Құтадғу білік» (Құтты білік) — Жүсіп Баласағұни (Баласағұн) шығарған дидактикалық поэма.
Бұл көне түркі тілінде жазылған, түркі тектес халықтардың ортақ қазынасы.
Көптеген зерттеушілер бұл поэманы саясат, мемлекет басқару, әскери іс жөніндегі философиялық трактат деп жүр. Шындығында да, бұл жалаң әдеби дүние емес. Бұл бүтін бір тарихи кезеңнің мінез құлқын бойына сіңірген, қоғамдық саяси, әлеуметтік бітімі қанық, моральдық этикалық, рухани қазынамыздың негізі, арқау боларлық дүние. Ондағы бүгінгі тілімізге, ой толғамымызға төркіндес, етене жақын орамдарды көргенде, қазақ әдебиетінің солармен тікелей сабақтаса жалғасқан дидактикалық поэзия мен шешендік сөздердің, билердің орағытып, ой тастайтын кең тынысты толғамдарының дәстүрлі бірлігі «мен мұндалап» тұрады. Жүсіп Баласағұнның мемлекетті басқару қағидалары мен принциптерін, елге билік жүргізудің ережелері мен тәртібін, қоғам мүшелерінің мінез-құлық және әдеп-ғұрып нормаларын жыр еткен этикалық-дидактикалық мазмұндағы көркем туындысы.
Жүсіп Баласағұни «Құтты білікті» 1069—1070 жж. Баласағұн қаласында бастап, он сегіз айдың ішінде Қашқар қаласында аяқтаған. Қоғамдық әлеуметтік мәні терең, халықтың моральдық этикалық бағдарламасы іспеттес бұл еңбегін Қарахан мемлекетінің сол кездегі билеушісі Табғаш Арслан хан Боғратегінге тарту еткен. Түркі халықтарының тарихында бұл кезең исламның ресми қабылдауымен ерекшеленеді. [1]Құтадғу Біліг [2]– Жүсіп Баласағұнидың еңбегі. Түркия ғалымдары 1942–43 ж. «Құтадғу Білігтің» үш нұсқасын да Стамбұлдан үш томдық кітап етіп шығарды. Дастанды зерттеу ісіне, әсіресе, түркі ғалымдары Р.Р.Арат, М.Ф.Кепрюлд және А.Дильгар, т.б. көп еңбек сіңірді. «Құтадғу Біліг» дастаны орта ғ-ларда бүкіл түркі әлеміне түсінікті болған Қарахан әулеті мемлекеті түріктерінің тілінде жазылған.
Ормандарды жою - бұл қазіргі заманның ең маңызды мәселелерінің бірі.
Адамдар орманды ондағы ағаштардан құрылыс материалдарын,жиһаздарды,қағаз жасау үшін жояды.Немесе сол орман орнына ғимарат тұрғызу үшін де жойып жатады.
Ормандағы ағаштар жылына 100 метр куб оттегі шығарады екен.Ал 100 метр куб оттегі – бір жанұяның бір жылдық дем алуына жететін ауа.Ең біріншіден,орманды жойса, көмірқышқыл газының ауада көбеюіне алып келеді.Орманда неше түрлі тірі организмдер:жан-жануарлардан,құстардан бастап жәндіктерге дейін тіршілік етеді.Сондықтанда,орманды жою - ондағы тірі организмдердердің түрлерін жоғалтады.Ормандар жойылса сол аймақта құрғақшылық орын алып,адамдардың денсаулығына,айналаның ластануына әсер етеді.
Қортындылай келе,ормандар жалпы тіршіліктің ортақ байлығы болғандықтан,оларды жоюға,зақымдауға болмайды.
Құтадғу білік» (Құтты білік) — Жүсіп Баласағұни (Баласағұн) шығарған дидактикалық поэма.
Бұл көне түркі тілінде жазылған, түркі тектес халықтардың ортақ қазынасы.
Көптеген зерттеушілер бұл поэманы саясат, мемлекет басқару, әскери іс жөніндегі философиялық трактат деп жүр. Шындығында да, бұл жалаң әдеби дүние емес. Бұл бүтін бір тарихи кезеңнің мінез құлқын бойына сіңірген, қоғамдық саяси, әлеуметтік бітімі қанық, моральдық этикалық, рухани қазынамыздың негізі, арқау боларлық дүние. Ондағы бүгінгі тілімізге, ой толғамымызға төркіндес, етене жақын орамдарды көргенде, қазақ әдебиетінің солармен тікелей сабақтаса жалғасқан дидактикалық поэзия мен шешендік сөздердің, билердің орағытып, ой тастайтын кең тынысты толғамдарының дәстүрлі бірлігі «мен мұндалап» тұрады. Жүсіп Баласағұнның мемлекетті басқару қағидалары мен принциптерін, елге билік жүргізудің ережелері мен тәртібін, қоғам мүшелерінің мінез-құлық және әдеп-ғұрып нормаларын жыр еткен этикалық-дидактикалық мазмұндағы көркем туындысы.
Жүсіп Баласағұни «Құтты білікті» 1069—1070 жж. Баласағұн қаласында бастап, он сегіз айдың ішінде Қашқар қаласында аяқтаған. Қоғамдық әлеуметтік мәні терең, халықтың моральдық этикалық бағдарламасы іспеттес бұл еңбегін Қарахан мемлекетінің сол кездегі билеушісі Табғаш Арслан хан Боғратегінге тарту еткен. Түркі халықтарының тарихында бұл кезең исламның ресми қабылдауымен ерекшеленеді. [1]Құтадғу Біліг [2]– Жүсіп Баласағұнидың еңбегі. Түркия ғалымдары 1942–43 ж. «Құтадғу Білігтің» үш нұсқасын да Стамбұлдан үш томдық кітап етіп шығарды. Дастанды зерттеу ісіне, әсіресе, түркі ғалымдары Р.Р.Арат, М.Ф.Кепрюлд және А.Дильгар, т.б. көп еңбек сіңірді. «Құтадғу Біліг» дастаны орта ғ-ларда бүкіл түркі әлеміне түсінікті болған Қарахан әулеті мемлекеті түріктерінің тілінде жазылған.
ответ:Janibek
Школьные Знания.com
Какой у тебя вопрос?
Басты себебі күннің ысуы мен сууы.
Неліктен ормандарды жоюға болмайды?
Ормандарды жою - бұл қазіргі заманның ең маңызды мәселелерінің бірі.
Адамдар орманды ондағы ағаштардан құрылыс материалдарын,жиһаздарды,қағаз жасау үшін жояды.Немесе сол орман орнына ғимарат тұрғызу үшін де жойып жатады.
Ормандағы ағаштар жылына 100 метр куб оттегі шығарады екен.Ал 100 метр куб оттегі – бір жанұяның бір жылдық дем алуына жететін ауа.Ең біріншіден,орманды жойса, көмірқышқыл газының ауада көбеюіне алып келеді.Орманда неше түрлі тірі организмдер:жан-жануарлардан,құстардан бастап жәндіктерге дейін тіршілік етеді.Сондықтанда,орманды жою - ондағы тірі организмдердердің түрлерін жоғалтады.Ормандар жойылса сол аймақта құрғақшылық орын алып,адамдардың денсаулығына,айналаның ластануына әсер етеді.
Қортындылай келе,ормандар жалпы тіршіліктің ортақ байлығы болғандықтан,оларды жоюға,зақымдауға болмайды.
Объяснение: