- В горах существует закономерная связь температуры с высотой: чем больше высота, тем ниже температура. В таких климатических условиях вода среди рыхлых горных пород замерзает и не тает в течение многих лет, и таким образом образуется многолетняя мерзлота, имеющая особые свойства.
Еще одно условие образования многолетней мерзлоты – мощность снежного покрова в зимний период. Земная поверхность под снегом предохраняется от сильного выхолаживания.
Толщина снега зависит от общего количества атмосферных осадков и от их доли в зимнее время. То есть в холодное время года верхняя часть земной поверхности промерзнет глубоко, и за короткое лето мерзлота может оттаять не полностью. Если данный процесс многократно повторяется, то это приводит к образованию многолетней мерзлоты.
Таким образом, в условиях Кыргызстана многолетняя мерзлота образуется выше определенной высоты и при определенных климатических условиях. Эта высота неодинакова на разных территориях и колеблется в пределах от 2800 до 3300 м.
На малоснежных участках, в зависимости от солнечности экспозиции, многолетняя мерзлота отмечается на высотах 2800-3000 м. на солнечных склонах, покрытых снежным покровом, многолетняя мерзлота встречается выше 3200-3300 м. нижнюю границу распространения вечной мерзлоты в среднем правильнее будет принять за 3000 м.
На территории Кыргызстана многолетняя мерзлота занимает площадь 20000 км2 . Одно из условий образования многолетней мерзлоты – наличие воды в пустотах среди рыхлых пород и их замерзание. Таким образом, многолетняя мерзлота распространена на днищах долин, на склонах, покрытых продуктами разрушения, расположенной выше 3000 м.
Глубина расположения многолетней мерзлоты и ее мощность зависят от местных физико-географических условий. Мощность многолетней мерзлоты на высоте 2800 м составляет 3-4 м, на высоте до 3100 м – 40-50 м, зависит от геологического строения, рельефа, влажности грунта.
- Давайте выделим факторы, формирующие многолетнюю мерзлоту. (Выделяются факторы и записываются в тетрадь учащимися)
- А теперь, поговорим о ледниках и их значении.
Значение ледников
Роль ледников исключительно многогранна:
они переформировывают рельеф, сглаживая коренные породы, выпахивая долины, образуя кары (цирки) и моренные холмы;
влияют на климат, понижая температуру воздуха и увеличивая осадки;
они являются объектом спортивного и рекреационного использования.
Ледники - одно из природных богатств республики Кыргызстан, ценность которых трудно переоценить, в первую очередь, за их поддерживать достаточно высокую водность большинства рек даже в самые засушливые годы, когда годовая сумма осадков ниже среднемноголетних значений.
В ледниках хранится около 590 км³ льда, что равно 590 миллиардов кубических метров пресной воды. На плоскости, равной площади республики (198,5 тыс. км²) они могли бы образовать почти 3-х метровый слой воды
Ледники страны - уникальное хранилище пресной воды, основной резерв и источник водных ресурсов Средней Азии и Казахстана. Значение их в народном хозяйстве огромно, так как они дают начало рекам, без которых невозможно земледелие в прилегающих пустынных и полупустынных районах. Именно им обязаны своей жизнью многие оазисы Кыргызстана, Узбекистана и Казахстана
Проблемы ледников
Ледники и сезонные снега – это уникальные хранилища пресной воды. От 30 до 35 % питания горных рек Кыргызстана осуществляется за счет ледников. Запас пресной воды в ледниках оценивается примерно в 650 миллиардов кубических метров. И если растопить все ледники Кыргызстана, то на каждый квадратный метр территории страны придется 1,26 метра воды. Глобальное потепление климата приводит к тому, что ежегодно площадь ледников сокращается. По прогнозам ученых, через 20 лет площадь ледников Кыргызстана сократится на 35%.
В настоящее время все чаще говорят о проблемах ледников – деградации оледенения. Причинами деградации оледенения являются происходящее потепление климата и увеличение загрязненности поверхности ледника, повышающее интенсивность таяния.
В Кыргызстане таяние льдов в зависимости от метеорологических условий проходит с разной интенсивностью. За одно лето в среднем может стаять слой льда, толщиной в 2 метра.
Эти неутешительные прогнозы требуют пристального внимания к экологическим проблемам. Необходимо сохранить природное богатство для будущих поколений.
