1. 50 м2 жасыл орман 1 сағаттың ішінде бір адам сол сағатта тыныс алғанда шығаратын 40 г көмірқышқыл газын жұтатыны белгілі.
1 га жасыл орман 1 сағатта қанша көмірқышқыл газын жұтады?
Осынша көмірқышқыл газын 1 сағатта қанша адам жұтады?
2. Жыртқыш аңдар үшін фотосинтездің пайдасы бар ма?
3. Зерттеушілер фотосинтездің қарқындылығы күні бойы қатты өз-
геретінін айтады. Ең жоғары көрсеткіші таңертең болады, түске
қарай азаяды, бірақ кешке аздап көтеріледі. Фотосинтез қарқын-
дылығының күні бойы өзгеруіне қандай түрткіжайттар әсер
ететінін түсіндіріп бер.
4. Күтуші орамжапырақтың беткі жасыл жапырақтарын жұлып,
қояндарға берді. Ол дұрыс жасады ма?
5. Жылыжай мен оранжереяда ауаны арнайы көмірқышқыл газбен
қанықтырады. Ол қандай мақсатпен жасалады?
6. Бірінші бағанға фотосинтезге керек заттарды жазып, бағдар
арқылы фотосинтез кезінде пайда болатын екінші бағандағы зат-
тармен қос.
Ертеректе бір қарияның балаларының аты Қамысбай, Қасқырбай, Қойбай, Қубай, Субай, Қайрақбай, Пышақбай, Баубай, Балтабай екен. Балтабайы үйге келін түсіріп, сол жаңа түскен жас келінді сынамақ болған атасы өзеннің ар жағынан сасқалақтап жүгіріп келіп: «Судың ар жағында, қамыстың бер жағында қойды қасқыр жеп жатыр. Жылдам ауылға хабар бер. Балтабай пышақ қайрап әкеліп, адал бауыздап алсын. Мен қасқырды қуып кеттім», - депті. Мұнысы - «қысылтаяң шақта келінім көргенсіздік танытып, өзінің қайын аға, қайын атасының атын атап қояр ма екен?» деген ойы ғой. Сөйтсе, келіншек не істепті десеңші, шапшаң төбеге жүгіріп шығып, күйеуіне: «шапқы-ау, шапқы, шапшаң кел. Сарқыраманың ар жағында, сылдыраманың бер жағында маңыраманы ұлыма жеп жатыр. Атам: «жаныманы білеуітке жанып әкелсін» дейді. Өзі ұлыманы қуып кетті», - депті
Мәтінді оқып, мазмұн бойынша шағын жоспар құрыңыз.
Сол күні қазақтың ең әдемі аруы атағы үшін 21 үміткер сынға түсті. Көркіне ақылы
сай қаракөз қыздарымыздың барлығы да жеңістен үмітті. Алайда, елдің ең сұлу аруы атану
үшін бойжеткендерімізге жеңіл болған жоқ. Байқауға қатысушыларға қойылған талаптар
өте жоғары болды. Бұл сайыста арулар сұлу әрі көрікті ғана емес, сондай-ақ ана тілін
құрметтейтін, тарихын, салт-дәстүрін білетін, әдебиет пен мәдениеттен хабары болуы
шарт.
Байқау бірнеше кезеңнен тұрды. Мұнда бойжеткендер шығармашылық және
зияткерлік белсенділіктерін көрсетті. Сынға түскен аруларымыз сондай-ақ, қазақ эстрада
жұлдыздарымен бірге ән шырқап, би билеп, өнерлерін паш етті. Арулардың өнерін белгілі
тележүргізуші
Айгүл Мүкей, отандық опера примасы Нұржамал Үсенбаева, ақын Айнұр
Тұрсынбаева, байқаудың продюсері Баян Есентаева, театр және кино актері Гани
Құлжановтар бағалады.
«Қазақ аруы» байқауының бас жүлдесі 20 жасар мангыстаулық Гүлназ Жолановагастолько много за