1-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар (19-аудио). Конфуцийдің сөзінен қандай ой түйдіңдер?
Бірде Конфуций шәкірттеріне:
Адамдар үшін от пен судан гөрі бір-біріне
Тірек сөздер:
деген шынайы ықылас, сыйластық қымбат. Мен
сыйластық ықылас,
суға батып бара жатқан немесе өртенгендерді
қымбат
құтқару үшін дереу от пен суға бас қоя еніп,
көз жұмғандарды көрдім. Бірақ адамдарды жақсы көргеннен қайтыс
болғандарды кездестірмеппін, - депт дам 8 класс страница 51
Сөз өнері — өлеңде.
Ерінбеген етікші болады,
Ұялмаған өлеңші болады.
Қазаншының еркі өзінде,
Қайдан құлақ шығарса.
Әншейінде ауыз жаппас,
Той дегенде өлең таппас.
Түйеге мінген қазақ,
Төрт ауыз өлең біледі.
Елшіге өлім жоқ,
Өлеңшіге өкім жоқ.
Сүйреңдеген қызыл тіл
Сүйгеніңнен айырар;
Иә жаубетін қайырар. 3. Кірме сөздер дегеніміз тілімізге басқа тілден енген сөздер. Бір тілден екінші тілге сөздердің ауысып тұруы барлық тілдерге тән құбылыс. Сөздік құрамына басқа тілден сөз енбеген тіл жоқ десе де болады.Өз тарихында қазақ халқы көптеген елдермен қарым – қатынас жасап, аралас – құралас болғаны мәлім. Соның нәтижесінде араб, парсы, монғол, орыс тілдерінен қазақ тіліне көптеген сөздер кірген.
4.Өздік етіс
Қимылдың іс-әрекеттің орындаушысына, іс иесіне тікелей қатыстылығын білдіріп, әдетте сабақты етістіктерден -ын, -ін, -н жұрнағы жалғану арқылы жасалатын етістің түрі өздік етіс деп аталады. Мысалы: Таң атқанша тарандық (Махамбет)
Оқушылар ерте тұрып жуынды. Бала өзі киінді деген сөйлемдердегі тарану, жуыну, киіну қимылдары әрі белгі іс иесі (орындаушы) біз (тарандық), оқушылар (жуынды), бала (киінді) арқылы орындалып, әрі қимыл сол іс иесіне бағытталғанын білдіріп тұр.
согыста бираз адам каза тапты. Бирак батырларымыз биздин есимизде али кунге дейын сактаулы. Алия Молдагулова, Маншук Маметова, панфиловтын 28батыры жане тагы баска адамдар катысты. Согыстын аякталганина 70 жыл болды. Ар жыл сайын 9 мамыр - женис кунин тойлаймыз. Бул улкен женис!