жер ғаламшарының су қабығы немесе құрлықтағы (тереңдегі, топырақтағы, жер бетіндегі), мұхиттағы және атмосферадағы, яғни жер шарындағы барлық сулардың жиынтығы. Оны мұхиттар мен теңіздердің суы, құрлық сулары — өзендер, көлдер, бөгендер, мұздықтар, сондай-ақ литосфераның жоғарғы бөлігіне сіңетін жер асты суы, атмосферадағы ылғал құрайды. Гидросфера жер бетінің шамамен 71%-ын алып жатыр. Гидросфераның шамамен 94%-ын мұхиттар мен теңіздер құраса, 4%-ы жер асты суларының, шамамен 2%-мұздықтар мен қарлардың (негізінен Арктика, Антарктида мен Гренландия), 0,4%-құрлықтардағы жер үсті суларының (өзен, көл, батпақ) үлесіне тиеді. Гидро-су, сфера-шар Су 3 күйде болады: сұйық, қатты, газ Гидросферадағы барлық судың мөлшері-1,6 млрд км куб, мұхит теңіз сулары-96,5 %, тұщы су-2,5% Жер бетінің 3\4 бөлігін д.ж мұхит суы алып жатыр. Су айналымы 2-ге бөлінеді. 1.Кіші су айналымы-судың мұхиттан атмосфераға, атмосферадан мұхитқа қайтып қосылуы. 2.Үлкен су айналымы-судың мұхиттан атмосфераға, атмосферадан құрлыққа, құрлықтан мұхитқа қайтып қосылуы. Дүниежүзілік мұхиттың бөліктері: 1.Теңіз-мұхит суының қасиетімен жануарлар дүниесі ерекше болып келетін бөлігі. 2.Шығанақ-мұхиттың құрлыққа сұғына еніп жатқан бөлігі. 3.Бұғаз-екі жағы құрлықпен шектескен енсіз су айдыны. Теңізер арал, су асты жоталары, түбектер арқылы бөлініп тұрады. Теңіздер ішкі және сыртқы болып бөлінеді. Ішкі теңіздер тек Еуразияда кездеседі:Жерорта, Қара, Азов,Каспий, Арал теңіздер Ең терең теңіз-Филиппин Ең үлкен шығанақ-Гвинея шығанағы. Д.ж ең үлкен бұғаз-Дрейк бұғазы, ені-5248км Ең ұзын бұғаз-Мозамбик, ұзындығы-1670км, ені-950км Мұхит суының қасиетіне тұздылығы мен температурасы жатады. Судың температурасы географиялық ендікке, тереңдікке байланысты өзгереді. Д.ж мұхит суының орташа температурасы-17,4 градус Жердегі жылу жинақтаушы-Мұхит Мұхит суының қату температурасы- -2 градус Тұздылықтың өлшем бірлігі-промилле Судың тұздылығы дегеніміз-бір литр суда еріген әр түрлі заттардың граммен алынған мөлшері. Д.ж мұхит суының орташа тұздылығы- 35 промилле Д.ж ең тұзды теңіз- Қызыл теңіз 41 промилле Өлі теңіздің тұздылығы-270 промилле Тереңдікті өлшейтін құрал-эколот Тереңдікті дыбыстың көмегімен өлшейді. Дыбыс бір секундта 1500м жетеді. Д.ж мұхит суының тереңдігі-3700м 20 ғасырдың 20-шы жылдарына дейін тереңдікті өлшейтін құрал-қарапайым лот Д.ж ең терең шұңғыма- Мариан 11022м Мұхиттағы тіршіліктің таралуы 3-ке бөлінеді: 1.Планктон-грекше-кезеген ағысқа қарсы келе алмайтын өте ұсақ микроорганизмдер мен балдырлар Киттер қоректенеді-планктон 2.Нектон-грекше-қалдық мұхиттың негізгі бөлігінде өмір сүретін балықтар, жыландар, тасбақалар 3.Бентос- грекше-тереңдік теңіз шаяндары, маржандар, балдырлар. Теңіз сүтқоректілері-дельфиндер, киттер Тіршілікке бай тереңдік-200метр Тіршілікке бай аудан-қоңыржай ендік. Оның жалпы көлемі 1370,3 млн км3, бұл планета көлемінің 1/800 бөлігін ғана құрайды. Шөгінді (тұнба) таужыныстардың басым көпшілігі Гидросфера мен литосфераның жапсарында қалыптасады.[1] Аздаған мөлшердегі су атмосфера мен тірі ағзаларда шоғырланған. Су массаларының барлық нысандары су айналымы барысында бір түрден екінші түрге өтеді;
2) жердің теңіз, мұхит, көл, өзен, мұздықтар мен жер асты суларынан тұратын қабығы, солардың жиынтығы. Гидросфераның орташа қалындығы 3,8 км-ге жетеді. Мұхиттың ең терең тұсы 11 км-ден асад
- В горах существует закономерная связь температуры с высотой: чем больше высота, тем ниже температура. В таких климатических условиях вода среди рыхлых горных пород замерзает и не тает в течение многих лет, и таким образом образуется многолетняя мерзлота, имеющая особые свойства.
Еще одно условие образования многолетней мерзлоты – мощность снежного покрова в зимний период. Земная поверхность под снегом предохраняется от сильного выхолаживания.
Толщина снега зависит от общего количества атмосферных осадков и от их доли в зимнее время. То есть в холодное время года верхняя часть земной поверхности промерзнет глубоко, и за короткое лето мерзлота может оттаять не полностью. Если данный процесс многократно повторяется, то это приводит к образованию многолетней мерзлоты.
Таким образом, в условиях Кыргызстана многолетняя мерзлота образуется выше определенной высоты и при определенных климатических условиях. Эта высота неодинакова на разных территориях и колеблется в пределах от 2800 до 3300 м.
На малоснежных участках, в зависимости от солнечности экспозиции, многолетняя мерзлота отмечается на высотах 2800-3000 м. на солнечных склонах, покрытых снежным покровом, многолетняя мерзлота встречается выше 3200-3300 м. нижнюю границу распространения вечной мерзлоты в среднем правильнее будет принять за 3000 м.
На территории Кыргызстана многолетняя мерзлота занимает площадь 20000 км2 . Одно из условий образования многолетней мерзлоты – наличие воды в пустотах среди рыхлых пород и их замерзание. Таким образом, многолетняя мерзлота распространена на днищах долин, на склонах, покрытых продуктами разрушения, расположенной выше 3000 м.
Глубина расположения многолетней мерзлоты и ее мощность зависят от местных физико-географических условий. Мощность многолетней мерзлоты на высоте 2800 м составляет 3-4 м, на высоте до 3100 м – 40-50 м, зависит от геологического строения, рельефа, влажности грунта.
- Давайте выделим факторы, формирующие многолетнюю мерзлоту. (Выделяются факторы и записываются в тетрадь учащимися)
- А теперь, поговорим о ледниках и их значении.
Значение ледников
Роль ледников исключительно многогранна:
они переформировывают рельеф, сглаживая коренные породы, выпахивая долины, образуя кары (цирки) и моренные холмы;
влияют на климат, понижая температуру воздуха и увеличивая осадки;
они являются объектом спортивного и рекреационного использования.
Ледники - одно из природных богатств республики Кыргызстан, ценность которых трудно переоценить, в первую очередь, за их поддерживать достаточно высокую водность большинства рек даже в самые засушливые годы, когда годовая сумма осадков ниже среднемноголетних значений.
В ледниках хранится около 590 км³ льда, что равно 590 миллиардов кубических метров пресной воды. На плоскости, равной площади республики (198,5 тыс. км²) они могли бы образовать почти 3-х метровый слой воды
Ледники страны - уникальное хранилище пресной воды, основной резерв и источник водных ресурсов Средней Азии и Казахстана. Значение их в народном хозяйстве огромно, так как они дают начало рекам, без которых невозможно земледелие в прилегающих пустынных и полупустынных районах. Именно им обязаны своей жизнью многие оазисы Кыргызстана, Узбекистана и Казахстана
Проблемы ледников
Ледники и сезонные снега – это уникальные хранилища пресной воды. От 30 до 35 % питания горных рек Кыргызстана осуществляется за счет ледников. Запас пресной воды в ледниках оценивается примерно в 650 миллиардов кубических метров. И если растопить все ледники Кыргызстана, то на каждый квадратный метр территории страны придется 1,26 метра воды. Глобальное потепление климата приводит к тому, что ежегодно площадь ледников сокращается. По прогнозам ученых, через 20 лет площадь ледников Кыргызстана сократится на 35%.
В настоящее время все чаще говорят о проблемах ледников – деградации оледенения. Причинами деградации оледенения являются происходящее потепление климата и увеличение загрязненности поверхности ледника, повышающее интенсивность таяния.
В Кыргызстане таяние льдов в зависимости от метеорологических условий проходит с разной интенсивностью. За одно лето в среднем может стаять слой льда, толщиной в 2 метра.
Эти неутешительные прогнозы требуют пристального внимания к экологическим проблемам. Необходимо сохранить природное богатство для будущих поколений.
