1-тапсырма. Төменде берілген тақырыптардың біріне жоспар құрып, көпшілікке арналған шағын мәтін жаз.
> Тіліміз бен төл тарихымыздың жайы.
Алдына үлкен мақсат қойған ел ізгі мұраттарына жетеді.
Қоғамның болашағы менің де қолымда.
Мәтін құрауға қойылатын талаптар:
экспрессивті сөздер, мақал-мәтелдер, тұрақты тіркестердің болуы.
; Тақырыпқа сай терминдер, неологизмдердің қамтылуы;
> Толымсыз сөйлемдердің кездесуі;
Бір құшақ одна полная охапка дров
Арқалап-взваливать себе на спину; нести на спине; таскать на спине
Тас камень
Мая верблюдица
Толтыру заполнять, выполнять
Астау
1) уст. деревянное корыто (кормушка для скота)
ағаш астау → деревянное корыто
бұзаулардың алдындағы астау → кормушка, стоящая перед телятами
жоны астаудай бағылан қой → упитанный барашек (букв. барашек, бока которого с корыто)
2) диал. блюдо (деревянная посуда)
Келі
келі́
I. ступа
келі түбі → этн. часть толченого выделяемая работавшему (в качестве платы)
келі түю → толочь в ступе
II. разг. килограмм; кило
бір келі алма өлшеу → взвесить кило яблок
салмағы жүз келі → весит сто килограмм
төркі́н
1) этн. отцовский род замужней женщины; отец, родня, родители и все родственники жены
төркін десе, қыз төзбейді, көкпек десе, түйе төзбейді → погов. женщина пристрастна к своей родне, а верблюд — к степной траве
төркіндегі қыз — төре → погов. дочь в родительском доме — госпожа
төркіннің төбесі де қуат → погов. родной холм и тот поддержка (душа спокойна)
2) место, где живет родня жены
төркіні жақынның төсегі жиылмас → погов. у женщины, чья родня находится вблизи, постель никогда не убирается (жена часто ходит к родным и отвлекается от повседневных дел)
3) перен. происхождение (жены)
4) первоисточник; корень; первопричина
әңгіме төркіні → источник разговора
жауыздықтың төркіні осында жатыр → корень зла заключается в этом
5) суть; смысл
біздің әңгімеміздің төркіні бір → суть нашего разговора одна
сөз төркіні → лингв. этимология слова
сөзінің төркіні бар → он дело говорит
6) суть разговора
әңгіменің төркінін түсіну → понять суть разговора
іс төркіні → суть дела
ілме́к
1) петлица; петля; узел вешалки
жібек ілмек → шелковая петля
пенжектің ілмегі → петлицы пиджака
2) зацепка; крючок
сым ілмек → проволочный крючок
Ол ерекше сұлу еді. Оның сұлулығына бүкіл патшалықтардағы ханзадалар тамсанып, менің жарым болса,- деп армандайтын. Бір күні ханшайым өз нөкерлерімен серуендеп жүргенде сол жердегі елге зұлымдықпен атағы шыққан, сұм адам ханшайымды алып, қашады. Сол уақытта алдарынан ақ боз атпен бозбала шығып қалады да, ерекше бір шапшаңдықпен зұлымды аттан аударып, қол-аяғын матап, сол жерде қалдырып, сұлу бойжеткенді атының алдына отырғызып еліне әкеледі. Жас жігіт пен сұлу қыз бір көргеннен бірін-бірі қатты ұнатады. Сондықтан жігіт қыздың әкесінен үйленуге рұқсат сұрайды, қыздың әкесіде қарсы болмайды. Сонымен зұлымдықты мөлдір, шынайы махаббат жеңіп шығады. Олар бақытты да ұзақ ғұмыр кешеді.
Объяснение: