Дольме́ны — древние погребальные и культовые сооружения, относящиеся к категории мегалитов (то есть к сооружениям, сложенным из больших камней). Название происходит от внешнего вида обычных для Европы конструкций — приподнятой на каменных опорах плиты, напоминающей стол. В первых археологических трудах термин использовался как собирательное название для мегалитических камерных гробниц.
В англоязычной археологической литературе термин является устаревшим и применяется для гробниц, первоначальная конструкция которых не поддаётся определению, или нестандартных типов, не входящих в категорию галерейных или коридорных гробниц. Во французском языке термин по-прежнему популярен. В Португалии дольмены обычно называются «анта», в Скандинавии — «дёс»; эти слова входят в состав названий местных дольменов.
В России дольменами традиционно называют западно-кавказские (теперь уже и уральские) каменные плиточные, составные и монолитные гробницы. Это распространяется и на похожие сооружения в других регионах мира.
Көне түркі жазулары (басқаша Орхон-Енесей жазулары) — б.з. V ғ. — б.з. Xғғ аралығындағы түркі тайпаларының тасқа қашап жазған жазбалары.
Орхон-Енисей ескерткіштері алғаш Орхон өзеніні бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін Енисей өзенінің жоғарғы ағысында (Қырғыз қағандығы). Кейде руник жазбасы дейді, алман руналарынынан жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). Азиялық түркі руналары соғды жазуының негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның әліпбиінде 40-қа жуық графема бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі велярлық және палаталдық дауыссыздарға арналған бірнеше жұп дербес әріптер бар. Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 жылы В. Томсен шешкен. Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. Радлов жасаған.[1]
Объяснение:
Дольме́ны — древние погребальные и культовые сооружения, относящиеся к категории мегалитов (то есть к сооружениям, сложенным из больших камней). Название происходит от внешнего вида обычных для Европы конструкций — приподнятой на каменных опорах плиты, напоминающей стол. В первых археологических трудах термин использовался как собирательное название для мегалитических камерных гробниц.
В англоязычной археологической литературе термин является устаревшим и применяется для гробниц, первоначальная конструкция которых не поддаётся определению, или нестандартных типов, не входящих в категорию галерейных или коридорных гробниц. Во французском языке термин по-прежнему популярен. В Португалии дольмены обычно называются «анта», в Скандинавии — «дёс»; эти слова входят в состав названий местных дольменов.
В России дольменами традиционно называют западно-кавказские (теперь уже и уральские) каменные плиточные, составные и монолитные гробницы. Это распространяется и на похожие сооружения в других регионах мира.
Көне түркі жазулары (басқаша Орхон-Енесей жазулары) — б.з. V ғ. — б.з. Xғғ аралығындағы түркі тайпаларының тасқа қашап жазған жазбалары.
Орхон-Енисей ескерткіштері алғаш Орхон өзеніні бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін Енисей өзенінің жоғарғы ағысында (Қырғыз қағандығы). Кейде руник жазбасы дейді, алман руналарынынан жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). Азиялық түркі руналары соғды жазуының негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның әліпбиінде 40-қа жуық графема бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі велярлық және палаталдық дауыссыздарға арналған бірнеше жұп дербес әріптер бар. Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 жылы В. Томсен шешкен. Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. Радлов жасаған.[1]