1-тапсырма Суретке мұқият қара. Суреттегі оқиғаға дейін не болды деп ойлайсың? Ары қарай не болуы мүмкін?

2-тапсырма
Берілген тірек сөздерді мұқият тыңда. Тірек сөздер мен суретті пайдаланып, «Араша» тақырыбына мәтін құрап айт.

Тірек сөздер: бақ іші, құстың ұясы, балапанның даусы, мысық, қуып жіберу, балапанды аяу, бас киім, ұяға салу, құстардың алғысы, өз ісіне риза болу.

Мәтіннің атауы: Тіл

Tip Тірек сөздер: тіл, үлкен өнер, ерекше

қабілет, рухани даму, ұлы

қасиет, жетістіктерге жету, қарым

қатынас.

Негізгі ақпарат: Тіл ұлы қасиет.

Қосымша ақпарат: Тілім менің - таусылмайтын байлығым.

Ең құдіретті де қастерлі өз ана тілім.

Шыр етіп дүниеге келгеннен бері ана

тіліммен өсіп келемін. Ана тілі арқылы

алғашқы Әліппені таныдым. Содан бері

міне, өз ана тіліммен сусындап келемін.

Өз тарихымды танып білдім. Түған

тіліміздің абыройын асқақтату - әрбір

азаматтың борышы. Себебі, біздің

23:54

Қазақ тілі @

болмысымыз, салт - дәстүріміз, дініміз,

мәдениетіміз осы тілімізде жатыр.

Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты,

білімді, іскер, қабілетті, ұлтжанды

етіп қалыптастыруда мемлекеттік

тіліміздің атқаратын қызметі өте

жоғары. Сондықтан да туған еліміздің

мемлекеттік тілін білуге міндеттіміз.

Өйткені, тіл - ата - бабамыздан бізге

қалған аманаты. Ата - баба мұрасын

жалғастыру, оның мәртебесін көтеру

мына баршамыздың міндетіміз,

парызымыз. Тіл арқылы ақындарымыз

бен жазушыларымыздың. даналардың

сөздерін, өлең - жырларын оқып

білеміз, олардан ғибрат аламыз.

" "Өнер алды - қызыл тіл" деген осыдан

шыққан болар. Елінің болашағын

ойлаған, құрметпен қараған әрбір

азамат ана тілін сақтап қалуы үшін

Ғылымдағы және техникадағы, өнер мен мәдениет, қоғамдық-әлеуметтік өмір мен әдебиет саласындағы жаналықтар лексикаға да үнемі ыкпалын тигізіп отырады. Өткен дәуірлерде болған кейбір наным-сенімдер, әдет-ғұрыптар, ескі ұғымдар, үй мүлкі, шаруашылық бұйымдары халық тұрмысының дамуына байланысты азайып, қолданудан шығып қалады.

Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.