1. Тапсырма
Берілген мәтінді мұқият оқып, ауызекі сөйлеу стиліне тән белгілерди аныктанып,
- Отас, аспаннын түсі неліктен кок екенін білесің бе?
- Жооок. Шынында да, не себепті ола?
- Аспан брді қоршап тұратын ауадан тұрады. Бірақ басты шалқайтып, кожке хоз тіксек, жүн бир
торламаган, ашық аспанның түсі кок екенін көреміз.
- Бекбау, оның сыры неде екен, ә?
- Күнін шапагы кызыл, сары, жасыл, көк, қою кок секілді түрлі түсті болады. Осындай алуан түсті
сәуле қалың әуе кабаты арқылы таралғанда, ауа сәулені ыдыратып, шашыратады. Бірақ көк түс
а тынан көбірек бөлінеді, себебі ауа кыска толкынды саулелерді жақсырай шашыратады. Ал
көзге көрінетін сәулелердің ішіндегі толкыны ең кыскасы — кок түс. Міне, аспан түсінің бар құпиясы
осында жатыр,
Ауызекі сөйлеу тіліне тән сөз тіркестері мен сөйлемдер​

Ахмет байтұрсынұлы  5 қыркүйек  1872 жыл , қазіргі  қостанай облысы ,  жангелді ауданы  сарытүбек   ауылы –  8 желтоқсан1937 ,  алматы қаласында туған. қ азақтың  ақыны , әдебиет зерттеуші ғалым,  түркітанушы , публицист,  педагог, аудармашы, қоғам қайраткері. қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі,  мемлекет қайраткері , қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы,  ағартушы, алаш-орда өкіметінің мүшесі. атасы шошақ немересі ахмет өмірге келгенде ауыл ақсақалдарынан бата алып, азан шақырып атын қойған. әкесінің інісі ерғазы ахметті торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебіне береді. 

Отырар Қазақстанның ортағасырлық ірі қалаларының бірі. Сырдарияның Арыс өзеніне құяр сағасына таяу орналасқан. Отырар қаласының аты VIII ғасырдан бастап аталғанмен, оның бастапқы тарихы б.з.б. II ғасырда Сырдарияның орта ағысында пайда болған Қаңлы мемлекетінің тарихымен тығыз байланысты. IX ғасырдың ортасынан бастап Отырар Самани әулеті мемлекетінің ықпалында болды. Осы кезеңнен бастап бұл өлкеде сауда-саттық жасау, ғалымдардың «білім қууды көздеген» саяхаттары адамдардың ой-өрісін кеңейтті. Өнердің, ғылым мен колөнер кәсіпшілігінің таралуына ықпалын тигізді. Энциклопедист-ғалым әл-Фарабидің осы қаладан шығуы кездейсоқ емес. Отырардың алып жатқан ауданы 200 гектарға жетіп, нағыз Шығыс қаласына айналған болатын. 1219 жылы Шыңғысхан шапқыншылығынан кейін қала жермен-жексен болды. Қазіргі таңда тек орны ғана қалған.

Көне Тараз қаласы қазіргі Тараздың орнында болған. Бұл жайындағы алғашқы дерек грек елшісі Земархтың хабарламасында айтылады. Ал, 630 жылы Сюань Цзанның жазбасында ірі сауда қаласы ретінде сипатталған. Тараз VII- VIII ғасырда Ұлы Жібек жолында орналасқан сауда және қолөнер орталығына айналған керемет шаһар. Мұнда оңтүстіктің күміс кендері мен терістіктегі қимақтарға баратын керуен жолдары тоғысатын. X ғасырдағы араб географы әл-Макдиси қала жайында былай деп жазды: «Тараз – бақтары көп, халқы тығыз қоныстанған, қамал сыртынан терең орлар қазылған, төрт қақпасы және төңірегінде елді мекені бар ірі бекіністі қала». Көне Тараздың қазіргі Тараз қаласының орнында орналасқанын алғаш В.В.Бартольд дәлелдеген. Кейін археологтар М. Е. Массон, A. Н. Бернштам, Е. И. Агеева, Г. И. Пацевич, Т. Н. Сениговалар қаланың көлемін, құрылысын, мәдени қабаттарының калыңдығын анықтады. Соның нәтижесінде Тараздағы өмір б.з. I ғасырда пайда болып, XVI ғасырға дейін жалғасқан деген қорытынды жасалды.

Объяснение: