Аurikа

16.11.2020 01:09 •  Қазақ тiлi

1 Мәтінмен жұмыс Қазақтың жері өзінің даласындай дарқан, көңіліндей кең. Сол жердің асты мен үсті байлыкка толы. Қазақстанда Менделеев кестесінің барлық дерлік элементтері бар. Пайдалы қазбалар қолдануына қарай үшке бөлінеді: жанғыш пайдалы қазба, кенді пайдалы қазба, кенге жатпайты пайдалы қазба. Жанғыштарға - тас көмір, қоңыр көмір, мұнай, газ, кенді - алюминий, мыс. қорғасын, күміс, мырыш, кенге жатпайтын пайдалы қазбалар - ас тұзы, фосфор, кұм, саз, цемент Пайдалы қазбаларды геологтар зерттейді. Қазақтың тұңғыш геологі ол - Қаныш Имантайұлы Сәтбаев. Тас көмір - Қарағанды, Екібастұзда, мұнай - Атырау, Ақтау, Орал өңірінде, газ - - Актау. Ора облыстарында, алюминий - Арқалықта, мыс кені - Жезқазғанда, ас тұзы - Қызылорда, Павлодар Алматы өңірінде, темір кені - Қостанай өңірінде, фосфорит - Ақтөбе, Тараз відірлерінде бар. Біз осындай тамаша пайдалы қазбаларымыз арқылы мақтана аламыз және ме аныш сезіммен Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99 - ы біздің еліміздің кен қойнауында бар. Пайдал қазындылар қорының көлемі жағынан Қазақстан ТМД елдерінің алдыңғы қатарында: күміс хромит, қорғасын, мырыш өндіруден бірінші орында, мұнай көмір, мыс, никель, фосфат шикізатын өндіруі бойынша — екінші, ал алтын өндіру жағынан үшінші орында тұр. Бір сөзбен айтқанда, біз - баймыз! «Жері байдың - елі бай» деген осы болар. 1-тапсырма. Кестені толтыр (3 ұпай) 2- тапсырма. Берілген акпп