1-тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Бала күнімде отбасы жағдайымыз тым төмен болды. Кедейліктің
тақсіреті маған сезілмесе де, шешеме қатты батты. Киер киім, ішер
асқа жарымай жүргенде ол үнемі өз ыдысындағы несібесін маған
бөліп беретін еді. «Құлыным жей ғой, менің қарным ашқан жоқ», –
дейтін. Бұл оның үнемі айтатын жалған сөзі еді.
Ержете бастаған шағымда базардағы қымбат зат немесе дәру-
мендер алып беруге шешемнің ақшасы жетпейтін. Үнемі жақын
мандағы өзеннен балық аулап келетін. Мен балық етін жеп,
сорпасын ішіп отырған сәттерімде ол үнемі үстел шетінде балық
сүйегін мүжіп отыратын. Анам қайнатқан балық сорпасының дәмі
өлі күнге таңдайымда. Үнемі шынысына ет салып берсем: «Өзің
жей ғой, білесің ғой мен балық етін ұнатпаймын», - деп қайтадан
өз ыдысыма салып қоятын. Бұл оның екінші жалған сөзі болатын.
Орта мектепте оқып жүрген кезімде менің оқу және киіміме
кететін қаражатымды қамдау үшін үнемі түні бойы мардымсыз ақша
үшін тігіншілікпен айналысатын. Түн ортасында оянсам, бүкшиіп
киім тігіп отырған анамды көретінмін. «Шеше, ұйықтаңызшы,
таңертең тағы жұмысқа барасыз», - десем: «Ұйықтай бер, құлыным,
ұйқым келмеді», дейтін еді. Ал бұл сәтте таң ағаруға жақын
қалғанын іштей сезіп жататын едім. Бұл оның үшінші жалған сөзі
еді.
Жоғары оқу орнына емтихан тапсыратын күні мектеп қақпасының
алдында, шақырайған күннің астында мені күтіп тұрған анамды
көрдім. Өзге ата-аналар секілді дүкеннен салқын су алуға ақшасы
жоқ шешем маған қант қосылған қара шай алып келіпті. Үш сағат
бойына мені күтіп тұрған байғұс шешемнің ерні кеберсiп кетсе де, өлі
нәр татпағанын білдім. «Өзіңіз ішіңіз», - деп ұсынып ем, «Жаңа ғана
іштім, өлі шөлдеген жоқпын», – деді. Кесе түбіне анамның мейір-
шапағаты тұнғанын сездім. Сарқып ішіп, анамды құшақтадым. Бұл
оның төртінші жалған сөзі еді
Мәтіннен есімше тұлғалы сөздерді тауып талдаңдар.
