1 - тапсырма. Зат есімдердің түбір, жұрнақ, жалғауларын белгілеңдер.
Сарыарқаның көрікті жерлерінің бірі –
Баянауыл таулары. Бір қарағанда бұл таулар
жазық даладағы арал сияқты көрінеді. Мұнда
таңғажайып пішіндегі жартастар кездеседі:
|Жалмауыз кемпір", "Шайтантас", "Тас бас"
және т.б. Бұл жерде көрікті көлдер де
жетерлік.
Баянауылдан оңтүстікке қарай Қарқаралы
тауы орналасқан. Тауды шөлейттер қоршап
жатыр. Бірақ қарағайлы сирек ормандар
өскен беткейлер де кездеседі. Сонымен
қатар саздардағы шөгінділерден жаз
соңында қыстан сақталып қалған тоңды
кездестіруге болады. Жергілікті халық
мұндай жерлерді табиғи тоңазытқыш ретінде
пайдаланады.
Күшігім еркелей білетін,
Кейде ол шәуілдеп үретін.
Жата қап аяғын көтерсе
Көргендер еріксіз күлетін.
Тойған соң томпайып жататын,
Бір тәтті ұйқыға бататын.
Түсінде мысықпен алысып,
Жүретін бөлмеде жарысып.
Қарасам, міне енді өсіпті,
Ит бопты кәдімгі қабаған.
Әуелі өзіме өшікті
Күнәм жоқ бір рет сабаған.
Мақтайды біреулер даурығып,
Қасқыр деп итімді қабаған.
Мен жүрмін кете алмай айығып,
Өз итім түсірген жарадан,
***
Отырсам үндемей үйімде,
Тоқмейіл, ақпейіл күйімде.
Келуші көбейіп кетеді
Шашымның ағынан сүюге.
Мақтауға бәрі әзір, жайдары
Мейрімнің ағаға шегі жоқ.
Ақтарар сырларын қайдағы,
Бірінің дығы жоқ, кегі жоқ.
Сәл ғана өзгеріп қалпымнан,
Әділдік сөйлесем болғаны,
Біреуі алып қап алқымнан,
Союға әзір тұр қалғаны...
Тойған соң жататын пырылдап
Мен мысық емеспін, достарым,
Жан болып жүрген сон, шырылдап
Айтамын арымның қосканын
Қатыстық сын есімдер: сабырлы, ашулы, ақылды, күшті, қалалық, ізетті.
Сапалық сын есім: Момын, ашық, қатты, жақсы, жаман, әдемі.
Объяснение:
Заттың сын-сипатын басқа сөз табыныың (зат есім, есімдік, етістік, үстеулерге жұрнақ жалғанып жасалған туынды сын есім) қатысы арқылы білдіретін сын есім - қатыстық сын есім.
Мысалы: Темірдей (тәртіп), сусыз (жер)
Негізі түбір сын есімнің өзінен болып, заттың сынын, түр-түсін тікелей анықтайтын сын есім - сапалық сын есім.
Мысалы: жасыл (ағаш), ыстық (нан)
Ең бастысы, сөз түбіріне назар аудару қажет