1-тапсырма. Төменде берілген қанатты сөздердегі негізгі ойды анықтап, бүгінгі өмірмен байланыстырып, өз ойларыңды түйіндеңдер.
Жүсіп Баласағұни: «Шүкіршілік қылғанға шыр бітер».
Асан Қайғы: «Арғымағыңды жамандап – тұлпар қайдан табарсың, Тұйғынында
амандап – сұңқар қайдан табарсың».
Сөздердің лексикалық мағыналары:
Алтын күрек – оңтүстіктен үзбей соғып,қыстың соңғы қарын күрт ерітетін жылы жел.Ал алтын күрек әлемі деген – сол желдің әлемі,мекені болса керек.
Таңсәрі – жерге жарық түсе бастаған кез.
Ел орынға отырған кез – кешкі мезгіл.
Сүт пісірім – халықтық өлшем, ширек сағат шамасы,шамамен 15 минут.
Көз байланған кез – кешкілік ымырт.
Ала көлеңке – қырғыз тілінде көктемнің ерте кезін айтады.
Бесін – түс ауып,күн ұясына отырғанға дейінгі уақыт, мезгіл.
Мәтін
Мезгіл атаулары.
Қазақ халқы ертеден мезгілдердің,уақытты,шаманы қазіргідей сағат уақытымен немесе тағы да басқаша атамаған.Олар мезгілді белгілі бір құбылысқа теңеген.Өздерінің шаруашылығына, тұрмыс-тіршілігіне,көрген,білгендерімен байланыстырып атаған.Мысалы,алтын күрек,таң сәріде,бесінде,ел орынға отырғанда,көз байланған кез,ала көлеңкеде,сүт пісірім уақыт,ат шаптыры жер және тағы да басқа.Олардың өзіндік мағыналары бар.Қазақта желдің түрлерін әрқалай атаған.Алтын күрек сондай жел атауының бірі, яғни,қыстың соңғы қарын ерітетен,оңтүстіктен соғатын жел.Ал сүт пісірім уақыт сағат тілімен он бес минутты білдіреді екен.Осындай қарапайым уақытты білдіретінін сөз тіркестерінің өзінен дана халқымыздың гуманистік ойларын,шешендігін байқаймыз.
- сәлем сен сақтар туралы не білесін?
-сақ патшайымы томирис болған.герадот оларды массагет деп атаған.сақтар досына адал дұшпанға қатал болған. Кир сақтармен болған соғыста айла қолданған. бірінші Дарий ді сақтан шыққан шырақ атты кыз алдап соғады ол өзін біреу ұрғандай денесін жараққаттайды сосын бірінші дарийй дің алдына келіп мені сақтар кинады деп айтып барады. сол кезде шырақ сақтардың кай жерге баратынын көрсетемін деп бірінші дарийді шөл далаға апаады олар әскерімен бірге шөлдейді олардын сулары таусылады сол кезде дарий ашуланып шырақты өлтіреді
-ооо көп мәлімет біледі екенсің рахмет осындай қызықты мәлімет айтқанына
-оқасы жок бұл сонымен біткен жок әлі соңы бар ертен саған толық қыып айтып беремін
-саубол
-саубол