Ставрополь — город в российской федерации (см. россия), административный центр ставропольского края (см. ставропольский край); крупный промышленный и культурный центр северного кавказа; расположен в центральной части предкавказья, на ставропольской возвышенности, в верховьях реки ташла, на водоразделе бассейнов черного и каспийского морей, в 1621 км к югу от москвы. одна из улиц города носит название «45-я параллель», что отражает ее точное широтное расположение. ставрополь — крупный узел железнодорожных линий и автомобильных дорог, имеет аэропорт. население — 341,1 тыс. человек (2001). основные отрасли городской промышленности: машиностроение и металлообработка (заводы автомобильных кранов, автоприцепов, кинотехники); (заводы реактивов и люминофоров и технического углерода); пищевая (мясокомбинат, кондитерский комбинат); легкая, производство мебели, стройматериалов. 22 октября 1777 года была основана крепость святого креста, получившая в 1785 году статус уездного города кавказской губернии. в конце 18 века населенным пунктам часто давались греческие названия. «ставрополь» в переводе греческого означает «город креста». в 1822 году ставрополь стал центром кавказской области, с 1847 года — центр ставропольской губернии. в 1898 года ставропольская губерния была отделена в административном отношении от кавказского наместничества. в конце 18 — 19 веке через ставрополь проходил главный почтовый тракт, связывающий кавказ с центральными районами россии. в конце 19 — начале 20 века ставрополь был большим купеческим городом, где главным образом торговали хлебом и скотом. в 1935—1943 годах город назывался ворошиловск в честь к. е. ворошилова. в 1943 года, перед освобождением города от оккупации, ему было возвращено название ставрополь. ставрополь — один из самых зеленых городов россии. город украшают клумбы и цветники (канны, сальвия, агератум, аллисум, петуния). вдоль основных магистралей и перекрестков проходят живые изгороди. в центральной части города сохранилась крепостная горка с фрагментом крепостной стены (1770—1780-е рядом воздвигнут памятник а. в. суворову. среди других достопримечательностей: мечеть на улице морозова, кафедральный андреевский собор, успенский собор (19 здание гостиного двора, присутственных мест, гимназии (середина 19 комплекс военного госпиталя (1840-е построенный братьями бернадацци. в городе находится источник казанской богоматери, открытый феодосием кавказским. уникальная экспозиция, рассказывающая об ставрополья, представлена в краеведческом музее имени г. к. праве. в городе действует музей народов северного кавказа с домом-музеем к. л. хетагурова. на татарском городище расположен археологический музей-заповедник. в 1845 году в ставрополе был основан первый театр на кавказе. в 1959 году был открыт ставропольский ботанический сад, где собрано более тысячи видов деревьев и кустарников с разных концов земли. уроженец ставрополя — генерал-армии и. р. апанасенко. в 1975 году в ставрополе был воздвигнут мемориальный комплекс «холодный родник» (в память об участниках гражданской войны и жертв фашизма) и обелиск, посвященный ставропольцам-доваторцам.
Объяснение:Физикалық шамалар құбылыстардың қасиеттерін сандық тұрғыдан сипаттайды.
Физикалық шамалар құбылыстарды ғана емес, денелердің де қасиеттерін сипаттау үшін қолданылады. Шыныны алмаспен кесуге болады. Шыныққан болатпен мысты өңдейді. Ал керісінше жұмсақ мыс пен болатты өңдеу мүмкін емес. Сондықтан денелердің беріктік қасиеттерін сипаттау үшін қаттылық деген шама енгізіледі. Ең қатты дене - алмас, одан кейінгісі - шыны (шынымен болаттың бетін тырнауға болады), ал болаттың қаттылығы мыстан жоғары.
2. Әрбір физикалық шаманың өлшем бірліктері (қысқаша бірліктері) болады. Мысалы, ұзындық бірлігі - метр, температура бірлігі - градус. Қысым, салмақ, масса, куіи, жылу өткізгіштік, электр өткізгіштік, жарық жылдамдыгы сияқты физикалық және астрономиялық шамалар бірліктерін оқу барысында біртебірте білетін боласыңдар.
Физикалық шамаларды колданғанда (жазғанда, айтқанда) олардың бірліктерін міндетті түрде атап отыру керек. Физикалық шаманың мәні деп, оның өлшем бірлігі көрсетілген сандық мәнін айтады. Мысалы, дене 10 секунд қозғалған болса, оның козғалу уақытын £=10 секунд (қысқаша 10 с) деп жазамыз. Ал £=10 деп атаусыз жазсақ, онда мағынасыздық пайда болады. Физикалық шамалардың бірлігі үлкен де, кіші де бола алады.
Физикалык шаманың бірлігі ірі болған сайын, оның сан мәні кішірейе береді. Мысалы, ұзындықтың километр (км) деген ірі бірлігі метр (м) деген кіші бірлігіне карағанда мың есе үлкен, яғни 1 км = 1000 м. Сондықтан 1,5 км = 1500 м; 0,5 км = 500 м, т. б. Сондай-ак уакыт бірліктерін алатын болсак: 1 мин = 60 с; 1,5 мин = 90 с деп жаза аламыз.
3. Физикалық құбылыстарды сандық жағынан сипаттап, олардың арасындағы байланыстарды білу үшін физикалык шамалардың мәндері накты болуы керек. Осыған орай «физикалық шамалардың мәндері қалай анықталады?» деген сұрак туындайды. Физикалыц шамалардың мәндерін физикалық аспаптар жәрдемімен арнайы өлшеулер жургізу арқылы анықтайды. Мысалы, кыздырғанда денелердің ұлғаятыны белгілі. Бұл кұбылысты сандық жағынан салыстыра сипаттау үшін екі физикалық шама: температура мен көлем өлшенуі тиіс. Физикалық тәжірибелерде өлиіеулер жиі пайдаланылады. Сондыктан оған ерекше мән беріледі. Өлшеу тетігі мен өдісін, кыскасы, өлшеу мәдениетін меңгеру - физикадағы эксперименттік әдістің ең басты талаптарының бірі. Өлшеулер тек практика үшін ғана емес, теориялық қорытындыларды тексеру үшін де аса кажет.
Объяснение:Физикалық шамалар құбылыстардың қасиеттерін сандық тұрғыдан сипаттайды.
Физикалық шамалар құбылыстарды ғана емес, денелердің де қасиеттерін сипаттау үшін қолданылады. Шыныны алмаспен кесуге болады. Шыныққан болатпен мысты өңдейді. Ал керісінше жұмсақ мыс пен болатты өңдеу мүмкін емес. Сондықтан денелердің беріктік қасиеттерін сипаттау үшін қаттылық деген шама енгізіледі. Ең қатты дене - алмас, одан кейінгісі - шыны (шынымен болаттың бетін тырнауға болады), ал болаттың қаттылығы мыстан жоғары.
2. Әрбір физикалық шаманың өлшем бірліктері (қысқаша бірліктері) болады. Мысалы, ұзындық бірлігі - метр, температура бірлігі - градус. Қысым, салмақ, масса, куіи, жылу өткізгіштік, электр өткізгіштік, жарық жылдамдыгы сияқты физикалық және астрономиялық шамалар бірліктерін оқу барысында біртебірте білетін боласыңдар.
Физикалық шамаларды колданғанда (жазғанда, айтқанда) олардың бірліктерін міндетті түрде атап отыру керек. Физикалық шаманың мәні деп, оның өлшем бірлігі көрсетілген сандық мәнін айтады. Мысалы, дене 10 секунд қозғалған болса, оның козғалу уақытын £=10 секунд (қысқаша 10 с) деп жазамыз. Ал £=10 деп атаусыз жазсақ, онда мағынасыздық пайда болады. Физикалық шамалардың бірлігі үлкен де, кіші де бола алады.
Физикалык шаманың бірлігі ірі болған сайын, оның сан мәні кішірейе береді. Мысалы, ұзындықтың километр (км) деген ірі бірлігі метр (м) деген кіші бірлігіне карағанда мың есе үлкен, яғни 1 км = 1000 м. Сондықтан 1,5 км = 1500 м; 0,5 км = 500 м, т. б. Сондай-ак уакыт бірліктерін алатын болсак: 1 мин = 60 с; 1,5 мин = 90 с деп жаза аламыз.
3. Физикалық құбылыстарды сандық жағынан сипаттап, олардың арасындағы байланыстарды білу үшін физикалык шамалардың мәндері накты болуы керек. Осыған орай «физикалық шамалардың мәндері қалай анықталады?» деген сұрак туындайды. Физикалыц шамалардың мәндерін физикалық аспаптар жәрдемімен арнайы өлшеулер жургізу арқылы анықтайды. Мысалы, кыздырғанда денелердің ұлғаятыны белгілі. Бұл кұбылысты сандық жағынан салыстыра сипаттау үшін екі физикалық шама: температура мен көлем өлшенуі тиіс. Физикалық тәжірибелерде өлиіеулер жиі пайдаланылады. Сондыктан оған ерекше мән беріледі. Өлшеу тетігі мен өдісін, кыскасы, өлшеу мәдениетін меңгеру - физикадағы эксперименттік әдістің ең басты талаптарының бірі. Өлшеулер тек практика үшін ғана емес, теориялық қорытындыларды тексеру үшін де аса кажет.