1-тапсырма. [5] А) Мәтін мазмұны бойынша 3 сұрақ құрастырыңдар. [3]

Ә) Мәтіннен туынды сөздерді теріп жазыңдар. [1]

Үлгі:

Туынды сөздер: білім, ізгілік, ...

Б) Қарамен берілген сөйлемді сөйлем мүшесіне талда. [1]

«Кітап – білім бұлағы» немесе «Кітап – ізгілік пен руханилық айнасы» деп жатамыз. Ал сол инемен құдық қазғандай болатын білім бұлағының негізгі мекені – кітапхана. Кітапхана – білім мен ғылымның, мәдениеттің орталығы, қасиетті орда десек, артық айтқандық емес. Әлемдегі ең танымал әрі ең үлкен кітапханалар туралы әңгімелейтін болсақ, Конгресс кітапханасы. Конгресс кітапханасы – Америка Құрама Штаттарының ұлттық кітапханасы және Құрама Штаттары Конгресінің негізгі зерттеу филиалы болып табылады. Кітапхана Вашингтон қаласында үш бірдей ғимаратта орналасқан. Кітаптарының саны жөнінен де, алып жатқан аумағы жағынан да әлемдегі ең үлкен кітапхана саналады. Білесіз бе, мұндағы қызметкерлердің саны – 3000 адамнан асады екен. Кітапханада 437 түрлі тілде жазылған 32 миллионнан аса кітап пен құнды ақпараттар, 61 миллиондай қолжазба, Солтүстік Америкада сирек кездесетін кітаптар жинағы, 1 миллионнан астам мемлекеттік баспа, үш ғасырдан бері жиналып келе жатқан 1 миллионға жуық әлемдік газет, заңдық құжаттардың әлемдегі ең үлкен жинағы, фильмдер, 4,8 миллион карта, ноталар, 13,7 миллионнан астам сурет бар. Қазіргі таңда кітапхана басшысы – Джеймс Х.Биллингтон.​

1. Синоним сөздерді көрсетіңіз.

С) жәрдем, көмек

2. Мақалды аяқтаңыз. Еңбек түбі - ...

В) береке

3. Жуан дауысты дыбысты табыңыз.

А) Астана (жуан дауысты дыбыстар:а,о,ұ,ы,у.)

4. Қатаң дауысты дыбысты сөзді табыңыз.

Дауысты тыбыстар қатаң деп бөлінбейді.Егер қатаң дауыссыз дыбысты сөзді сұрап тұрса,онда ешқайсысы келмейді.Ал қысаң дауысты дыбысты сөзді сұрап тұрса 2 дұрыс жауабы болады:

D) құрлық Е) Үміт (қысаң дауысты дыбыстар:ы,і,и,у,ү,ұ).

5. Бітеу және ашық буындары бар сөзді көрсетіңіз.

В) жаз-да ( тұйық буын - ашық буын;тұйық буын - дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа бітеді.Ашық буын - дауыссыздан басталып,дауыстыға аяқталады немесе бір дауысты дыбыстан болады ).

6. Сөзде неше буын бар екенін белгілеңіз? Мыс

В) бір

7. –тан, -тен жалғаулары қай дыбыстардан соң жазылатынын көрсетіңіз.

А) а, і, ы, у

8. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.

Е) ағаштікі ( үндестік заңы - сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы ).

9. Туынды сөзді табыңыз.

В) жұмыс+шы (жұмыс - не?,жұмысшы - кім?)

10. Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз. Тоғыздан

В) шығыс септік

11. Бұл қай сөз табының жұрнақтары екенін анықтаңыз. –ншы, -нші;

А) сан есім ( реттік сан есім:бірінші,оныншы)

12. Сөзге сәйкес жалғауды көрсетіңіз. Жер...

В) -ден

13. Көгілдір, сұлу сөздерді қай сөз табына жататынын табыңыз.

Е) Сын есім

14. Бір сағатта неше минут барың белгілеңіз.

А) 60

15. Сілтеу есімдігін табыңыз.

В) Сол

16. «Етістіктер» аудармасын белгілеңіз.

D) Глагол

17. Көсемшенің жұрнақтарын көрсетіңіз.

А) –ып, -іп, -п;

18. Есімшенің көпше түрін көрсетіңіз.

В) Беретіндер (бер+етін(көсемше)+дер (көптік жалғауы)).

19. Шылауларды белгілеңіз.

С) Туралы, қой, бе.

20. Сөйлемде берілген шылаудың түрін көрсетіңіз.

Кітапша Жанкелдіқызы Ұлбике мен Көшерұлы Күдерінің айтысына орын берілген.

Е) Жалғаулық

Талантты ғалым, публицист, әдебиет зерттеушісі, саяхатшы-географ Шоқан (шын аты Мұхаммедханафия) Шыңғысұлы Уәлиханов XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі. Оның қысқа да жарқын өмірі, жан-жақты зерттеушілік қызметі, философия, этнография, тарих, экономика, құқық, география, ауыз әдебиеті, әдебиет теориясы, т.б. жайындағы ғылыми зерттеулері, пікірлері қай кезде болмасын өзінің құндылығымен жарқырай берері сөзсіз. Қазақ халқының рухани ізденістерінің жарқын көрінісі бола отырып, қоғамдық ойсана, пікір-тұжырымдардың биіктей өркендеуіне ерекше ықпал етті. Шоқан 1835 жылдың қараша айында қазіргі Қостанай облысының Құсмұрын бекетінде атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген. Арғы атасы Абылай жоңғарларға қарсы соғыста асқан ерлік көрсеткен, ел бірлігі мен тыныштығы үшін күрескен, ақылды қолбасшы, іскер дипломат, амал-айласы мол Орта жүз ханы болған. Шоқанның балалық шағы Сырымбет тауының баурайында, туған елі Көкшетауда өткен. Шоқан әжесі Айғанымның тәрбиесінде болған. 1847 жылы 12 жасар Шоқанды әкесі сол кездегі ең таңдаулы оқу орны болып есептелген Сібір кадеті корпусына оқуға орналастырады. Шоқанның бүкіл келешегі мен ғылым, өнер жолындағы талантын ашуда бұл оқу орнының маңызы ерекше болды. Мұнда жабық әскери оқу орны болғанымен, көптеген пәндер әскери сабақтарға қоса орыс, батыс әдебиеті, географиясы мен тарихы, философия, физика, математика негіздері, шетел тілдері оқытылып, орыстың озық ойлы интеллигенттерінің өкілдері сабақ берген. Оқытушылар құрамында білімді және прогресшіл ой-пікірлі адамдар көп болған.