1. Мәтінді мұқият оқыңыз. Мәтіннің мазмұнын түсініп, салыстыра отырып, ұсынылған ақпараттан астарлы ойды және көтерілген басты мәселені анықтаңыз. Өз көзқарасыңызды жан-жақты тұжырымдап, мысалдар арқылы дамытып, дәлелдеңіз.
[5]
1-мәтін
Тазарғың келсе, театрға бар!
«Әдебиет пен өнер ұлы болмаған жерде ұлт та ұлы болмайды» деген Ғабит Мүсірепов. Кез келген елді ерекшелейтін мәдениеті мен әдебиеті, салт-санасы мен тарихы, рухани дүние танымы екені даусыз. «Ел ішінде өнер бар, өнерді тапқан шебер бар» дейді дана халқымыз. Сол сан түрлі өнердің ішінде театр өнері, театр мәдениетінің орны ерекше. Әрбір театрдың тарихи жағынан қалыптасып дамуы, болашаққа қадам басуы, өсіп-өркендеуі, әр халықтың өмір-тұрмысымен, салт-санасымен, тағылымды тарихымен және ішкі мәдениетімен тығыз байланысты.
Семейдегі Абай атындағы қазақ музыкалық драма театры бүкіл қазақ театры өнерінің қарашаңырағы болып саналады. Оған дәлел – 1917 жылы Мұхтар Әуезовтің басшылығымен «Ойқұдық» жайлауында қойылған «Еңлік-Кебек» пьесасы. Бұл пьеса қазақ еліндегі жаңа өнердің, қазақ театрының тұсаукесері болды. Қазақ мәдениетінің өркендеуіне сүбелі үлес қосқан, зор екпінді күш болды. Театр өнері қарыштап дами бастады, алға қадам басты. Ойқұдықта ойлы дүниемен бастау алған рухани сілкініс, өнердің өркендеуіне жұмыс жасады. Мұхтар Омарханұлының бастауымен «Ес-Аймақ» театры 1920 жылдары қарқынды жұмыс атқарды. Рухани шөлдеген жұртты өнермен сусындатты. Әйгілі Әміре Қашаубаев, Иса Байзақов, Жұмат Шанин, Ғалиақпар Төребаев, Қалибек Қуанышбаев сынды майталман өнер иелері топтасып, театр өнері биікке қанат қақты.
2-мәтін
Көрерменің қандай, қазақ театры?
Театр – мәдениет ошағы. Ел өмірінің айнасына айналған театрларымыз күннен-күнге дамып келеді. Адам жанының емшісі болып жүрген театрымыздағы көрермендердің мәдениеті қай деңгейде?
Қай театрды алып қарамаңыз, көрермен жетерлік. «Қара халықтың мәдениетті болуынан, мәдениетті адамның қазақ болуы қиын», – дейді Ж.Аймауытов. Уақыт өткен сайын бұл пікірге көзіміз жетіп жүр. Бүгінгі күні халықтың мәдениетті, мәдениеттінің қазақ болуы да қиындап бара жатыр. Алпыстар шамасындағы көрермендер ертеректе өнер ошағындағы мәдениеттің жоғары болғанын тамсана айтады. Расында да, солай ма, бүгінгі күні көрермен, шынымен, өзгерген бе?
Қалай десек те, театрдағы халықтың мәдениетін көргенде ішіңе найзағай түскендей күйге түсетініміз жасырын емес. Қойылым кезінде ұялы телефонының қоңырауына ие бола алмай, онымен қоймай, телефонмен еркін отырып сөйлесу, орынсыз қол шапалақтау, кішкентай балалардың жылаған даусы, жастардың жырқ-жырқ күлкісі көзі ашық, көкірегі ояу басқа көрермендерді мезі етеді. Желсіз күні қауіп шақырмасақ та, бұлар біраз ойлантатын жайттар.
