1-БӨЛІМ 1. А.Кемелбаеваның «Шашты» әңгімесіндегі оқиға немен аяқталады? А) Тұлпары Қыпшақбоз өлгенде құрмет көрсетілуімен В) Шаштының ата-анасымен қауышуымен С) Шашты есімінің қойылуы, сәуегейдің жорамалымен
D) Тасқұлдың азаттық алып еліне қайтуымен
[1]
2. Тасқұлдың Кенжебекті құтқаруына не себеп болды?
А) Кенжебекті аяды, күндіз-түні жұмысқа салғанын көргісі келмеді В) Олардың ата-анасына сөз бергені есіне түсті С) Өзінің тағдырын қайталамауын қалады
D) Тасқұл Кенжебекті құтқармады, ол өзі қашып кетті
[1]
3. Т.Сұлтанбековтың «Көшпелі алтын» шығармасындағы профессорға қатысты ақпараттарды анықтаңыз
А) Көздермен сырласады, өте өжет, есімі – Жоңғаров, лабораториясы бар В) Сыпайы, көп сөйлегенді ұнатпайды, білімді, био-физик, үйінде қызы бар
С) Есімі – Созақов, редакциядағы профессор, Сәуле деген механикалық адам бар
D) Ғалым, мейірімді, парасатты, көздер дүниесін басқарушы, Сәуле деген ассистенті бар
[1]
4. Оразақын Асқардың «Шетте жүрген бауырларға» өлеңіндегі ұлттық құндылық көрінісін көрсетіңіз.
А) Ілінбеу үшін елдік, бірлік керек Ешқашан енді ешкімнің қармағына.
В) Мәнге ие сәттерің көп елде өтетін, Озбыр жоқ сыбағаңнан кенде ететін...
С) Бөленіп онда бәрің байлық, баққа, Тіпті ие болсаңдар да атақ, даңққа,
D) Уақытша көрсендер де қиыншылық, Мың артық күн кешуден қорқып-бұғып,
[1]
5. «Шетте жүрген бауырларға» өлеңінің идеясына сәйкес келетін мақалды көрсетіңіз. А) Ел болам десең, бесігіңді түзе В) Жаңбыр жауса, жер ырысы,
Батыр туса, ел ырысы.
С) Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас D) Сабыр түбі – сары алтын
[1]
қалғаның білмеймін
Объяснение:
Отандық және халықаралық тәжірибе көрсеткеніндей, өзінің тарихи даму жолының әрбір кезеңінде елді біріктіруде ұлттық идея маңызды рөл атқарады. Мысалы, ХХ ғасырдың басында «Алаш» идеясы өзекті еді.
Кеңес одағы ыдырағаннан кейін елімізде жаңа қоғамды орнатудың маңызды бөлігі болуға тиіс жаңа ұлттық идея қағидаларын қалыптастыруға әрекеттер жасалды. Коммунистердің кеңінен жариялаған «жарқын коммунистік болашақ құру» идеясы социалистік лагерьдің және тоталитарлық жүйенің құлдырауымен келмеске кетті. Коммунистік кезеңнен кейін енді елімізде жаңа мемлекеттік идеологияны анықтау мәселесі күн тәртібіне қойылды. Кез келген қоғамның жалпыұлттық идеологияға мұқтаж екені анық. Қоғамды біріктіруші идеяның жоқтығы әлеуметтік, экономикалық, саяси, конфессиялық және мәдени қайшылықтарға әкелуі мүмкін. Халыққа біртұтас идея, алға өрлейтін бағыт керек.
Қазіргі кезеңде әлемде кең етек алып отырған экстремизм материалдық қана емес, рухани мешеуліктің салдарынан да таралады. Жастарға түрлі секталық ағымдар үлкен қауіп төндіруде. Жалған діни бірлестіктер үгіт-насихат жасап, жастардың санасын уландырып, көптеген отбасының бұзылуына әкеп соқтырады. Кейбір діни секталар мемлекеттің тұтастығы мен тұрақтылығына нұқсан келтіреді.
Жаһандану жағдайында еліміз халықаралық қатынастар жүйесінде қандай орын алады? Біз көршілерімізбен қарым-қатынасты қалай орнатамыз? Мұның бәрі жалпыұлттық идеяға және оның мазмұнына байланысты. Ұлттық идея этникалық, діни, тілдік тегіне, саяси көзқарасына қарамастан ұлттық құндылықтар арқылы елде барша халықты ортақ мүддеге топтастыра алады.
перевод на Русском:
Как показывает отечественный и международный опыт, на каждом этапе своего исторического пути развития важную роль в объединении страны играет национальная идея. Например, в начале ХХ века была актуальна идея «Алаша". После распада Советского Союза были предприняты попытки сформировать принципы новой национальной идеи, которая должна стать важной частью построения нового общества в стране. Широко провозглашенная коммунистами идея «создания светлого коммунистического будущего " пришла в голову с распадом социалистического лагеря и тоталитарного строя. После коммунистического периода на повестку дня был поставлен вопрос об определении новой государственной идеологии в нашей стране. Очевидно, что любое общество нуждается в общенациональной идеологии. Отсутствие идеи, объединяющей общество, может привести к социальным, экономическим, политическим, конфессиональным и культурным противоречиям. Народу нужна единая идея, движение вперед. На современном этапе экстремизм, который широко распространен в мире, распространяется не только из-за материальной, но и из-за духовной деструкции. Молодые люди подвергаются большой опасности со стороны различных сектантских течений. Псевдорелигиозные объединения пропагандируют, отравляют сознание молодежи и приводят к разрушению многих семей. Некоторые религиозные секты подрывают целостность и стабильность государства. Какое место в системе международных отношений занимает наша страна в условиях глобализации? Как мы строим отношения с нашими соседями? Все зависит от общенациональной идеи и ее содержания. Национальная идея посредством национальных ценностей, независимо от этнического, религиозного, языкового происхождения, политических взглядов, может консолидировать в стране все народы в общих интересах.Қазақстанның тәуелсіздігін нығайтып, елімізде мекендейтін әртүрлі ұлт пен дін өкілдерін ұйыстыратын ұлттық идеяны қалыптастыруда ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың еңбегін айрықша атап өту керек. 2001 жылы ұлттық идеяның бес қағидаты ұсынылды: 1. Полиэтникалық Қазақстан халқының теңдігі; 2. Қазақ халқы – ұлт пен мемлекет құраушы этнос; 3. Діни төзімділік; 4. Заңға бағынатын азаматтарды тәрбиелеу; 5. Орта және кіші бизнесті дамыту.
2005 жылы Елбасы Н.Ә. Назарбаев ұлттық идея ретінде тәуелсіздік және азаматтардың әл-ауқатын арттыру сияқты негізгі ұғымдарды ұсынды. Одан кейін ұлттық идея негізінде еліміздің индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы белгіленген болатын. Елбасы өз ұсыныстарында заман талабы мен халықтың мақсат-мүддесін толық ескерді. Ұлттық идеяны талқылауда елдің белгілі азаматтарына да өз пікірін білдіруге мүмкіндік берілді.
2014 жылы «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының жаңа нұсқасы ұсынылды. Елбасы оны ұлттық идея деп атай отырып, барша қазақстандықтарды «Қазақстан–2050» Стратегиясын жүзеге асыру жұмыстарына белсене атсалысуға шақырды.