Объяснение:
жер ғаламшарының су қабығы немесе құрлықтағы (тереңдегі, топырақтағы, жер бетіндегі), мұхиттағы және атмосферадағы, яғни жер шарындағы барлық сулардың жиынтығы. Оны мұхиттар мен теңіздердің суы, құрлық сулары — өзендер, көлдер, бөгендер, мұздықтар, сондай-ақ литосфераның жоғарғы бөлігіне сіңетін жер асты суы, атмосферадағы ылғал құрайды. Гидросфера жер бетінің шамамен 71%-ын алып жатыр. Гидросфераның шамамен 94%-ын мұхиттар мен теңіздер құраса, 4%-ы жер асты суларының, шамамен 2%-мұздықтар мен қарлардың (негізінен Арктика, Антарктида мен Гренландия), 0,4%-құрлықтардағы жер үсті суларының (өзен, көл, батпақ) үлесіне тиеді. Гидро-су, сфера-шар Су 3 күйде болады: сұйық, қатты, газ Гидросферадағы барлық судың мөлшері-1,6 млрд км куб, мұхит теңіз сулары-96,5 %, тұщы су-2,5% Жер бетінің 3\4 бөлігін д.ж мұхит суы алып жатыр. Су айналымы 2-ге бөлінеді. 1.Кіші су айналымы-судың мұхиттан атмосфераға, атмосферадан мұхитқа қайтып қосылуы. 2.Үлкен су айналымы-судың мұхиттан атмосфераға, атмосферадан құрлыққа, құрлықтан мұхитқа қайтып қосылуы. Дүниежүзілік мұхиттың бөліктері: 1.Теңіз-мұхит суының қасиетімен жануарлар дүниесі ерекше болып келетін бөлігі. 2.Шығанақ-мұхиттың құрлыққа сұғына еніп жатқан бөлігі. 3.Бұғаз-екі жағы құрлықпен шектескен енсіз су айдыны. Теңізер арал, су асты жоталары, түбектер арқылы бөлініп тұрады. Теңіздер ішкі және сыртқы болып бөлінеді. Ішкі теңіздер тек Еуразияда кездеседі:Жерорта, Қара, Азов,Каспий, Арал теңіздер Ең терең теңіз-Филиппин Ең үлкен шығанақ-Гвинея шығанағы. Д.ж ең үлкен бұғаз-Дрейк бұғазы, ені-5248км Ең ұзын бұғаз-Мозамбик, ұзындығы-1670км, ені-950км Мұхит суының қасиетіне тұздылығы мен температурасы жатады. Судың температурасы географиялық ендікке, тереңдікке байланысты өзгереді. Д.ж мұхит суының орташа температурасы-17,4 градус Жердегі жылу жинақтаушы-Мұхит Мұхит суының қату температурасы- -2 градус Тұздылықтың өлшем бірлігі-промилле Судың тұздылығы дегеніміз-бір литр суда еріген әр түрлі заттардың граммен алынған мөлшері. Д.ж мұхит суының орташа тұздылығы- 35 промилле Д.ж ең тұзды теңіз- Қызыл теңіз 41 промилле Өлі теңіздің тұздылығы-270 промилле Тереңдікті өлшейтін құрал-эколот Тереңдікті дыбыстың көмегімен өлшейді. Дыбыс бір секундта 1500м жетеді. Д.ж мұхит суының тереңдігі-3700м 20 ғасырдың 20-шы жылдарына дейін тереңдікті өлшейтін құрал-қарапайым лот Д.ж ең терең шұңғыма- Мариан 11022м Мұхиттағы тіршіліктің таралуы 3-ке бөлінеді: 1.Планктон-грекше-кезеген ағысқа қарсы келе алмайтын өте ұсақ микроорганизмдер мен балдырлар Киттер қоректенеді-планктон 2.Нектон-грекше-қалдық мұхиттың негізгі бөлігінде өмір сүретін балықтар, жыландар, тасбақалар 3.Бентос- грекше-тереңдік теңіз шаяндары, маржандар, балдырлар. Теңіз сүтқоректілері-дельфиндер, киттер Тіршілікке бай тереңдік-200метр Тіршілікке бай аудан-қоңыржай ендік. Оның жалпы көлемі 1370,3 млн км3, бұл планета көлемінің 1/800 бөлігін ғана құрайды. Шөгінді (тұнба) таужыныстардың басым көпшілігі Гидросфера мен литосфераның жапсарында қалыптасады.[1] Аздаған мөлшердегі су атмосфера мен тірі ағзаларда шоғырланған. Су массаларының барлық нысандары су айналымы барысында бір түрден екінші түрге өтеді;
2) жердің теңіз, мұхит, көл, өзен, мұздықтар мен жер асты суларынан тұратын қабығы, солардың жиынтығы. Гидросфераның орташа қалындығы 3,8 км-ге жетеді. Мұхиттың ең терең тұсы 11 км-ден асад