1. Мәтінді оқып, қолданылған тілдік құралдар арқылы стилін (кер- кем сөйлеу не ауызекі сөйлеу) анықтаңдар.
?
Тау іші. Ұшқан құс, жүгірген аңнан өзге тіршілік белгісі
білінбейді. Жаз жәрмеңкесі таркап, таулы өлкеге қоңыр күз
қонақтаған. Аспан да, жер де сұп-сур. Жапырақтар сарғайып,
өсімдік атаулы күзгіызғырық желге елбеңдей бас ұрып, тәубеге
келген сотыдай кубiрлейді. Тек қия жартастарды жарып шық-
қан қайсар қарағайлар ғана еңін бермей, тәкаппар басын тік
ұстап, кекке шаншыла қарап тұр. Сай-саладан кұлай ағыш
жатқан кек Касқа бұлақтар жаздағыдай шу салып, асып-тас-
пай, салқын сабырмен жуасып қана сырғиды. Бұл-Тарбагатай
сілемдерінің бір-бірімен ұшарласа келіп, күрт көтерілген тұсы.
Нардың жалғыз өркешіндей болып, кезге алыстан шалынады.
Жартылай орташа салмақ пен бірінші жартылай орташа салмақта әуесқой бокстан Олимпиада ойындарының чемпионы (2012), Баркер кубогыныңиегері (2012), әлемнің екі дүркін чемпионы (2005, 2007), күміс (2011) және қола (2009) медальдарының иегері, Бейжің және Лондон Олимпиадасында бокстан құрама команданың капитаны.
Оқи салшы))
Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:
— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен қанды жасын сорғалатып, ағыл-тегіл жылайды.
Жанды-жансыздың барлығы жыланға аяныш білдіріп, өкпесін орынды көреді, «қарасың деп шықпайтын, қара қылды қақ жарған, ақ жүрек ақылшымыз болар» десіп, өздеріне патша етіп сайлайды.
Жыл артынан жыл, күн артынан күн өтіп жатады.
Күндердің күнінде Жыланекең: «Бүкіл әлемге патша болып, барлық билікті өз қолыма алсам, бұдан да жақсы тұрар едім. Көзіме көрінген тамақты ішпей, дүниедегі жандылардың ең тәтті қандысын жер едім», – деп қиялдайды. Қан дәмін айыра алатындарды шақыртады. Қос қанатын делдитіп, аяқтарын шілтитіп, қуарып Шіркей, тұмсығын едірейтіп Маса, патшаның көңілін табам деушілердің бәрі келеді.