1- Тапсырма. Берілген өлең жолдарын кейіпкерге берілген сипаттамамен сәйкестендір: 1)Тебем деп тірі болсам надандықты,
2)Серт етіп, өз-өзіме еткем егес.
3)Мақсат қойғыш
4)Мен балаң жарық күнде сәуле қуған,
5)Алуға күнді барып белді буған.
6)Білімге құмар
Жұлдыз болып көрмеймін елдің бетін,
7)Болмасам толғанайдай балкып туған
Жауапкершілігі жоғары
Бұл сөзім асып айтқан асылық емес,
Ойында оты барлар асылық демес
. Артық кетіп, асылық сөйлемейді
Надандықты сүймейді
Жебеу
Басты бет > Басқада > Абай Құнанбайұлы-175
"Абай жолының" қысқаша мазмұны. I том, "Қайтқанда"
Уақыты: 2020-08-31Көрлімі: 1114Сипаттама
image_l.jpg
Massaget.kz порталы Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай Мұхтар Әуезовтің "Абай жолы" роман-эпопеясының қысқаша мазмұнына doodle анимациялы видеосаммари дайындады. Видеожоба ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің қолдауымен жарық көріп отыр.
Назарыңызға I томдағы "Қайтқанда" тарауын ұсынамыз.
Қайтқанда
Бұл тарауда Абай оқуын аяқтап, ауылына қайтады. Оны алып келу үшін әкесі Құнанбай қалаға өзінің көмекшілері Байтас пен жорға Жұмабай деген адамдарды жібереді.
Жол бойы Абай ауылына асығып үлкендердің мазасын алады. Оның қайта-қайта алға озып кете беретініне екі ересек ештеңе істей алмай, дегеніне көніп, өздері де жылдам жүруге мәжбүр болады. Үш күндік жолдың, әсіресе, соңғы күні қызықты өтеді. Аттылар Есембайдың жырасы деп аталатын ұрылар жататын жерге жақындағанда үлкендер Абайға "жанымыздан алыстама, мұнда қарақшы көп, астыңдағы атыңды тартып алады" дейді. Бірақ жас бала олардың айтқанын тыңдамай, шауып кетеді.
Баланың артынан шапқан Байтас пен Жұмабай одан адасып қалады. Бір кезде екеуінің артынан бетін орап алған бір атты шығады. Байтастан сәл қалып қойған Жұмабай артымызға түскен ұры болар деп ойлап абдырап қалады. Ол шоқпарын аламын дегенше әлгі атты мұның тымағын бетіне түсіріп, көзін жауып, шоқпарын тартып алады. Жұмабай қорқып кетеді. Сөйтсе, ол Абай екен. Жұмабай баланың бұл қылығына ашуланады.
"Ұрылар жататын жерде мұндай жаман ырым бастауға болмайды" дейді ол. Абай біраз күлгеннен кейін Жұмабайдың Құнанбайға қадірі бар адам екенін есіне алып, оның үстіне әкесі өзі туралы теріс пікір естісе оңбайтынын түсініп, одан бұл әрекеті үшін кешірім сұрайды. "Ұйқы ашар болсын деген едім" дейді Абай. Жұмабай оның кішіпейілдігіне ырза болып, кешіргендей сыңай танытады. Мұның бәрін сырттай бақылап, күліп тұрған Байтас қалжыңды іліп әкетіп, жолдастарына өзінің басынан өткен қызықты оқиғаларын айтып береді. Артынша үшеуі күліп-ойнап ауылға қарай жарыса шабады.
Нөсер алдында найзағай ойнайды.
Күн күркіресе, көп дүркірер.
Күркіреген бұлттың жаңбыры аз.
Боранда күні ит пен бала құтырады.
Алпыс күнде тасыған су,
Алты күнде қайтар.
Жауынмен жер көгереді,
Батамен ел көгереді.
Қыстың көзі қырау.
Сәуір болса күн күркірер.
Сәуір болмай, тәуір болмас.
Жаңа айдан жақсылық.
Жел дауылды шақырады,
Бұлт жауынды шақырады.
Қыстағы қар - жерге ырыс,
Жердегі ылғал – елге ырыс.
Таумен тасты су бұзар,
Ел арасын қу бұзар.
Ағаш тамырымен мықты,
Адам дос-жарымен мықты.
Су жетпейін демейді, жар жеткізбейді,
Ер жетпейін демейді, мал жеткізбейді.
Жазғытұрым жел
жардай атанды жығар.
Қаз келсе, жаз келер,
Қарға келсе қатқақ келер.
Объяснение:
Көмегім тисе ең үлкен бал коып кетш