1.Әлеңді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Внимательно прочитайте стихотворение и выполните ниже указанные задания. Абай «Жаз»
Жаздыгүн шілде болғанда,
шалғын, бәйшешек
Ұзарып өсіп толғанда, Күркіреп жатқан Көшіп ауыл қонга іда. Шұрқырап жатқан жылқының Шалғыннан жоны қылтылдап,
айнырлар, бислер
Бүйірі шығып ынқылдан,
Суда тұрып шыбындап, Құйрығымен шылпылдап, Арасында құлын-тай Айнала шауып бұлтылдап, Жоғары-томен үйрек, қаз Ұшып сымлылдап.
Қыз-келіншек үй тігер, Бұрала басып былқылдап, Ақ легін сыбанып, Әзілдесіп сың қылдап. Сабадан қымыз құйдырып, Ортасына қойдырып Жасы үлкендер бір белка
сылқылдап.
Калеңке кылып басына, Кілем астана,
байлардың Самаурынь бұрқылдап. Мылтық атқан, құс салған. Жас бозбала бір бөлек
құтыңдан.
1. Өлеңнің мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды белгілеңіз. Отметьте правильную предоставленную информацию в соответствии с содержанием стиха.
Верных ответов: 2
Жоғары-төмен үйрек, қаз
тұрса сымпылдап.
Коленке қылмай басы тә, Кілем астана,
тамыз болғанда,
Көшіп ауыл қонғанда
Жас бозбала бір бөлек Сужағалап қутыңлап.
!
«Масғұт» - Абайдың 1887 ж. жазған дастаны.Бұл поэма туралы Абайдың өзі атап көрсеткен деректері жоқ. Бірақ шығарманың ішіндегі кейбір белгілерге қарағанда, бұның оқиғасы, тақырыбы шығыс халықтарының аңызынан алынғаны байқалап тұр.
Ең әуелгі басты кейіпкердің аты - Масғұт.Ақынды шығарманың ішінде қызықтыратын бір-ақ геройдың - Масғұттың ғана жайы. Сол Масғұтты бірнеше ерекше халдерге, уақиғаларға ұшыратып барып, Абай оған үлкен сапалы адамгершіліктің қасиеттерін бітірмек болады. Абай геройының және бір ерекшелігі - ол өзгеше көрнекті күшті ортадан шыққан адам емес. Орташа көптің бірі. Әдейі дәулет, өмір, құдірет, ақыл-өнермен асырып шығарған адам емес. Халық ішіндегі, қатардағы қалың көптің жас өкілі. Масғүтқа осындай сипат, қасиеттер беру арқылы, Абай оны өзінің жоғарыдағы атап берген Бағдатынан, Һарон-Рашидінен, Қызырынан да аулақтап бөліп шығарады. Өзі үгіттеп жүрген жақсы жастардың өз заманындағы мінез-құлқына, арманды адамгершілігіне Масғұтты үлгі етеді.2) Дастан 11 буынды қара өлең үлгісімен жазылған. Алгаш рет 1909 ж. С.-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбай ұғылының өлеңі» атты жинақта толық емес күйінде, кейін толық түрінде 1939 жылғы басылымда жарияланды. Шығарма басылымдарында аздаған текстологиялық өзгөрістер кездеседі.Поэма ағылшын, азербайжан, араб, қарақалпақ, қырғыз, қытай, латыш, орыс, өзбек, татар, үйғыр тілдеріне аударылған.