Fallens0n

08.06.2021 14:42 •  История

Қазақстан тарихы пәнінен IV тоқсан бойынша жиынтық бағалау

1-тапсырма. Кестеде берілген ұғымдарға сипаттама бере отырып, қызметін жазыңыз
Ұғымдар Сипаттама
1.Хан
2.Би
3.Батыр
4.Жырау
5.Сұлтан
6.Жатақ
7.Қарасүйек
[7]

2-тапсырма. Берілген мәтінді пайдалана отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз

Есімнің ұлы Жөңгір ханның билік құрған кезеңі (1629-1652 жылдар) жоңғарларға қарсы күреспен өтті. Жеке ерлігі мен әскери жеңістері үшін қазақтар оны «Салқам Жәңгір» деп атады. Қазақ ханы қалмақтармен күресте Қашғария моғолдарынан қолдау тапты, қырғыздармен одақ құрды.
Осы кезеңнен мағлұмат беретін деректер де қазақтар мен ойраттар арасында бірнеше ірі шайқастардың болғандығы аталып өтеді. Соның бірі 1643 жылғы шайқас. Жау шапқыншылығы туралы хабарды алған Жәңгір оларға қарсы шықты. Жәңгір хан Дала өңірі үшін озық жаңа әскери әдістерді пайдаланып, Орбұлақ шайқасында жеңіске жетті. Сол кезеңдегі орыс құжаттары бойынша, Жәңгір өз адамдарының жартысына «от қарумен» тау арасындағы өткелде ор қазып бекінуге бұйырады. Ал өзі үш жүз адаммен тауда жасырынады. Ойраттар шатқалға енген кезде оларды бораған мылтық оғы қарсы алды. Жау дүрлігіп есі шықты, осы сәтте тылдан Жәңгірдің өзі соққы берді. Қазақ сарбаздарына Самарқан билеушісі Жалаңтөс батыр 20 мың адамымен көмекке келді. Ойраттар талқандалып, он мыңдай адамынан айырылып, кейін шегінді. Жәңгір хан 1643-1644 жылдардағы шайқаста шешуші жеңіске жетті.
(Қазақстан тарихы 6-сынып авторы:Н.С.Бакина, Н.Т.Жанақова, Қ.К.Сүлейменова)

1) Орбұлақ шайқасындағы Жәңгір ханның ерен ерлігі мен қолбасшылық дарындылығына байланысты 2 дәлел келтіріңіз
1
2
[2]

2) Орбұлақ шайқасында қазақ сарбаздарының жеңіске жетуінің 2 себебін жазыңыз
1
2
[2]

3) Орбұлақ шайқасындағы қазақ жасағының әскери өнердегі шеберлігі мен ерлігіне баға беріңіз
1 2
[2]

3-тапсырма. Төмендегі Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған өлең шумақтарын пайдалана отырып Есім хан мен Жәңгір хандардың сыртқы саясатына баға беріңіз

Жүріп өттік Қасымның қасқа жолын,
Дәріптеген дәстүрін, асқары оның!
Есім ханның ескіше жолыменен
Ойсыраттық ойратты атқа қонып.
Тумысынан дара боп тұлғалары,
Салқам Жәңгір кеңейтті бұл даланы.
Тағын емес,халықтың бағын ойлап,
Қансыратып қалмақты қуған әрі.
Жұртқа берген жұғымды серт деп ұғып,
Жауға шауып,ту қылған көк бөріні,
Қыспақ көріп тұрса да әр тараптан
Еркін тыныс ежелден еткен ұлы!
Алған қазақ Алтай мен Атырауды,
Қайтпасын деп қарымы келер күннің
Ер жүрекпен ен дала қосып алды.
(https://kz.otyrar.kz/
1.Есім хан
1
2

2.Жәңгір хан
1
2
[8]

4-тапсырма. Көшпелілердің шаруашылық түрлерін сипаттап жазыңыз
1.Маусымдық көші-қон

2.Аңшылық

3. Қолөнер мен отбасылық кәсіп

4. Міндеткерліктер


[4]