Тест-1 Шыңғыс ханның Жетісуға жорық жасаудағы мақсаты?
А) Берілген жауаптардың барлығы дұрыс
Ә) Ақсүйектердің қарсылықтарын тоқтату
Б) Билігін күшейту
В) Ішкі тартысты болдырмау
С) Құнарлы, жайылымдық жерлер мен гүлденген қалаларды иелену

Тест-2
Шыңғыс хан Отырардың билеушісі Қайырханға қанша адамнан тұратын сауда керуенін жіберді?
А) 146 адам
Ә) 697 адам
Б) 800 адам
В) 317 адам
С) 450 адам

Тест-3
 Сырдария бойындағы қалалардың жеңілуі Шыңғыс ханға қай мемлекетті бағындыруға жол ашты?
А) Иран
Ә) Орыс князьдықтары
Б) Араб елдері
В) Үндістан
С) Мәуереннахр

Тест-4
 Шыңғыс хан құрған Моңғол мемлекетінің басты заңы?
 А) Дұрыс жауабы жоқ
Ә)«Ескі жол»
Б) «Қасқа жол»
В) «Жеті жарғы»
С) «Жасақ»

Тест-5
 Шыңғыс хан қай жылдары Енисей қырғыздары мен Сібір орманы халықтарын бағындырды?
А) 1211–1215 ж.ж.
Ә) 1219–1224 ж.ж.
Б) 1207–1209 ж.ж.
В) 1206–1209 ж.ж.
С) 1207–1208 ж.ж.

Тест-6
Сыр бойындағы қалалар толығымен монғолдардың иелігіне өткен уақыт?
А) 1227–1228 ж.ж.
Ә) 1223–1224 ж.ж.
Б) 1225–1226 ж.ж.
В) 1220–1222 ж.ж.
С) 1219–1220 ж.ж.

Juur alswers to the answer sheet.

USE OF ENLISH

Time: 15 minutes. (14 points)

Read the text and choose the correct variant.

Learning to snowboard

If you want to learn to snowboard, (1)

first thing you need to do is to book (2)

lessons. It's a good idea to have lessons with a snowboard school (3)

you

need to learn the right way to snowboard. You will have much (4)

fun learning with

other people as well.

Indoor snow schools usually (5)

you a snowboard, boots and a helmet to wear on

your head (6)

lessons. The indoor centres are cold and use real snow, so warm

clothes are important. It's not a good idea to wear jeans because (7)

get wet easily

If you (8) outside on a mountain, you (9)

to take your own board and boots or

rent them. You will (10)

need sunglasses, gloves and a helmet.

Сложился образ жестокого, непреклонного, корыстного человека. Это потому, что при слове "мореплаватель" сразу приходят в голову образы португальских и испанских мореплавателей 15-16 веков. А эти люди предпринимали свои морские походы для добычи специй. золота, торговли рабами.
Руководитель такого путешествия должен был обладать прежде всего непреклонной волей и сильным характером. Ведь за сотни, тысячи километров от родной земли только такой человек мог удержать в повиновении свою команду, которая состояла далеко не из правопослушных людей. Кроме того, конечно, такой руководитель должен был обладать большими знаниями в области мореплавания, навигации. астрономии, конструкции корабля, знать огнестрельное оружие. Он должен был обладать и практическим опытом мореплавания. Он должен был обладать недюжинным  физическим здоровьем. Он должен был быть смелым и отчаянным человеком на грани или даже за гранью авантюризма.
Ведь в походе: они могли заблудиться и пропасть среди океана, не найдя землю. Могли приплыть совсем не туда, куда планировали. Столкнуться там с враждебными жителями. В море на них могли напасть пираты и корабли враждебной страны. Часто вся команда повально болела неведомыми болезнями, от которых не знали как лечиться. В походе корабль был подвержен разрушительным силам океана, корпус разрушался, паруса рвались. Штормы (иль шторма. как говорят моряки). Бунт на корабле. Закончилась еда или пресная вода.