Театрға киіп келетін киім үлгісі де өз алдына бөлек талғамды талап ететін мәселелердің бірі. Тіпті, театрдан спорттық үлгіде киінген көрермендерді көрсек, таңғалмайтын дәрежеге жеттік. Осы орайда, жаңа қарқынмен келе жатқан тәуелсіз елдің театры: «Мен түзелдім, көрермен, сен де түзел!..» дейтіндей боп көрінеді де тұрады.
Координатный луч – это один из ориентации на плоскости.
Любой координатный луч имеет:
1) Начало координат
2) Единичный отрезок и шкала
3) Направление движения
Направление движения обычно указывает сторону увеличения показателей. Координатный луч позволяет определить положение точки только вдоль прямой.
Сенімді сәуле - өзіңізді жазықтықта бағдарлаудың бір әдісі.
Кез келген координаталық сәуледе:
1) шығу тегі
2) бірлік сегменті мен масштабы
3) Қозғалыс бағыты
Қозғалыс бағыты әдетте көрсеткіштердің өсу бағытын көрсетеді. Координаталық сәуле нүктенің орнын тек түзу бойында анықтауға мүмкіндік береді.
Ел, Жұрт, Халық туралы мақал-мәтелдер
Қалыптан безсең де,
Халықтан безбе.
Сенде болсын, менде болсын,
Менде болмаса, елде болсын.
Көпке жақын – көкке жақын.
Көп жаңылса, көнеден сұра,
Көне жаңылса, көргендіден сұра.
Халқым – қазынам, қазаным,
Туғаным – туырлығым.
Екі тау қосылмайды,
Екі ел қосылады.
Жігіті жүзге жеткен елді
Жүзіқара кемітеді.
Басшысы жоқ ел жетім,
Балығы жоқ көл жетім.
Ел қонысын тапса,
Ер ырысын табады.
Жақсылық қылсаң халыққа,
Бір қайырымын аларсың.
Жамандық қылсаң халыққа,
Жапанда жалғыз қаларсың.
Елдің күші – селдің күші.
Көп жүрген, жер таниды,
Көп қыдырған, ел таниды.
Қаланған кірпіш кәдеге асқаны,
Қағылған шеге – орнын тапқаны.
Жігіттің халыққа жаққаны
Шырақ жаққаны.
Хан сырын білгеннің,
Қаны төгіледі.
Батылдықты айт, ерлікті айт
Батырлықты айт, бірлікті айт.
Ынтымақ қосып ел болып
Жұрт жасаған тірлікті айт!
Берекелі елдің
Бетін ешкім қақпайды.
Берекелі жердің
Жыланы да шақпайды.
Айрылған ел – азар,
Қосылған ел – озар.
Күн түспеген жер көгермес,
Көсемі жоқ ел көгермес.
Көсемнің дидары –
Күннен де жарық.
Қонысты болса –
Төл семіреді.
Қордалы болса –
Жер семіреді.
Бұлақты болса –
Көл семіреді.
Ынтымақты болса –
Ел семіреді.
Ер басына күн туса,
Бұта түбі үй болар.
Ел ірісе – ыдырап,
Екі үйге бір бие болар.
Елге дұшпан жерге сыймас,
Жерге дұшпан елге сыймас.
Тау мен тасты су бұзар,
Ел арасын қу бұзар.
Кереге бойы қар жауса да,
Жұтамайды сауысқан.
Қанды қалпақ кисе де,
Қиыспайды туысқан.
Еліңді тастап шетке кетпе,
Шетке кетсең де, көпке кетпе.
Халқыңа тартпағанның
Қары сынсын.
Қонақ келсе, сайласып,
Атып тұрып, атын тұт.
Жай сұрасаң жайласып,
Алдыменен өзін күт.
Халық қорғамаған басыңды
Қалпақ қорғай алмайды.
Гүлсіз болса – жер мұңды,
Күлкісіз болса – ел мұңлы.
Елді ерке бұзады,
Етті желке бұзады.
Өзің елді сыйламасаң,
Ел де сені сыйламас.
Объяснение:
Қарайсыңғо өзің♥