1-мәтін.
Махамбеттің күрделі тұлғасын көркемдік тұрғыдан жинақтауда, зұлымдық құрған заман шындығын шынайы жеткізуде – әр қаламгер түрлі әдіс-тәсілдерге қол артқан. Махамбеттің өмірі мен заманы туралы көркем шығармалардың ішінде Т.Әлімқұловтың «Қараой» әңгімесі айрықша дара тұлға.
Қараой - жер атауы. Қаралы оқиға осы жерде өтеді. Әңгімеде Махамбет өмірінің соңғы сәттері сөз болады. Ең бастысы, мұнда қайсар ақынның ешкімге бас имеген асыл рухы асқақ көрінеді.
Елінен айырылып, жерінен ауып, қос қыраны – екі ұлын қатар жоғалтса да, ақынның қанаты қайырылып, жігері құм болып, жасығанын көрмейміз. Тек қана көз алдында бақилық болған біртуар балаларын ойлап, есіне алғанда жүрегі елжіреп, көкірегі сары сағынышқа толы. Махамбет жапан далада жалғыз қалғанда жүрегіне жебедей қадалатын жалғыз жарасы – Өтемістен туған онның атқа қонып, жасақты қолға айнала алмағаны.
2-мәтін.
Хан сұлтанның қарулы әскеріне қарсы соғыста Исатай оққа ұшып, Махамбеттің жалғыздық зарын шеккеніне сегіз жыл, үш ай. Ұзақ уақыттың ішінде жасаған сансыз жорығы ойына оралды. Исатайсыз бастаған ереуілі жеңіліс тапқалы бері Махамбеттің бармаған жері, баспаған тауы қалмады.
Тұңғыш ұлы Жәңгір ханмен соғыста оққа ұшты. Ортаншы ұлы Баймағамбет сұлтанмен шайқаста жараланып өлді. Махамбет ауыр күрсінді. Арыстан ұлдарын жоқтап, ішінен жыламсырады. Жүрегі елжіреп, көкірегі сағынышқа толды. Әуес күйеуінің қара торы дидары мұңға толғанын байқады. Өзі де күрсініп еді, көзінің жасы бірге шықты.
Махамбеттің де көзіне жас тығылды. Өзін де, жұбайын да аяп, сыртқа шыға бергенде, Әуес тозығы жеткен ыдыспен сусын ұсынды. Сапырылған шұбаттың исі аңқыды...
1. Екі мәтінге ортақ тақырыпты таңда.
а) Махамбеттің Исатаймен көтеріліске шығуы туралы
ә) Қараойда жасырынып жатқаны туралы
б) Балаларын ойлап, көкірегі сағынышқа толуы туралы
в) Исатайсыз бастаған ереуілі жеңіліс тапқаны туралы
Ақпараттың дұрыс не бұрыс екенін анықта.
Ақпарат Дұрыс Бұрыс
Махамбеттің өмірі мен заманы туралы көркем шығармалардың Т.Әлімқұлов жазды.
Қаралы оқиға Қараадыр деген жерде өтеді.
Исатайсыз бастаған ереуілде жеңіс тапқалы бері Махамбеттің бармаған жері, баспаған тауы қалмады.
Махамбет жүрегіне жебедей қадалатын жалғыз жарасы жасақты қолға айнала алмағаны.
Қыс малыңды бақ, жаз жерінді шап. Зимою пасти скот, летом землю полоть.
Жер қөңді сүйеді, ат жемді сүйеді. Конь любит овес, а земля — навоз.
Су аққан жерінен ағады, шөп шыққан жеріне шығады. Вода течет, где всегда текла, трава растет, где всегда росла.
Жақсы туса — елдің ырысы, жаңбыр жауса — жердің ырысы. Дождь с небес проливается — счастье на землю спускается, хороший человек рождается — счастье народу является.
Бұлақ болмаса, өзен болмас еді. Если б не источник, засохла бы река.
Жері қатты болса, малы сүтті болады. Если благодатная земля, у коровы будет много молока.
2. Ағылшын тілінің мұғалімі сабақты қызықты етіп түсіндіріп жатқанда, мен зейін қойып тыңдаймын. Сондықтан үй тапсырмасын үйде қиналмастан орындаймын. Және үйде өздігімше тағы дайындаламын.
3. Сабақ үстінде көптеген жаңа мәліметтерден хабардар боламын. Ол мәліметтермен үйде бауырларыммен бөлісемін. Оларда қызыға тыңдайды.
4. Мен үй тапсырмасын қуана орындаймын. Өйткені ағылшын тілін жетік меңгеру менің арманым. Келешекте ағылшын тілі маманы боламын.