УПР АЖНЕНИЕ 1 a) Определите склонение существительных, выделите основу:
1) ager, gri m;
2) amīca, ae f;
3) senātus, us m;
4) avis, is f;
5) fides, ei f;
6) jus, juris n;
7) bellum, i n;
8) tribūnal, ālis n;
9) cornu, us n;
10) civĭtas, ātis f;
11) mons, montis m;
12) puer, ĕri m.
b) Найдите словарные формы данных существительных. Определите склонение, падеж, число:
1) annos,
2) honōre,
3) patriam,
4) exercituum,
5) diēbus,
6) morem.
УПР АЖНЕНИЕ 2
a) Переведите словосочетания на латинский язык. Поставьте их в формы G. sing., N. plur.:
1) известное имя,
2) древний закон,
3) счастливый случай,
4) общая опасность,
5) смелый полководец.
b) Какие слова в русском языке образованы от неправильных степеней сравнения латинских прилагательных?

астрономия - наука, изучающая движение и природу солнца, луны, планет, звезд, галактик и других небесных тел. астрономия всесторонне изучает небесные объекты, включая их положение, движение и общие характеристики.

астрономия - одна из старейших наук. есть доказательства, что еще люди знали об основных явлениях, связанных с и солнца, луны и некоторых звезд. среди древнейших письменных источников встречаются описания астрономических явлений, а также примитивные расчетные схемы для предсказания сезонных моментов восхода и захода ярчайших светил и методы счета времени и ведения календаря. теории, которые на основе развитой арифметики и объясняли и предсказывали движение солнца, луны и ярких планет, были созданы в странах средиземноморья в последние века дохристианской эры и вместе с простыми, но эффективными глазомерными приборами служили практическим целям вплоть до эпохи возрождения. почти во всех этих теориях земля располагалась в центре вселенной, а вокруг нее обращались луна, солнце, планеты и звездная сфера. но в xvi-xvii вв. в просвещенных странах европы утвердилась новая концепция, согласно которой в центре вселенной расположено солнце, а земля и другие планеты движутся вокруг него. изобретенному в те же годы телескопу астрономы узнали, что звезды - это такие же солнца, но удаленные на гигантские расстояния.

появление в xviii-xix вв. крупных телескопов и выполнение систематических наблюдательных программ к открытию того, что солнце входит в огромную систему из многих миллиардов звезд. в начале xx в. астрономы обнаружили, что эта система является одной из миллионов подобных ей галактик, и что все они разлетаются друг от друга как будто бы от сильного толчка в далеком прошлом. развитая в те же годы квантовая позволила астрономам начать исследование ядерных процессов как источника энергии солнца и звезд, что к разгадке их жизненного цикла. во второй половине xx в. новые средства наблюдения - радиотелескопы и космические обсерватории - обнаружили множество необычных типов звезд и галактик, совершенно не похожих на наше солнце и нашу галактику. у астрономов и других ученых, изучающих планеты, утвердилось понимание основных этапов формирования и эволюции нашей планетной системы из газопылевой туманности, оставшейся после формирования солнца.

Тіл – әрбір адамның жаны, тәні, бар болмыс – бітімі. Сол себепті өз ана тіліміздің мәртебесі биік, мерейі үстем болуы үшін бір адамдай жұмылып, өз байлығымызды асқақтатуға күш салуымыз керек. Біздің асыл қазынамыз, сөз жеткісіз жауһар құндылығымыз – ол тіліміз.

Маңғыстау облысында Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25-жылдығына арналған «Халықаралық ана тілі күні» аясында «Тіл – достықтың мерейі» атты сайыс өтті. Іс-шараға - ҚХА «Жас қанат» жастар ұйымының төрағалары мен белсенді жастар қатысты.

Сайыс ұйымдастырушылары - Маңғыстау облысы Қазақстан халқы Ассамблеясының хатшылығы, Маңғыстау облысы Қазақстан халқы Ассамблеясы «Жас қанат» жастар ұйымы, Маңғыстау облысының әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, Маңғыстау облыстық «Ақтау қалалық жастар орталығы Мәдени-демалыс кешені» коммуналдық мемлекеттік мекемесі мен Маңғыстау облысының жастар ресурстық орталығы.

Тағылымды шараның мақсаты - әр түрлі ұлт адамының шығармашылық қабілеттерін айқындау және дамыту үшін қолайлы жағдай жасау, талантты жастардың мәдени, рухани дамуына, білім мен тәрбиесінің жетілуіне, шығармашылық өсуіне ықпал ету.

Ақпан айының соңы «Халықаралық ана тілі күні». Бұл атаулы дата 1999 жылдың күзінде ЮНЕСКО-ның бас конференциясында жарияланды. Ол 2000 жылдан бастап дәстүрлі түрде аталып өтіп келеді.

Сайыс барысында «Тұлпар» және «Жалын» командалары үш тілде өз білімдерін көрсетті. Оларға этномәдени бірлестік төрағалары мен «Жас ұлан» ҚБ директоры төрелік етті.

Қатысушылар – «Мақал-мәтелді шеш», «Гір көтеру», «Жаңылтпашты жалғастыр, «Сұрақ жауап», «Би жарысы» сынды 5 номинация бойынша жарысқа түсті.

Конкурс барысында Ислам Музаев, Мануэль, «Гауһар - тас» ансамблі әуелете ән шырқаса, № 8 «Ақжелкен» балабақшасының балғындары мен «Dance Мания» ансамблі мың бұрла би билеп, сиқыршы Дима болса, өз өнерімен көрерменді тамсандырды.

Халықаралық ана тіліне арналған бұл шара маған қатты ұнады, дейді әділ-қазылар алқасының мүшесі, «Алан» осетин этномәдени бірлестігінің төрайымы Фатима Биркле.

-Жалпы тіл рухани және материалдық құндылықтарымызды сақтаудың ең негізгі құралы болып саналады. Бүгінгі қатысушылардың осындай маңызды шараға сақадай-сай дайындалып келгендігі мені қуантып тұр. Шыннан да біздің жастар талантты, өнерлі жан-жақты екен. Екі командаға да ризамын. Олар адамның көңілін көтеріп қана қоймай, өздерінің білімдері мен өнерлерін көрсетті, деді Ф.Биркле.

Іс-шара соңында әділ-қазылар алқасы барлық сыннан сүрінбей өткен «Тұлпар» тобына, алғыс хат пен ақшалай сертификат табыстады.

Объяснение: