Юстиниан І (Justіnіanos І) (482/83, Таурисий, Жоғары Солтүстік Македония – 14.11.565, Константинополь) – Византия императоры (527 – 565). Шаруа отбасынан шыққан. Өзінің үлкен ағасы император Юстин І-нің (518 – 527) көмегімен император сарайына жақын болып, мемлекеттік істерге үлкен ықпал етті. Таққа отырған соң империяның бұрынғы шекараларын қайта қалпына келтіруге тырысты. Жер иеленушілер мен құлиеленушілерге сүйенді, православие дінінен қолдау іздеп, сенаторлардың қарсылығын шектеуге тырысты. Мемлекеттік саясатта императордың әйелі Феодора үлкен рөл атқарды. Юстиниан І кезінде рим құқықтары толықтай қалпына келтіріліп, заң шығарушылық қызмет императордың шексіз билігін орнатуға, құл иеленушілікті нығайтуға бағытталды. Оның 536 – 538 ж. жүргізген реформалары мемлекетті орталықтандыруға жағдай жасады. Әкімшілік округтер үлкейтіліп, мемлекеттік аппарат пен армия күшейтілді. Қолөнер мен саудаға мемлекет бақылауы қойылды. Юстиниан І-нің кезінде салықтар көбейіп, еретиктер қатаң қудаланды. Ол алып құрылыстар жүргізуге (варварлардың баса-көктеп кіруінен қорғану үшін әскери бекіністер, қалалар, сарайлар мен ғибадатханалар салуға) үнемі қолдау жасап отырды. Кең көлемді жаулап алу саясатын жүргізді: варварлар басып алған Батыс Рим империясының жерлері (533 – 534 ж. Солтүстік Африка, Сардиния, Карсика, 535 – 555 ж. – Апеннин түбегі мен Сицилия, 554 ж. – Пиреней түбегінің оңтүстік-шығыс бөлігі) қайтадан тартып алынып, бұл жерлердегі құлиеленушілік тәртіптер қалпына келтірілді. Шығыста Иранмен (527 – 532, 540 – 561), солтүстікте славяндармен соғыс жүргізілді. Византияға қосылған жерлерде император билігіне қарсы жиі-жиі халық көтерілістері болып тұрды. [1]
Har daqiqa, har soat, har kuni, hafta va oyma-oy nafaqat elektr energiyasi va yoqilg’i, balki ehtiyot hamda butlovchi qismlarni tejab, maqsadli ishlatishni an'anaga aylantirib borayotgan kombinat mehnatkashlari 1-chorakni samarali ko’rsatkichlar bilan yakunladi.
Xususan, 1-chorak rejasiga ko’ra, kombinatning eng ko’p energiya iste'molini amalga oshiruvchi korxonalaridan biri bo’lgan Mis eritish zavodi uchun 103000,3 ming kVt. elektr energiyasi iste'moli belgilangan edi. Kombinat bosh metallurgiya korxonasi jamoasi energiyadan tejamkorona foydalangan holda, 89915,6 ming kVt. elektr energiyasini ishlatib, -13 084,7 ming kVt. elektr energiyasini tejagan holda, rejani 12,7%ga bajardi. Elektr energiyasidan oqilona foydalangan Ohak zavodi belgilangan miqdorlardan 39,5%, Sement zavodi 25,7%, Xonjiza KB 22,7%, AKB 23,6%, STTB 22,5%, ChKB 16,1%, "Sanoatsuvta'minoti" sexi 15,9%, MTMZ 14,5%, MBF 12,6%, 2-MBF 12,1% tejamkorlikka erishgan.
Tabiiy gaz yoqilg’isi sarf-harajatlari iqtisodida barcha korxonalarga ibrat bo’lgan Mis boyitish fabrikasi rejada ko’rsatilgan 4065,0 ming.m³ tabiiy gaz o’rniga 2865,5 ming m³ yoqilg’i ishlatib, mis boyituvchilar tabiiy gaz tejamkorligi bo’yicha ko’rsatkichni 30% ortig’iga bajargan.
Iqtisod rejasini MTMZ 30%, MEZ 25,3%, Rux zavodi 19%ga uddalagan. Bugungi kunda eng dolzarb masalalardan biri bo’lgan tejamkorlik siyosatini o’z jamoalarida jiddiy olib borayotgan yuqoridagi kabi korxonalar barchaga ibrat namunasidir.
1-chorak yakunlariga ko’ra, kombinat korxonalari bo’yicha jami 15125,37 mln. so’mlik elektr energiyasi, 17136, 939 mln. so’m miqdoridagi yoqilg’i iqtisod qilingan. Tejab qolingan bu mablag’lar esa, shubhasiz, kombinatning yanada iqtisodiy rivojlanishiga, mehnatkashlarning ijtimoiy himoyasiga hamda korxona va sexlarni zamonaviy texnologiyalar bilan ta'minlash uchun xizmat qiladi.
Юстиниан І (Justіnіanos І) (482/83, Таурисий, Жоғары Солтүстік Македония – 14.11.565, Константинополь) – Византия императоры (527 – 565). Шаруа отбасынан шыққан. Өзінің үлкен ағасы император Юстин І-нің (518 – 527) көмегімен император сарайына жақын болып, мемлекеттік істерге үлкен ықпал етті. Таққа отырған соң империяның бұрынғы шекараларын қайта қалпына келтіруге тырысты. Жер иеленушілер мен құлиеленушілерге сүйенді, православие дінінен қолдау іздеп, сенаторлардың қарсылығын шектеуге тырысты. Мемлекеттік саясатта императордың әйелі Феодора үлкен рөл атқарды. Юстиниан І кезінде рим құқықтары толықтай қалпына келтіріліп, заң шығарушылық қызмет императордың шексіз билігін орнатуға, құл иеленушілікті нығайтуға бағытталды. Оның 536 – 538 ж. жүргізген реформалары мемлекетті орталықтандыруға жағдай жасады. Әкімшілік округтер үлкейтіліп, мемлекеттік аппарат пен армия күшейтілді. Қолөнер мен саудаға мемлекет бақылауы қойылды. Юстиниан І-нің кезінде салықтар көбейіп, еретиктер қатаң қудаланды. Ол алып құрылыстар жүргізуге (варварлардың баса-көктеп кіруінен қорғану үшін әскери бекіністер, қалалар, сарайлар мен ғибадатханалар салуға) үнемі қолдау жасап отырды. Кең көлемді жаулап алу саясатын жүргізді: варварлар басып алған Батыс Рим империясының жерлері (533 – 534 ж. Солтүстік Африка, Сардиния, Карсика, 535 – 555 ж. – Апеннин түбегі мен Сицилия, 554 ж. – Пиреней түбегінің оңтүстік-шығыс бөлігі) қайтадан тартып алынып, бұл жерлердегі құлиеленушілік тәртіптер қалпына келтірілді. Шығыста Иранмен (527 – 532, 540 – 561), солтүстікте славяндармен соғыс жүргізілді. Византияға қосылған жерлерде император билігіне қарсы жиі-жиі халық көтерілістері болып тұрды. [1]
Har daqiqa, har soat, har kuni, hafta va oyma-oy nafaqat elektr energiyasi va yoqilg’i, balki ehtiyot hamda butlovchi qismlarni tejab, maqsadli ishlatishni an'anaga aylantirib borayotgan kombinat mehnatkashlari 1-chorakni samarali ko’rsatkichlar bilan yakunladi.
Xususan, 1-chorak rejasiga ko’ra, kombinatning eng ko’p energiya iste'molini amalga oshiruvchi korxonalaridan biri bo’lgan Mis eritish zavodi uchun 103000,3 ming kVt. elektr energiyasi iste'moli belgilangan edi. Kombinat bosh metallurgiya korxonasi jamoasi energiyadan tejamkorona foydalangan holda, 89915,6 ming kVt. elektr energiyasini ishlatib, -13 084,7 ming kVt. elektr energiyasini tejagan holda, rejani 12,7%ga bajardi. Elektr energiyasidan oqilona foydalangan Ohak zavodi belgilangan miqdorlardan 39,5%, Sement zavodi 25,7%, Xonjiza KB 22,7%, AKB 23,6%, STTB 22,5%, ChKB 16,1%, "Sanoatsuvta'minoti" sexi 15,9%, MTMZ 14,5%, MBF 12,6%, 2-MBF 12,1% tejamkorlikka erishgan.
Tabiiy gaz yoqilg’isi sarf-harajatlari iqtisodida barcha korxonalarga ibrat bo’lgan Mis boyitish fabrikasi rejada ko’rsatilgan 4065,0 ming.m³ tabiiy gaz o’rniga 2865,5 ming m³ yoqilg’i ishlatib, mis boyituvchilar tabiiy gaz tejamkorligi bo’yicha ko’rsatkichni 30% ortig’iga bajargan.
Iqtisod rejasini MTMZ 30%, MEZ 25,3%, Rux zavodi 19%ga uddalagan. Bugungi kunda eng dolzarb masalalardan biri bo’lgan tejamkorlik siyosatini o’z jamoalarida jiddiy olib borayotgan yuqoridagi kabi korxonalar barchaga ibrat namunasidir.
1-chorak yakunlariga ko’ra, kombinat korxonalari bo’yicha jami 15125,37 mln. so’mlik elektr energiyasi, 17136, 939 mln. so’m miqdoridagi yoqilg’i iqtisod qilingan. Tejab qolingan bu mablag’lar esa, shubhasiz, kombinatning yanada iqtisodiy rivojlanishiga, mehnatkashlarning ijtimoiy himoyasiga hamda korxona va sexlarni zamonaviy texnologiyalar bilan ta'minlash uchun xizmat qiladi.
Объяснение: