1. «Қалай қарай?» қай үстеудің сұрағы? А) мақсат В) мезгіл С) мекен Д) қимыл-сын Е) мөлшер 2. Үстеуден жасалған етістікті табыңыз.
А) сылтаурат В) тездет c) жылтырат Д) қарайт Е)
менменсiн
3. Сөйлемде үстеу қандай қызмет атқарып тұрғанын
анықтаңыз.
«Кешегiнi есіне алып, қысылып қалды».
А) анықтауыш В) толықтауыш С) пысықтауыш Д) бастауыш
Е) баяндауыш
4. Бастауыш қызметіндегі үстеуді табыңыз.
А) Ол бүгін келді.
B) Ертеңінді ойлап әрекет жаса.
С) Ол кешелерi ойын баласы еді.
Д) Жақсылықтың ерте-кешi жоқ.
E) Ол кейінірек барады.
5. Күрделі үстеуден жасалған пысықтауышты табыңыз.
А) Ол таңсәріден бері демалған жоқ.
В) Жазда ауылға барамыз. C) Кешкісін әкем қалаға кетті.
Д) Ол таңғы асқа әрең үлгерді.
Е) Ол амалсыздан үндемеді. 6. Бiрiккен үстеуді табыңыз.
А) қолма-қол В) қанненқаперсіз С) бүрсігүні Д) таңғысын Е)
қасақана
7. Сын есіммен тіркесетін үстеу түрін табыңыз.
А) мекен В) мезгіл С) күшейткіш Д) қимыл-сын Е) мақсат
8. Қай үстеу асырмалы шырай жасауға қатысады.
А) мөлшер В) мезгіл С) мақсат Д) күшейткіш Е) себеп
салдар
9. Туынды үстеуді табыңыз.
А) шалқасынан B) ешқашан C) қалай қарай Д) біршама Е)
әжептәуір
10. Туынды үстеудің жұрнағын табыңыз. А) -дай В) -даған С) -ың Д) -ғыр Е) -лық
Мұғалім: Сəлеметсіңбе
Оқушы: қалыңыз қалай
Мұғалім: Шүкір жақсы. Қандай шаруамен келген?.
Оқушы: Мен Қазақ тілі сабағынан қосымша сабақ алғым келеді?.
Мұғалым: оның дұрыс. Бырақ неге менын сабағымнан( оқушыны сынау үшін сұрады)
Оқушы: мен қазақ жерынде тұрып қазақ тылын былмегеным ұят болады. Əрбір оқушы қазақ тылын жоғарғы дарежеде былу керек деп ойлаймын сондықтан үйренгім келеды.
Мұғалім : сенын ойың маған ұнады. Мен саган қуана қуана қосымша сабақ беремін. Қай кезде бос болсаң сол кезде келе гой.
Жиренше шешен жөнінде өзге халықтардың шығармаларында да сөз болады. Түркі-моңғол, үнді-еуропа халықтарының біразының фольклорында да ол туралы әңгіме бар. Қазақ фольклорында бар Жиренше шешен жайындағы аңыз әңгімелердің кейбір нұсқалары негізгі кейіпкердің атымен, мысалы, қарақалпақ (Жиренше), қырғыз (Жээренче чээчен), түрікмен (Йикренче) фольклорына ауысқаны байқалады.
Жиренше шешен туралы ертегілер, әңгімелер қазақ фольклорында шамамен XV ғасырдан басталады. Онда шешендік сөздің үлгілерімен қатар, тұрмыс-салт ертегілер де бар.
Жиренше шешен атымен байланысты әңгімелердің ішінде ең көп тарағаны – оның көркіне ақылы сай, дана қыз Қарашашқа үйленгені. Жалпы зерттеулер Жиренше шешеннің атына қатысты аңыз әңгімелерді үш топқа бөледі. Біріншісі - Жиренше шешенді Жәнібек ханның ақылшысы әрі досы етіп көрсететін әңгімелер. Мұнда Қазақ хандығын құрысуға белсене қатысқан Жәнібек ханға деген ел ілтипатының әсері айқын аңғарылады. Екіншісі – Жиренше шешенді әлеуметтік теңсіздікке қарсы күресуші етіп көрсететін әңгімелер. Мұнда ол ханды әшкерелеуші, ханның зорлығына өзінің ақыл-парасатын қарсы қоюшы, тапқыр ақыл иесі ретінде бейнеленеді. Үшіншісі – Жиренше шешеннің көпшілік арасындағы күнделікті қақтығыстарда айтатын тапқыр әзіл-қалжың сөздері. Осы шығармалардың арасында Жиренше есімі ұмыт болмай, ғасырдан ғасыр асып, бүгінгі ұрпаққа жетіп отыр.