Маршрут марко поло был следующим: конечной точкой пути должен был стать город в китае (это современный пекин), исходным пунктом, разумеется, венеция. а вот остальные точки подвергают всяческим сомнениям. одни , что путешественники отправились через акку, ормуз, эрзерум, памир в кашгар, а уже оттуда в . другие исследователи доказывают, что купцы побывали в акке, на южном побережье азии, на армянском нагорье, в кермане, басре, южных предгорьях гиндукуша, на памире, в пустыне такла-макан, провели год в городе чжанье, побывали в каракоруме и лишь потом прибыли в пекин.афанасий никитин совершил путешествие в 1468—1474 по персии, индии и турции; составил описание этого путешествия в книге «хожение за три моря» . в 1867-1868 гг. н. м. пржевальский блестяще провел исследования дальнего востока и написал об этом книгу «путешествия по уссурийскому краю» . после этого пржевальский совершил четыре путешествия в центральную азию: первое — монгольское (1870-1873), второе — лобнорское и джунгарское (1876-1877) и два тибетских (1879-1880 и 1883-1885). он провел в горах и пустынях центральной азии около 8 лет. за это время им было пройдено около 32 тыс. км и обследована территория, по площади равная австралии.в 1899-1901 гг. ученик пржевальского петр кузьмин козлов возглавил монголо-тибетскую экспедицию. он завершил исследование монгольского алтая, пересек пустыни гоби и алашань, посетил в тибетском нагорье страну кам, расположенную в верховьях янцзы и меконга, и открыл здесь четыре горных хребта. один из этих хребтов получил название общества. об этой экспедиции козлов рассказал в двухтомном труде «монголия и кам» .
«Ұят - жасаған әрекетіңнің жөнсіздігін түсінушілік. Намысқа кір келтірушілік, моральдық рухтың асқақтығын қорлау – масқара болушылық. Бізде «ар» сөзіне ғылыми тұрғыдан қандай анықтама беріледі? «Шәкәрім» энциклопедиясында А.Тоқсамбаева: «Ар - адамгершілік сана, этика-философиялық категория. Адамгершілік (адамшылық, адамдық) қазақ халқында адам бойындағы жақсы қасиеттердің жиынтық мағынасын білдіретін ұғым-өлшем болса, Ар оның шығу тегі, бұлақ бастауы. Арды адам бойындағы жақсы қисиеттердің өлшемі, адамгершілік санасы деуге негіз бар», - дейді. Намыс адамның жан дүниесі мен Отанының, отбасының, ұлтының, қоршаған орта мен қоғамының мәнін сезінуімен оянып, соның амандығы мен бүтіндігі үшін күресінен көрініс табады. Өзін-өзі танудан бастау алған адамның рухани ізденісі оның қоршаған ортасын меңгеруіне ұласады. “Малым – жанымның садағасы, жаным – арымның садағасы” деген қағидадан көрініс тапқан, яғни ар-иманның қадірін білумен айқындалатын намыстың бір түрі адамның адамдық келбетін айқындайтын асыл қасиеті. Адам өз бойындағы ең асыл құндылық иман, ар-ождан қазынасы екенін танып білгеннен кейін, оны қорғау, ұлғайту қамымен ғылым, білім іздеп еңбектенсе ол шын мәніндегі намысты тапқаны күмәнсіз.
«Ұят - жасаған әрекетіңнің жөнсіздігін түсінушілік. Намысқа кір келтірушілік, моральдық рухтың асқақтығын қорлау – масқара болушылық. Бізде «ар» сөзіне ғылыми тұрғыдан қандай анықтама беріледі? «Шәкәрім» энциклопедиясында А.Тоқсамбаева: «Ар - адамгершілік сана, этика-философиялық категория. Адамгершілік (адамшылық, адамдық) қазақ халқында адам бойындағы жақсы қасиеттердің жиынтық мағынасын білдіретін ұғым-өлшем болса, Ар оның шығу тегі, бұлақ бастауы. Арды адам бойындағы жақсы қисиеттердің өлшемі, адамгершілік санасы деуге негіз бар», - дейді. Намыс адамның жан дүниесі мен Отанының, отбасының, ұлтының, қоршаған орта мен қоғамының мәнін сезінуімен оянып, соның амандығы мен бүтіндігі үшін күресінен көрініс табады. Өзін-өзі танудан бастау алған адамның рухани ізденісі оның қоршаған ортасын меңгеруіне ұласады. “Малым – жанымның садағасы, жаным – арымның садағасы” деген қағидадан көрініс тапқан, яғни ар-иманның қадірін білумен айқындалатын намыстың бір түрі адамның адамдық келбетін айқындайтын асыл қасиеті. Адам өз бойындағы ең асыл құндылық иман, ар-ождан қазынасы екенін танып білгеннен кейін, оны қорғау, ұлғайту қамымен ғылым, білім іздеп еңбектенсе ол шын мәніндегі намысты тапқаны күмәнсіз.