1. Мәтінді оқып, түбір зат есімді тап ... Қамбар екі апта жол жүріп, Айлақ деген қалаға жетеді. Ол бұл қалаға келген адамдардың не себепті кері оралмайтынын білгісі келеді. Бірақ бір күн жүріп, ешбір адамды таппайды. Содан бұл жерден қайтайын десе, жолдан адасып қалады. Ол: «Енді отбасымды көрмеймін, туған жеріме қайтып оралмаймын ба?»- деп ойланып отырады да, ұйықтап кетеді. Ертеңіне оянса, бір үйде ұйықтап жатыр екен. Үйден шықса, бұл қалаға келген адамдардың барлығы осында екен. Ол қуанып бәрімен амандасып, мән-жайды сұрастыра бастайды.
Сол кезде қарт адам: «Балам-ау, бұл жер, әрине, әдемі, жақсы және ең маңыздысы, бұл жерде тұратын адамдар ешқашан қартаймайды. Бірақ, ең жаманы, бұл жерден бізге шығуға болмайды. Бұл жерде бір құбыжық бар. Бірақ өте мейірімді құбыжық. Мұнда тірі жан болмағанын біліп, «адамдар қоныстансын, қартаймасын» деген оймен біздің ғаламшарымызға келген екен дейді. Сонда Қамбар: «Онда неге біз бұл арадан шығып, басқаларды шақырмаймыз?»- дегенде, әлгі құбыжық келіп: «Мен сендерді жіберсем, сендер басқа адамдарды шақырасыңдар, ал олар бұл жерге қызығып, осында келгісі келеді. Бәрі келгенде адам саны көбейіп, бұл Айлаққа сыймай кетеді», -деп жауап қайтарады.
Біраз жыл өткеннен кейін құбыжық: «Енді мен өз ғаламшарыма қайтамын. Бұл жерде барлығы сол қалпы қалады, тек адамдар қартаяды», - деп, өз ғаламшарына ұшып кетеді.
Сөйтіп, Қамбар адамдарды алып ауылға қайтады. Туыстары оларды көріп қуанып, үлкен той жасайды.
Қазір бұл мекенде Байқоңыр ғарыш айлағының орналасуы осы оқиғаға байланысты деген болжам бар.
І. Түбір зат есімдерді тауып жазып, септік жалғауларын жалғап жаз. ( 10 сөз)
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.
"Ей, путник, будь как этот родник"
Три путника после как напились водой, прочитали надпись, один из них : - Эти слова поэта. Родник без передышки течет, идет далекие края. Ему вливается другие родники, и становятся рекой. " Человек, ты тоже работай, никогда не ленись, не останавливайся. Тогда ты тоже достигнешь цели" об этом написано говорит. Второй путник покачав головой: Нет, я так не думаю. Этот родник всем готов. Кому жарко охлаждает, душу успокаивает. Кому пить хочется, утолить жажду. Он ни от кого взамен ничего не просит. Тогда, " Кому то хорошее сделаешь, никогда не делай одолжение за сделанное, об этом наверно. Третий путник: Вода этого родника, если стояла бы на одном месте, загрязнялась бы мусором, была грязной, тогда человек и животные такое желание не имели бы. Тогда, значение надписи:" Себя и душу свою держи в чистоте, как этот родник" , я так думаю,- сказал он.