1. Mәтінді оқып, ондағы негізгі және консултиля яипяратты, вилуун стилін азизлитаилар,
Қазақстанның ұлттық опера өнері - халыктын, рухани қазынасын байыт»
или жана дәуірдің, ерекше құбылысы. Бұл жанрдя, мазмұны орые яви
Еуропа мэдениеті үрдісі негізінде ұлттық фольклоры и элзды иен, ол даяа
отырып, халыктык мұраны жалғырту болып табылады. Казак операси
Е.Брусиловский, А.Жұбанов, Л.Хамиди, М.Төлебаев сынды ойгілі кои по-
зиторлар дүниеге келтірді. Опера өнерінің, шарықтау шыИзы деп А.Жұбанов
пен Л.Хамидидің, «Абай» операсы (1944 ж.) мен М.Төлебаевтың, «Біржан-
Сара» операсын (1946 ж.) айтуға болады. Олар қазақтың, сөз өнеріндегі тер»
ме, желдірме жэне толғау сияқты жанрларын өз шығармаларында кенінен
қолданды. Сондай-ақ, қазақтын, дөстүрлі тұрмыс-салт жыры "Жар-жарды,
операға орынды пайдаланды. Үйлену салтына байланысты туған бұл өнді.
«Кыз Жібек» операсында хор ұжымы орындады. Операдағы сахналык, койы-
лымдар басқа да дәстүрлі тойбастар, беташар, сыңсу, коштасу өндерімен де
толыға түсті. Бұл дәстүрлі әндерді «Абай» және «Біржан-Сара» операла-
рынан кездестіре аламыз,
Қазақ операсының қалыптасуына өз үлесін қосқан айтыс жанры..
Айтыс ертеден халық алдында, сахна төрінде дамып қалыптасқан, казак
халқынын, ең сүйікті өнер түрі. Ал операда айтые жанры сюжеттік желініи.
дамуына түрткі болып, жеке адамның ойы мен сезімін беруге дәл келеді,
Ақындар айтысы ең маңызды драматургиялық рөл ретінде қалыптасып,
«Абай», «Біржан-Сара» және «Айман-Шолпан» операларында сахналанды.
Демек, қазақ халқының дәстүрлі мәдениетінің негізін қалаған әдеби-му-
зыкалық жанрлар қазақ операсының қалыптасуына салмақты да маңызды
үлесін қосты,
Егемендік алғаннан кейінгі жылдары қазақ операсы жана сатыға көтерілді.
2013 жылы Астана қаласында жана «Астана-опера» ұлттық опера және балет
театры ашылды. Е.Рахмадиевтің «Абылай хан» операсы (2004) елеулі оқиғаға
айналды.
( «Қазақ мәдениеті» энциклопедиясынан)
Оқи салшы))
Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:
— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен қанды жасын сорғалатып, ағыл-тегіл жылайды.
Жанды-жансыздың барлығы жыланға аяныш білдіріп, өкпесін орынды көреді, «қарасың деп шықпайтын, қара қылды қақ жарған, ақ жүрек ақылшымыз болар» десіп, өздеріне патша етіп сайлайды.
Жыл артынан жыл, күн артынан күн өтіп жатады.
Күндердің күнінде Жыланекең: «Бүкіл әлемге патша болып, барлық билікті өз қолыма алсам, бұдан да жақсы тұрар едім. Көзіме көрінген тамақты ішпей, дүниедегі жандылардың ең тәтті қандысын жер едім», – деп қиялдайды. Қан дәмін айыра алатындарды шақыртады. Қос қанатын делдитіп, аяқтарын шілтитіп, қуарып Шіркей, тұмсығын едірейтіп Маса, патшаның көңілін табам деушілердің бәрі келеді.
Саясаттану - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы ғылым. ХХ г. 50 жж. саясаттану дербес ғылым саласы және оқу пәні ретінде қалыптасты. 1948 ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды. Саяси ғылымның зерттеу объектілері:
саяси теория;
саяси институттар;
саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
халықаралық қатынастар.
Басқа қоғамдық ғылымдардың ішінде саясаттанудың орны ерекше. Себебі, адамзат тарихында саясат негізгі рөл аткарды. Оның дұрыс-бұрыстығы, сайып келгенде, адамдардын, халықтардың тағдырымен тығыз байланысты. Мысалы, мемлекет агрессиялық, яғни басқыншылық соғыс саясатын жүргізсе, оның салдары бірнеше жылдарға созылатын қайғы-қасіретке соқтыратыны даусыз. Керісінше, мемлекет ғылыми дәлелденген тиімді бейбіт саясат жүргізсе, еліне қолайлы, халқына жайлы болары да белгілі.