Сырьевая проблема - проблема обеспечения человечества сырьем. проблема вызвана следующими факторами: выберите один или несколько ответов: 1)ограниченностью разведанных запасов нефти и природного газа; 2)истощением разрабатываемых месторождений угля, нефти, железных и других руд; 3)увеличением территориального разрыва между районами добычи и потребления полезных ископаемых и др 4)открытием и добычей полезных ископаемых в худших по сравнению с прежними условиях;

Атлантический – это второй по площади океан на Земле. В отличие от Тихого он более вытянут в направлений север – юг, пересекает почти все широты, и поэтому природа его очень разнообразна. Береговая линия сильно расчленена в Северном полушарий, близ материков много островов, внутренних и окраинных морей.Атлантический океан стал осваиваться человеком еще во II веке до н. э. Первыми, как считают географы, Атлантику пересекли викинги. С эпохи Великих географических открытий океан стал главным водным путем на Земле. Началось его исследование (плавания Х. Колумба, Васко да Гаммы, Ф. Магеллана и др.). В XIX веке комплексные исследования в океане велись на "Челленджере", в середине XX веке много данных о природе океана было получено в период работ по программе Международного географического года. Изучение океана продолжается и в наши дни.Пока это самый изученный океан земли. Рельеф дна не очень сложен. Согласно теорий литосферных плит, Атлантический океан молод. Весь океан почти по меридиану пересекает гигантский Срединно-Атлантический хребет. Ложе океана занято океаническими равнинами.Климат Атлантического океана разнообразный преобладающая часть площади океана между 40 градусами с. ш. и 40 градусами ю. ш. расположена в поясах экваториального, тропического и субтропического климата. На севере и юге океана формируются районы сильного охлаждения и высокого атмосферного давления. Циркуляция атмосферы над океаном вызывает действие пассатов, в умеренных широтах – западных ветров, которые часто переходят в штормы. Особенности климата отражаются на свойствах водных масс.Температура поверхностных вод в этом океане ниже, чем в Тихом или Индийском, так как влияют холодные воды и льды, выносимые из Северного Ледовитого океана и из Антарктики. Средняя соленость Атлантики выше (37,5%), чем в мировом океане, что объясняется переносом испарившейся с океана влаги на соседние материки. Течения направлены не по широте, как в других океанах, а почти вдоль меридианов. Это объясняется вытянутостью океана с севера на юг и очертаниями береговой линий. Круговые движения поверхностных вод в Атлантике активнее, чем в других океанах, они перемещают воды из одних широт в другие, нарушая широтную зональность в распределении температуры. Течения влияют и на ледовые условия. Особенность океана – многочисленные айсберги и плавучий морской лед.Органический мир Атлантики беднее видами, чем органический мир Тихого океана. Причины этого – относительная геологическая молодость океана и сильное похолодание климата во время последнего оледенения. Однако в количественном отношений океан богат живыми организмами, что связано с большими по площади шельфами и поднятиями на дне, где обитает много придонных рыб.Как в Тихом океане, в Атлантическом есть почти все природные пояса. Внутри поясов выделяются природные комплексы морей, заливом и отдельных районов открытого океана. Таковы комплексы средиземного, Балтийского, Саргассова моря и др.Атлантический океан в большей степени, чем другие океаны, используется в хозяйственной деятельности человека. Интенсивно эксплуатируются его биологические, минеральные, энергетические и рекреационные ресурсы. Через океан проходят важнейшие морские дороги. На его берегах расположены крупнейшие порты мира. Активная хозяйственная деятельность привела к резкому ухудшению качества воды, воздуха, уменьшений запасов ценных промысловых рыб и других животных. Требуются международные усилия по охране природы этого океана. К бассейну Атлантического океана относится Азовское море.

Күнтізбе (ағылш. calendar) – уақыт мезгілін есептеудің аспан денелерінің ауық-ауық қайталану ерекшелігіне негізделген жүйесі, анықтамалық басылым.

Ежелгі Римде әрбір айдың 1-күні календы деп аталған. Азды-көпті мәдениетке қол жеткен халықтардың бәрінде де күнтізбе болған, өйткені онсыз шаруашылықты ұйымдастыру мүмкін болмады. Ерте замандағы халықтар қардың кетуі, өзендердің тасуы, т.б. құбылыстарға негізделген табиғи күнтізбелерді пайдаланған. Бірақ дәлдігі нашар, құбылмалы ауа райына тәуелді табиғи күнтізбелер халық қажетін қанағаттандыра алмады. Ақыры, адамзат уақыт есебін дүркін-дүркін дәйекті түрде қайталанып тұратын аспан құбылыстарына негізделген күнтізбелер бойынша жүргізетін дәрежеге жетті. Мұндай күнтізбелер алғаш Ежелгі Шығыс елдерінде шықты. Аспан денелерінің қозғалыстарына негізделген күнтізбелерді 3 топқа бөлуге болады: күн күнтізбесі, ай күнтізбесі және аралас күнтізбелер.

Күн күнтізбесі Мысырда шыққан. Мысырлықтар жыл ұзақтығын 365 тәулікке теңестіріп, оны әрқайсысы 30 күндік 12 айға бөлген, артық қалатын 5 күнді ешбір айға қоспай, құдайға құлшылық ететін күндер деп есептеген. Ол Еуропалық күнтізбелерге арқау болды. Біздің заманымыздан бұрынғы 45 ж. Рим императоры Юлий Цезарь, астроном Созигеннің жобасы бойынша жаңа күнтізбе жариялады. Бұл күнтізбе Юлий күнтізбесі немесе ескі санат деп аталды. Юлий күнтізбесіндегі жылдың тропиктік жылдан 11 мин 14 с артықшылығы бар. Бұдан 128 жылда 1 күн, 384 жылда 3 күн жиналады. Осыны тұрақтандыру үшін Рим папасы Григорий ХІІІ 1582 ж. уақыт есебін 10 күнге ілгері жылжытып, 5-қазанды 15-қазан деп есептеу және әрбір 400 жылда 3 кібісе жылды жай жыл есебінде алу туралы жарлық шығарды. Уақыт есебінің бұл жүйесі Григорий күнтізбесі немесе жаңа санат деп аталады. Осы күні көптеген елдерде Григорий күнтізбесі қолданылады.

Қазақша-ағылшынша күнтізбе, желтоқсан айы

Алғашқы ай күнтізбесі ежелгі Вавилонда шықты. Онда әрбір 8 жылдың бесеуінің ұзақтығы 354 күннен, ал қалған үшеуінікі 384 күннен есептелді. Сонда жылдың орташа ұзақтығы (354.5+384.3):8=365,25 күнге тең болады.

Араб күнтізбесі де Ай қозғалысына негізделген. Араб жылы 12 айдан құралады. Әрбір 30 жылда 11 жыл 355 күннен, 19 жыл 354 күннен саналады. Нақты жылдан 11 күні кем болғандықтан, араб жылының басы жылжып отырады.

622 ж. арабша 1-жыл. Ол Мұхаммед пайғамбардың Меккеден Мединеге көшіп барған жылы. Жылдардың бұл жүйесі ай һижрасы деп аталады. Араб күнтізбесі араб елдерінде, Азия мен Африканың мұсылман дінін тұтатын көптеген елдерінде ресми қолданылады. Еврейлер ертеде Вавилон күнтізбесін қолданған, кейін біздің заманымыздан бұрынғы 4-ғасырда аралас күнтізбеге көшті. Еврейше жыл есебі біздің заманымыздан бұрынғы 3761 жылдан басталады. Яғни сол жылы “дүние жаралған”. Бұл күнтізбе Израиль мемлекетінде қолданылады. Ежелгі түркілер, негізінен, күн күнтізбесін пайдаланған. Кейін ол қазақ, өзбек, түрікмен, татар, әзірбайжан, т.б. халықтардың күнтізбелеріне негіз болды. Қазақтар мүшел есебі мен тоғыс есебін де қолданған. Қазақстанда 1918 жылдан бері Григорий күнтізбесі қолданылып келеді.[1]