астрономію — науку про Всесвіт,

фізику — науку про склад і структуру матерії, а також про основні явища в неживій природі,

хімію — науку про будову й перетворення речовин,

біологію та екологію — науки про живу природу,

науки про Землю (або Землезнавство — це термін, для дисциплін із вивчення планети Земля) — географію, геофізику й геологію,

медицину — науку про людське тіло та його хвороби.

Объяснение: