Виявити помилки, пов'язані з уживанням лексичних росіянізмів, інші хиби.
Виправити текст.
1. Я ще жодного разу не включав УТ-1 з моменту приходу на цю посаду, тому що мені
відразу стає погано (СП. - 2005. - 31 березня).
2. У людей не буває однакових відбитків пальців. Ймовірність співпадіння ліній у 2 людей на
одному і тому ж пальці 1/24 млн (СП. - 2 0 0 5 . - 7 квітня).
3. Я лише довів інформацію, яка поступала на "телефон довіри" (АГ. - 2 0 0 5 . - 1 3 квітня).
4. Однак новачку пробитися в серйозний клуб, де б його захищали від наглих клієнтів,
нелегко (АГ. - 2005. - 13 квітня).
5. Використовуйте всі можливості для досягнення нових цілей у кар'єрному рості (СП. -
2005. - 21 квітня).
6. Я дивлюся на монітор: зелена лінія (моє дихання), її пересікає червона (серцебиття) і
жовта (потовиділення) (Е. - 2005. - 21 квітня).
7. Пагубні явища відбуваються в усьому організмі (ВЗ. - 2005. – 28 квітня).
8. Щодо волосся, то читачі виявили дивовижне єдинодумство – ідеальні локони, на їх думку,
лише у співачки і телезірки Джесіки Сімпсон ( П . - 2 0 0 5 . - 5 травня). 113
9. Яке там світло православ'я [у храмах Московського патріархату]? Дич і середньовічний
морок (П. - 2005. - 5 травня).
10. Виявляється, [Дмитро Менделєєв] кілька разів здавав вступні іспити в університет, і
завжди "провалювався" на хімії (СП. - 2005. – 28 квітня).
11. Шерлок Холмс [говорить], протягуючи доктору свою трубку (СП. - 2 0 0 5 . - 2 8 квітня).
12. Щоправда, на тому ж острові коханці розійшлися ( С П . - 2 0 0 5 . - 5 травня).
13. Моя дружина - розумниця: дров наколе, обід приготує, скотину нагодує (СП. - 2005. - 5
травня).
14. Скажіть, якщо я піду цією вулицею, там буде з/д вокзал? (СП. - 2 0 0 5 . - 5 травня).
15. Якщо у вас свербить шкіра, зморшки на лобі, жирне волосся, подвійний підборідок і
бородавки, тоді крем для ніг вам не до С П . - 2 0 0 5 . - 5 травня).
15. Я, мовляв, провів дебати, і науковці підтвердили, і діючий правопис є цілком прийнятним
(ВЗ. - 2005. - 12 травня).
16. Нині існує тільки один б хоча б частково виправити провину перед Джеймсом
Мейсом і не обібрати самих себе духовно – звернутися до спадку американського українця
(ДТ. - 2005. - 21 травня).
17. Секретні протоколи пакту Молотова - Ріббентропа доказують, що великі території
Польщі, України та країн Балтії окупувала Червона армія за домовленістю з Гітлером (Е. -
2005. - 12 травня).
18. Рекомендується після ванни холодний або принаймні прохолодний душ, інакше
кровообіг стає в'ялим (СП. - 2 0 0 5 . - 12 травня).
19. А удої підвищувати потрібно? (СП. - 2 0 0 5 . - 12 травня).
20. На користь цієї версії говорить той факт, що одяг убитих не віддавали слідству більше
двох діб, оскільки по одягу можна було визначити, з якої відстані проводилися вистріли (АГ.
- 2005. - 11 травня).
21. Чи то від холоду, чи то від остраху пройняв озноб (АГ. - 2005. - 1 1 травня).
22. Спочатку все було тихо: охоронці обходили територію, докладаючи по рації старшому
зміни (АГ. - 2 0 0 5 . - 11 травня).
23. Такий убогий асортимент слабо грів душу, особливо на Великдень, який співпав із
"Іграми" (АГ. - 2005. - 11 травня).
24. Не метушіться на службі, аналізуйте інформацію, яка поступає ( А Г . - 2 0 0 5 . - 1 1
травня).

XVIII ғасырдың екінші жартысындағы патша үкіметінің Кіші жүз бен Орта жүздегі саясаты

Объяснение:

XVIII ғасырдың екінші жартысындағы патша үкіметінің Кіші жүз бен Орта жүздегі саясаты

Хиуа хандығы

XVIII ғасырдың алғашқы жартысында қазақ қоғамының онсыз да ауыр жағдайын солтүстік-батыстан — башқұрттар мен Еділ қалмақтары, солтүстіктен — Сібір қазақтары, оңтүстіктен Қоқан және Хиуа хандықтары тарапынан төнген қауіп күрделендіре түсті.

Қазақ елінің халықаралық жағдайының шиеленісіне түсуі және ішкі ұлттық тұтастықтың болмауы Әбілқайыр бастаған саяси топтың Ресей империясының үкіметімен жақындасуына жол ашты. Бұл жағдай қазақ қоғамындағы саяси күштердің өзара алауыздығын тереңдете түсті.

