1.Септеулік шылауды табыңыз А)» Жиренше , үйіңде ұлың бар ма?»-деді ол.

В) Үйден төрт жасар бала жүгіріп шықты

С) біресе мәтін оқимын, біресе жазу жазамын.

Д) «Үлкені де- осы, кішісі де –осы», -деді ол

Е) Іле өзені Қапшағайдан кейін Балқашқа құяды.

2. «Дейін, шейін, кейін» шылауларының түрін ажыратыңыз.

А) демеулік шылаулар

В) қыстырма сөздер

С) септеулік шылаулар

Д) одағай сөздер

Е) жалғаулық шылаулар

3.Күшейткіш демеулікті анықтаңыз

А) –ақ, -ау, -ай, -шы

В) бірақ, сондықтан

С) түгіл, тұрсын

Д) -мыс, -міс

Е) ма, ме, ба, бе, па, пе, ше

4.Талғаулықты жалғаулықты анықтаңыз

А) бірақ, сондықтан

В) мен, пен, бен, және

С) әлде, немесе

Д) қатар, бірге

Е) кейін, басқа

5. «Кейін» шылауы қай септіктегі сөзден соң жазылатынын анықтаңыз

А) барыс

В) табыс

С) жатыс

Д) көмектес

Е) шығыс

6.Демеулік шылауды табыңыз

А) шейін

В) әйтпесе

С) сонда

Д) үшін

Е) ма, ме

7. Шылау сөздерге жататын қатарды белгілеңіз

А) баяндауыш

В) жалғаулықтар

С) еліктеу сөздер

Д) бастауыш

Е) оқшау сөздер

8.Септеулік шылауларын көрсетіңіз

А) түгіл, тұрсын

В) ма, ме

С) немесе, әлде

Д) менен, бенен

Е) дейін, шейін

9. Сәйкес келетін жалғаулықты анықтаңыз

А) бірақ

В) бірге

С) немесе

Д) және

Е) емес

10. Шығыс септікпен бірге қолданатын септеуліктерді анықтаңыз

А) үшін, арқылы, туралы

В) кейін, басқа

С) астам, жуық

Д) қатар, бірге

Е) дейін, шейін

11.Кезектес жалғаулық шылауын табыңыз

А) арқылы

В) түгіл

С) туралы

Д) және

Е) бірде

12.Септеулік шылауды табыңыз

А) мен

В) және

С) өйткені

Д) егер

Е) үшін

13.Көмектес септігімен тіркесетін септеулікті табыңыз

А) қатар, бірге

В) кейін, басқа

С) бірде, болмаса

Д) кейін, шейін

Е) үшін, арқылы

14 Септеулік шылауды көрсетіңіз

А) түгел

В) туралы

С) емес

Д) бірақ

Е) және

​

Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздік пе, жаман өткіздік пе, әйтеуір бірталай өмірімізді өткіздік: алыстық, жұлыстық, айтыстық, тартыстық - әурешілікті көре-көре келдік. Енді жер ортасы жасқа келдік: қажыдық, жалықтық; қылып жүрген ісіміздің баянсызын, байлаусызын көрдік, бәрі қоршылық екенін білдік. Ал, енді қалған өмірімізді қайтіп, не қылып өткіземіз? Соны таба алмай өзім де қайранмын.

Ел бағу? Жоқ, елге бағым жоқ. Бағусыз дертке ұшырайын деген кісі бақпаса, не албыртқан, көңілі басылмаған жастар бағамын демесе, бізді құдай сақтасын!

Мал бағу? Жоқ, баға алмаймын. Балалар өздеріне керегінше өздері бағар. Енді қартайғанда қызығын өзің түгел көре алмайтұғын, ұры, залым, тілемсектердің азығын бағып беремін деп, қалған аз ғана өмірімді қор қылар жайым жоқ.

Ғылым бағу? Жоқ, ғылым бағарға да ғылым сөзін сөйлесер адам жоқ. Білгеніңді кімге үйретерсің, білмегеніңді кімнен сұрарсың? Елсіз-күнсізде кездемені жайып салып, қолына кезін алып отырғанның не пайдасы бар? Мұңдасып шер тарқатысар кісі болмаған соң, ғылым өзі - бір тез қартайтатұғын күйік.

