1. Сырым Балабидің қандай сұрақтарына жауап берді? 2. Сырымның жауабынан оның қандай адам екенін көресіз? 3. Сырым туралы біздің заманымызға жеткен аңыз әңгімелерге жүздеген жылдар өтті. Шешендік сөздер түйіні біз үшін өзекті ме?
Әр елдің астанасы мемлекеттің алтын бесігі болып саналады. Ал қазақтың төрт құбыласындай болған төрт астананың мемлекеттің мемлекет болып, ұлттың ұлт болып қалыптасуында алар орны ерекше. Олар: Ресей жеріндегі Орынбор, Сыр бойындағы Ақмешіт, Алатау баурайындағы Алматы және Сарыарқа төсіндегі Астана. Біз Ақмешіт алаштың алғашқы астанасы деп мақтан тұтуымыз тегін емес . Өйткені 1920-25 жылдары Орынборды Қазақ-қырғыз АССР ның әкімшілік орталығы деп аталды. Одан кейін астана мәртебесі қазақ қалың жайғасқан ата қоныс жібек жолының басты торабы ретінде Сыр бойының бас қаласы Қызылордаға берілді. Осы тұста мемлекетіміздің тарихы қалыптасуына, қазақ халқының тарихи атауының қайтарылуына қызмет жасады. Иә, талай сырды қойнауына бүккен, талай тарланды қанатандырған Сыр шахарының көшелерінде өмір ағымына, халық тағдырына қабырғасы қайысқан қайраткерлер Сәкен, Бейімбет Ильястарлың ізі сайрап жатыр. Сол заманда саз балшықтан соғылған темір жолы вокзалы, қазақ драма театры, өндірістік нысандар Ақмешішітте бой көтерген алғашқы ғимараттар бүгінде көненің көзіндей сыр шертіп тұрғандай. Осынау заманмен ілесіп, талай ұрпақ дүние есігін ашып, қазақ деген атқа лайықты өмір кешіп келеміз. Бүгінде бірлігі бекем, тұтастығы мол егемен елде тұрып жатырмыз. Ал еңселі елордамыз Астана күннен күнге қарыштап дамып, әсемдігімен баурап алуда
Сүңгінің жарасы бітер, Тіл жарасы бітпес. Жұмбақтар Бір отаудың ішінде отыз бөрі, Бар жалғыз қызметкері өте епті. Он жігіт алып барып тастағанда, Отаудың бүлкілдейді екі жері. (Тіл, тас, саусақ, ерін)
Мен жұмбақ айтайын табасын ба, Айналып ақ қаланы шабасын ба? (Тіл, тіс)Екі тақта арасында
Екі тақта арасында Қимылдайды қызыл тақта. (Тіл)
Жағалай-жағалай тас қойдым, Жирен атты бос қойдым. (Тіс, тіл)
Әр елдің астанасы мемлекеттің алтын бесігі болып саналады. Ал қазақтың төрт құбыласындай болған төрт астананың мемлекеттің мемлекет болып, ұлттың ұлт болып қалыптасуында алар орны ерекше. Олар: Ресей жеріндегі Орынбор, Сыр бойындағы Ақмешіт, Алатау баурайындағы Алматы және Сарыарқа төсіндегі Астана. Біз Ақмешіт алаштың алғашқы астанасы деп мақтан тұтуымыз тегін емес . Өйткені 1920-25 жылдары Орынборды Қазақ-қырғыз АССР ның әкімшілік орталығы деп аталды. Одан кейін астана мәртебесі қазақ қалың жайғасқан ата қоныс жібек жолының басты торабы ретінде Сыр бойының бас қаласы Қызылордаға берілді. Осы тұста мемлекетіміздің тарихы қалыптасуына, қазақ халқының тарихи атауының қайтарылуына қызмет жасады. Иә, талай сырды қойнауына бүккен, талай тарланды қанатандырған Сыр шахарының көшелерінде өмір ағымына, халық тағдырына қабырғасы қайысқан қайраткерлер Сәкен, Бейімбет Ильястарлың ізі сайрап жатыр. Сол заманда саз балшықтан соғылған темір жолы вокзалы, қазақ драма театры, өндірістік нысандар Ақмешішітте бой көтерген алғашқы ғимараттар бүгінде көненің көзіндей сыр шертіп тұрғандай. Осынау заманмен ілесіп, талай ұрпақ дүние есігін ашып, қазақ деген атқа лайықты өмір кешіп келеміз. Бүгінде бірлігі бекем, тұтастығы мол егемен елде тұрып жатырмыз. Ал еңселі елордамыз Астана күннен күнге қарыштап дамып, әсемдігімен баурап алуда
Өнер алды қызыл тіл.
Тіземнен сүріндірсең, сүріндір,
Тілімнен сүріндірме.
Тіл - буынсыз, ой түпсіз.
Тіл жүйрік емес, ой жүйрік.
Тіл қаруы - сөз,
Сөз қаруы - ой.
Тіл – шекер,
Бала – кетер,
Байлық – бекер.
Тіл жүйріктен де озады.
Анам берген туған тілім,
Атам берген құрал тілім.
Ана сүті бой өсіреді,
Ана тілі ой өсіреді.
Тіл тас жарады,
Тас жармаса бас жарады.
Шебердің қолы ортақ,
Шешеннің тілі ортақ.
Ат жүйрігі айырады,
Тіл жүйрігі қайырады.
Тіл – тиексіз.
Басқа пәле – тілден.
Ат жүйрігі асқа,
Тіл жүйрігі басқа.
Піл көтермегенді,
Тіл көтереді.
Сүңгінің жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес.
Жұмбақтар
Бір отаудың ішінде отыз бөрі,
Бар жалғыз қызметкері өте епті.
Он жігіт алып барып тастағанда,
Отаудың бүлкілдейді екі жері. (Тіл, тас, саусақ, ерін)
Мен жұмбақ айтайын табасын ба,
Айналып ақ қаланы шабасын ба? (Тіл, тіс)Екі тақта арасында
Екі тақта арасында
Қимылдайды қызыл тақта. (Тіл)
Жағалай-жағалай тас қойдым,
Жирен атты бос қойдым. (Тіс, тіл)
Үнемі ауызда бұлтыңдайды,
Бірақ жұтылмайды. (Тіл)