1-тапсырма: Берілген сөйлемдердегі толымды сөйлемді бір бөлек, толымсыз сөйлемді бір бөлек етіп көшіріңдер. – Бір қимылды істеуін істедің. Енді сақ бол!
Тегін емес екенін де білген. Қараша қара сойылға мықты болатын.
Құнанбай қолын бұл ұрыста бастаған – Құлыншақтың батыр ұлы Манас. Қоян – қолтық жерден жақсы килікті. Ол алдарынан тосқауыл болатынын білген кісідей екен. Аналар қаптап қоя берсе де, түк сасқан жоқ.
Абай, көбінесе Жидебайдағы шешелерінің қасында болды. Көктемге дейін күндіз – түні кітап оқуға салынды. Медреседен қайтқалы қарағаны осы. Ғабитхан да оқығыш болатын. Соның кітаптарының ішінен өзін қызықтырған көп – көп асыл бұйымдар тапты.
Зере Абайдың кітапқа берген ықыласын байқап, бір күні кешке:
· Қарағым, осының ақыл. Ішкен менен жегенге мәз болып, мойны – басы былқылдап, ақылдан да, өнерден де кенде боп жүрген бай баласы аз ба? Осы ала қағазыңнан айырылма! Ұқсама аналарға! – деген.
2-тапсырма: Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдерді ажыратыңдар.
Биылғы көктем – талайдан болмаған көктем. Өзі тіпті күзге ұқсай ма әлде (не). Жарқырап, жадыраған әсем көктемі жоғы былай тұрсын, егіс бітіп, көк шығып қалған кезде қар (да) жауды. Май ортасы ауып бара жатса (да) әлі күнге үскірік суық айықпайды. Талайдан бері күн көзін көрсетпей жөңкіліп бүктеліп көшкен қою қара бұлт бүгін (де) бітпестей боп баяу қалқып маңып барады. (М.Ә.)
3-тапсырма: Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қоя отырып көшіріңдер. Жай сөйлем түрлерін ажыратыңыздар.
Ата тұрып ұл сөйлесе, ер жеткен болар
Сырым жиырма алты жасында бір жолдасымен Нұралы ханның үй...не барса, хан Қараман тана Малайсарымен сөйлесіп отыр екен.
– Балалар аман ба? – депті де, елемей өздері сөйлесе беріпті. Сырым жолдасына дау...стап:
– Жүр, кетейік, бұлар бізді адам деп отырған жоқ қой! – дейді.
Малайсары жалт қарап.
– Ата тұрып ұл сөйлеген...ен без,
Ана тұрып қыз сөйлеген...ен без.
Сырнайдай сарнаған мына бала кім? – дейді.
– Ата тұрып ұл сөйлесе, ер жеткені болар,
Ана тұрып қыз сөйлесе, бойжеткені болар, -- дейді Сырым.
– Сен толған екенсі..., мен тозған екенмін, -- деп, Малайсары сонда Сырымды қасына шақырған екен.
(«Шешендік сөздер» кітабынан).
Қарамен берілген сөздердің мағынасын түсіндіріңдер.
Объяснение:
16. «Пәс» сөзі
В) Диалект
17. Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнағы жалғанған сөз.
А) Ататай
18. Шығыс септігінде тұрған сілтеу есімдігі.
С)бұдан
19. Табыс септігінің жасырын тұрған жалғауы
Е) сен кітап ал.
20. Жұрнақ қолданылуына қарай...
А) сөз тудырушы
В) сөз түрлендіруші
21. Барыс жалғаулы сөзбен тіркесетін септеулік шылау
С) жуық,тарта
22. Жіктік жалғауы ... білдіреді
Е) қимыл иесін
23.Екпін қолданбайтын қосымша
Е) жіктік жалғау
24. Иелік мәнін білдіріп тұрған септік жалғау
Е) қаланың
25. Етістік түбіріне –қай, -кей, -ғай, -гей жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалған етістіктің түрі.
А) қалау рай
«Арыстандай айбатты,
Жолбарыстай қайратты –
Қырандай күштi қанатты.
Мен жастарға сенемiн!»
М.Жұмабаев
Мемлекеттің тұрақты дамуының негізі – бәсекеге қабілетті жастар буыны, ал бұл тікелей жас қазақстандықтардың білім мен білік сапасына, олардың ұмтылысы мен ынтасына байланысты.
Жаңғыру, даму режимі. Бұл режимде қоғамның саяси жүйесі үздіксіз кемелденіп отырады, онда жаңғыру тенденциясы басым болады. Ол жеткілікті түрде белсенді жаңғыруларды қабылдайды, уақыттың саяси талаптарына сай жаңаруға талпынады. Саяси практиканың қызмет етуінің бұл режимі компоненттері саяси белсенділікті, саяси қатынастар субъектілерінің белсенділігін қамтамасыз ететін, сондай-ақ қоғамдық өмірдің барлық негізгі тенденцияларының жүзеге асу мүмкіндігі занды тұрғыда болатын жоғары дамыған демократиялық – саяси мәдениет жағдайында ғана мүмкін болады. Мемлекеттік билік құрушы құрылымдары қажетті әлеуметтік-саяси заңдық мүмкіндіктерге, аса жоғары заңдылыққа және саяси тұрақтылық жағдайын қамтамасыз етуге бағытталған әсер ету құралдары мен әдістері арсеналына ие.
Жаңғыру мен даму режимі саяси жүйенің тек жай ғана қайта құрылуын емес, оның жаңғыру мен даму элементтерін ендіре отырып қайта құрылуын білдіреді. Нәтижесінде қоғамның саяси мәдениетінің өсуі, саяси қажеттіліктерге оның бара-барлығы, әрекеттердің тиімділігі көтеріледі.
Кез келген мемлекеттің болашағы – білімді жастар. Білімсіздің күні қараң. Көзі ашық, көкірегі ояу кез келген білімді ұрпақ өз Отанын даму жолында аянбай тер төгеді. Қазіргі бой жарыстыратын емес, ой жарыстыратын заманда «алма піс, аузыма түс» деп жатудың өзі әбестік. Жалын мен жігерді, ізденіс пен талпынысты талап ететін жастық шақта ел болашағы үшін еңбек ету әркімнің міндеті.
Бүгінгі жас болашақ Қазақстанның жанды бейнесі. Жастарды білім жолына салып, түзу жолдан тайдырмай, санаға сәуле шашар оқу білімнің тізгінін ұстату мемлекет пен қоғамның міндеті саналады. Қандай мықты мемлекет болмасын жастардың білімі мен оқу-ағарту ісіне көп көңіл бөледі. Келешектің іргетасын қалау үшін, ең алдымен сол елдің жастарының саналы ұрпақ болып жетілуіне күш салу керек. Қазіргі таңда Елбасымыз дәл осы бағытта көптеген жұмыстар атқаруда. Әрбір жастың алаңсыз, білім нәрімен сусындауына барынша жағдай жасалған. Нұрлы болашақтың даңғыл жолында шабысы қатты тұлпардай жүйткіген Қазақстанның жастары текті ұлттың ұрпақтары екеніне келер күн мен атқан таң бірден-бір куәгері болмақ.
Қорыта келгенде бүгінгі жастарға айтарым, әрбір жас жүрек өзінің туған Отаны - Қазақстанын жанындай сүйіп, танып, оған табынып өсуі қажет. Сонда ғана жас ұрпақ бойында патриоттық сезім ұялап, келешегіміз кемелдене түспек. Елбасымыздың Халыққа Жолдауында: Біздің ұрпақ алдында бабалар қол жеткізген игілікті сақтау, қайта қалпына келтірілген мемлекетімізді нығайту және дүниежүзілік қауымдастық талаптарына сай жаңа сапалық деңгейге көтерілу міндеті тұр,-деп , жастарға зор сенім мен үміт артып отыр. Сол сенімді ақтап, болашағымызды жарқын қылайық.
Объяснение: жанашыл жастар бугинги болашагымыз деген такырыпта жазылган кишкене озгертип Магжанды коссаныз болады