Пісаць Янка Лучына пачаў рана. Першы ж верш яго на рускай мове «Не ради славы или расчета» з'явіўся ў друку толькі ў 1886 г. У ім ён сцвярджае, што будзе служыць «стране глухой, забытой, где мрак невежества царит, в лачуге где, соломой крытой, мужнк печально днн влачит». Праграма ж яго паэтычнай дзейнасці, эстэтычнае крэда яскрава выражана ў перакладзе верша У. Сыракомлі «Не я пяю — народ божы». У ім Я. Лучына называе сваю творчасць голасам народа, адлюстраванаем яго дум і спадзяванняў:
З iм я злiўся з добрай волi,
Чы то ў долi, чы ў нядолi,
Чы гдзе гора абзавецца,
Як асiна, грудзь трасецца.
Беларускамоўныя вершы Я. Лучыны выйшлі асобнай кнігай «Вязынка» ўжо пасля смерці паэта ў 1903 г. у Пецярбургу. У ёй пераважае сялянская тэматыка, што было абумоўлена патрэбамі часу і літаратуры, а таксама ўплывам на творчасць паэта яго папярэднікаў. Селянін, паводле Я. Лучыны, увасабляе сабой радзіму, з'яўляецца носьбітам лепшых маральных якасцей чалавека. I, як найбольш варты прадстаўнік народа, ён займае галоўнае месца ў творчай спадчыне паэта. 3 асаблівай мяккасцю і лагоднасцю расказвае аўтар пра лёс селяніна-беларуса, яго жыццё. У вершы «Што думае Янка, везучы дровы ў горад» раскрываецца ўнутраны стан героя. Трывога, сум, перажыванні за свой горкі лёс ахапілі селяніна ў дарозе: «усюды песні і гулянкі», а ён у старой, рванай, ветрам шытай сярмяжцы едзе ў калядныя маразы прадаваць дровы, каб купіць жыта.
Нараканні на горкую сялянскую долю гучаць і ў вершах «Сівер», «Вясна». Жыццё людзей вёскі аўтар параўноўвае з лютай зімой, якая не хоча саступіць месца вясне. Веснавое ж абуджэнне асацыіруецца з надыходам лепшага жыцця. «Устрапянуўся бы дух ў чалавечай грудзі, — усклікае герой верша «Сівер», — дый забылі бы мы мора смутку і слёз». У чаканні светлай зары, шчаслівай долі праходзіць жыццё селяніна:
I не свеціць яшчэ у пацёмках зара.
Абзавіся! — гдзе ты? — за табой я пайду
На край света шукаць! — на якой ты мяжы?..
Адзавісь, эашчабеч салавейкай ў саду! —
Яснай зоркай ўзгляні! — Гдзе ты, доля. — скажы!..
(«Вясна»)
З iм я злiўся з добрай волi,
Чы то ў долi, чы ў нядолi,
Чы гдзе гора абзавецца,
Як асiна, грудзь трасецца.
Беларускамоўныя вершы Я. Лучыны выйшлі асобнай кнігай «Вязынка» ўжо пасля смерці паэта ў 1903 г. у Пецярбургу. У ёй пераважае сялянская тэматыка, што было абумоўлена патрэбамі часу і літаратуры, а таксама ўплывам на творчасць паэта яго папярэднікаў. Селянін, паводле Я. Лучыны, увасабляе сабой радзіму, з'яўляецца носьбітам лепшых маральных якасцей чалавека. I, як найбольш варты прадстаўнік народа, ён займае галоўнае месца ў творчай спадчыне паэта. 3 асаблівай мяккасцю і лагоднасцю расказвае аўтар пра лёс селяніна-беларуса, яго жыццё. У вершы «Што думае Янка, везучы дровы ў горад» раскрываецца ўнутраны стан героя. Трывога, сум, перажыванні за свой горкі лёс ахапілі селяніна ў дарозе: «усюды песні і гулянкі», а ён у старой, рванай, ветрам шытай сярмяжцы едзе ў калядныя маразы прадаваць дровы, каб купіць жыта.
Нараканні на горкую сялянскую долю гучаць і ў вершах «Сівер», «Вясна». Жыццё людзей вёскі аўтар параўноўвае з лютай зімой, якая не хоча саступіць месца вясне. Веснавое ж абуджэнне асацыіруецца з надыходам лепшага жыцця. «Устрапянуўся бы дух ў чалавечай грудзі, — усклікае герой верша «Сівер», — дый забылі бы мы мора смутку і слёз». У чаканні светлай зары, шчаслівай долі праходзіць жыццё селяніна:
I не свеціць яшчэ у пацёмках зара.
Абзавіся! — гдзе ты? — за табой я пайду
На край света шукаць! — на якой ты мяжы?..
Адзавісь, эашчабеч салавейкай ў саду! —
Яснай зоркай ўзгляні! — Гдзе ты, доля. — скажы!..
(«Вясна»)