1. Мәтін бойынша қысқаша түсінгендеріңді жазыңыздар.
2. Мәтіннің жанрына тән 2 ерекшелікті белгілеңіз.
А) кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдер қамтылады
В) өзекті мәселе талқыланып, автор көзқарасы жазылады
С) көтерілген мәселе диалог түрінде жазылады
D) шығарманың тіл ерекшелігі, көркем тәсілдері жазылады
Е) оқиғаларды талдап, бағалайды, оқырмандарға түсіндіреді
3. Мәтінге сәйкес «Айтыс өнері» тақырыбы бойынша шағын эссе/мақала/интервью жазыңыз
Автор адамдар жас кезінде жүрегін тыңдап жүрген дейді. Жас кезінде адам әлі көп көрмеген, тағдыры дайындап қойған сынақтан өтпеген, ойына ақыл кірмеген. Жалпы айтқанда көзімен көргеннің, құлағымен естігеннің бәріне сене берген. Ал осының нәтижесінде оны көзі де, құлағы да, тіпті жүрегі сатып кетті. Ержеткен соң, ақыл кіріп, күш енгенде енді болғанның қайталауыннан қорықып, адамдар былай тұрсын, өзіне де сенбей қалады.
Менің ойымша, адам мейлі жас болса да, ержеткен болса да ешкімге сенбеуі керек. Қазіргі кезде адамдарға сену тіпті қауіпті болып кетеді. Ия, кейбір кезде өз көзіңмен көргеніне, өз құлағыңмен естігеніне де сенбеуге мәжбүр боласың. Бірақ жүрек ешқашан алдамайды ғой!? Егер де жүректі тыңдай білсең дұрыс жолда қаласың деп ойлаймын. Сонда кімге сенуге болады? Жүрек ме? Адамдарға ма? Дегенмен бұл жерде адам не таңдаса өзі біледі.
Ғаламтор туралы диалог құрастыру.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.