Кіші жүзде өзара дүрдараз Әбілқайыр хан мен Батыр сұлтан билік жүргізсе, Орта жүзде Сәмеке мен Күшік хандар ресми хан саналғанымен, Барақ пен Әбілмәмбет сұлтандар да дербес билікті иемденді. Сәмеке мен Күшіктің билігі Ұлы жүздің бір бөлігіне де тарады. Олар өз кезегінде Жоңғарияға тәуелділікте болды. Ал Ұлы жүздің қалған бөлігінде Жолбарыс ханның билігі сақталды. Патша үкіметі қазақ билеушілерінің өзара алауыздығын шебер пайдаланып, әкімшілік және саяси шаралар арқылы батыс аудандарды отарлауын жеделдетті. Қазақ жерінің батыс бөлігі Ресей империясына іргелес орналасқан аймақ еді. Кіші жүздің бірінші болып Ресейге қосылуы мұнда, отарлық езгінің алғашқы ауыртпалығын да ала келді. Осыған байланысты Кіші жүз үнемі ұлт-азаттық қозғалыстың ошағына айналды.

XVIII ғасырдағы қазақ қоғамындағы билеуші топтардың арасындағы алауыздық 1748 жылы Әбілқайыр ханның өліміне әкелді. Бұл қазақ жүздерінің басын біріктіру мүмкіндігін әлсіретті. Әбілқайыр ханның орнына келген Нұралы ханның билігі енді Орта жүзге жүрмеді. Тіпті Кіші жүздің өзінде Әбілқайыр мұрагерлерінің жағдайы орнықты болмады. Нұралыны Кіші жүздің рубасылары түгелдей мойындаған жоқ.

Әбілқайыр хан

Сырдария төңірегіндегі, шекті руы Батыр сұлтанды хан сайлады. Нұралыны тек байұлы рулары қолдады. Нұралы өз жағдайының қиындығын жақсы түсінді, ендігі уақытта қолдауды рубасыларынан емес, патша үкіметі тарапынан іздей бастады. Кіші жүздегі нақты жағдайдың барысын бақылап отырған патша үкіметі де өз тарапынан Қазақ жүздерінің саяси жағынан нығаюына мүдделі болған жоқ. Орта жүздегі Абылай ықпалының арта түсуі, қазақтарға көрші башқұрт халқында азаттық күрестің өрістеуі патша үкіметінің отаршылдық мүдделеріне қайшы келеді.

1748 жылы патша үкіметі Нұралыға хан атағын бекітіп беріп, жылына 600 сом мемлекеттік жалақы белгіленген. Ол орыс мемлекетінен жалақы алатын шенеунікке айналды. Нұралы хан енді өзінің барлық іс-қимылдарын патша үкіметімен ақылдасып жүргізуге тиіс болды, оған Орынборға аманат жіберіп тұру міндеті жүктелді. Патша үкіметінің бұл шаралары Нұралыға деген сұлтан ақсүйектері мен рубасыларының қарсылығын одан әрі өршіте түсті. XVIII ғасырдың 40—60-жылдарында оңтүстік шекаралардағы жайылымдар үшін қарақалпақтар, түрікмендермен қақтығыстар да күшейе бастаған еді.

Қазақтардың Еділ мен Жайық арасындағы жерлер үшін торғауыт қалмақтарымен қарым-қатынасы нашарлай берді. Халықтарды бір-біріне айдап салу мақсатында патша үкіметі «ішкі жаққа» өткен қазақтарды тұтқындауға бұйрық берді. Осының бәрі Нұралы хандығында қысқы жайылымдар үшін жер тапшылығы дағдарысын туғызды.

Еділ

Патша үкіметінің Каспий теңізінің солтүстік-батыс өңіріндегі құнарлы да шұрайлы жерлерді орыс помещиктеріне бөліп беруі қазақтардың дәстүрлі жайылымдық жерлерін мейлінше тарылтты. Жайық бойын қуалай тұрғызылған бекіністер тізбегі — Ор шебі қазақтар тарапынан қарсылық тудырмай қоймады. Ор өзенінен әрі жалғасқан Сібір, Ащы шебі Ертіс шебімен қосылды. Ал бекіністерге қоныстандырылған орыс-қазақтар мен жерсіз орыс шаруаларының жергілікті қазақтардың жеріне көз салуы патша үкіметі езгісіне қарсы наразылықтың өрістеуіне негіз болды.

1742—1765 жылдардағы заң актілері бойынша казақтардың Еділ мен Жайық арасындағы, Есіл мен Тобылдың жоғары ағысындағы, Каспий теңізінің солтүстік жағалауы бойындағы жерлерде көшіп-қонуына тыйым салынды. Бұл жағдай казақтардың түпкілікті мүдделеріне қайшы келді. 1771 жылы Еділ мен Жайық арасындағы қалмақтардың біразы Жоңғарияға көшіп кеткеннен кейін де бұл жер қазақ әскерлеріне және мемлекеттік қорға берілді. Осылайша жер тапшылығы қазақ билеушілерінің арасындағы алауыздықты одан әрі ушықтыра түсті.

Сыр елі көптеген жыр сүлейлері туып өскен қасиетті мекен.Бұл топырақта көптеген жыршылар мен ақындар дүниеге келген.Оларды көбісі,көбісі білмейді. Сыр елін «Сүлейлер елі» деп тегін атамаса керек. Сыр елінен шыққан Ешнияз сал, Балқы Базар, Жиенбай жырау, Шораяқтың Омары, Сәрсенбай, Нұртуған, Тұрмағанбет, Кете Жүсіп, Дүр Оңғар, Жаңаберген, Бұдабай, Нартай сияқты ақын-жыраулардан бастау алатын сүлейлер шоғырын олардың кейінгі буын ұрпақтары – Мұзарап, Рүстембек, Көшеней, Шәмшәт, Арзулла, Сұраған, Рысбек, Бекұзақтар болса, осы дәстүрді бүгінгі буынға үйретуде.Ел ішінде атақ пен зор абыройға ие болған.Сол себебтің оларбың есімін есте сақтап ұмвтпауымыз керек.