Софылық қылып, дін бағу? Жоқ, ол да болмайды, оған да тыныштық керек. Не көңілде, не көрген күніңде бір тыныштық жоқ, осы елге, осы жерде не қылған софылық?

Балаларды бағу? Жоқ, баға алмаймын. Бағар едім, қалайша бағудың мәнісін де білмеймін, не болсын деп бағам, қай елге қосайын, қай харекетке қосайын? Балаларымның өзіне ілгері өмірінің, білімінің пайдасын тыныштықпенен керерлік орын тапқаным жоқ, қайда бар, не қыл дерімді біле алмай отырмын, не бол деп бағам? Оны да ермек қыла алмадым.

Ақыры ойладым: осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағаз бен қара сияны ермек қылайын, кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі дедім де, ақыры осыған байладым, енді мұнан басқа ешбір жұмысым жоқ.

Объяснение  

1.Хансен Валери

2.?

3.Жанакорганский район

4.

Самым достопримечательным античным па­мятником, расположенным на юго-восточной окраине Иссык-Куля (под водой и на частично освободившейся от воды территории), является Городище Сары-Булун, отождествляемое нами со столицей Усуньского государства на Великом Шелковом пути — городом Чигу.

Во II в. до н. э. китайский дипломат и путеше­ственник Чжан Цянь из Китая в Цент­ральную Азию, был в плену у могущественных хуннов, был гостем усуней, столица которых рас­полагалась на живописном берегу Иссык-Куля. Чжан Цяня справедливо называют первооткры­вателем Великого Шелкового пути — торговой артерии, соединившей мир Востока и мир Запа­да. В самой середине этой трансконтинентальной торговой артерии лежало озеро Иссык-Куль, на его берегу китайцы построили для своей прин­цессы — невесты усуньского правителя-кунбага столицу — город Чигу (Чигучэн, буквальный пе­ревод с китайского — «Город Красной долины»). Китайских принцесс отдавали в жены «диким варварам», чтобы скрепить династийными бра­ками союз государств. Через тысячи километров, высочайшие горные системы они переправля­лись на Иссык-Куль в чужой им край. (Это пре­красно показал Н.К. Рерих своей картиной «Дары китайской принцессы».) На чужбине китайцы отстраивать города и замки родствен­ным им владыкам. Так был обустроен дворцами и крепостными стенами город на Иссык-Куле —Чигу. Ученые долго спорили, где находилась сто­лица усуней, о которой много писали китайские историки, но найти ее не удавалось. Произошло это потому, что город Чигу вскоре после круше­ния усуньского государства ушел под воды Ис­сык-Куля. И нужно было время, терпение и везе­ние, чтобы его обнаружить.

Это произошло в полевой сезон 1985 года. Во время иссык-кульской экспедиции (руководи­тель — профессор В. Плоских, начальник архео­логического отряда — доцент В. Мокрынин) на дне Тюпского залива были впервые обнаружены следы крупного городища. Находки свидетельствовали, что оно существовало в первом тысячелетий до нашей эры. Это предстояло доказать скрупулезными изысканиями, научными исследованиями. Мы предположили, что нашли развалины знаменитого города Чигу — ставки могущественного правителя древнеусуньского племенного союза на Иссык-Куле, важного промежуточного торгового пункта на зарождавшемся сом Шелковом пути. Поэтому наши первые прибрежные и подводные трофеи мы отнесли к предметам материальной культуры столичной и древних кочевых владык, следующие находки — одна древнее другой все более подтверждали гипотезу о столице усуньского государства г. Чигу, впитавшей в себя элементы предшествующих культур. За три полевых сезона на побережье и под водой далось собрать довольно солидную коллекцию предметов материальной культуры, которая а представление о жизни столичных обитателей их занятиях и быте. Все предметы, долгое время находившиеся под водой, были покрыты таковыми наростами. Находки в Чигу под­лились на четыре группы: керамика, изделия из камня, металлические изделия, поделки из рога.