1-тоқсан. «Отан отбасынан басталады» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты 6.1.1.1.Тірек сөздер, мәтіннің бастапқы бөлігін тыңдау арқылы тақырыпты және көтерілетін мәселені болжау
6.2.2.1.Тақырып бойынша диалогті бастау, жалғастыру, аяқтаудың ұлттық сөз әдебімен сөйлеу этикеті формаларын білу
Бағалау критерийі - Мәтін бөліктері, тірек сөздер негізінде тақырыпты, мәселені болжайды
- Мәтін құрауда сөз әдебі мен орфографиялық нормаларға сай жазады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану Жоғары деңгей дағдылары
Орындылу уақыты 20-25 минут
Тапсырма
1. Мәтінді тыңда. Төмендегі кестені толтыр. Ақпараттың дұрыс, бұрыстығын тап.
1) Мәтінге ат қояды
Отбасы дегеніміз – туысқандық байланыста бірлесіп өмір сүретін адамдар. Олар отбасында мемлекеттік заңдар мен ережелерді сақтайды. Отбасы – а ң өсіп-өнер, қаз тұрар, қанат қағар ұясы, алтын бесігі. Отбасында қалыптасқан барлық жақсы қасиеттер өмір бойына серік болады. Оны ешкім түзете алмайды.
Дәстүрлі қазақ отбасында ата-ана ерекше құрметтелген. Олардың тікелей үрім-бұтақтары ата-аналарын қартайғанда қамқорлыққа алуға міндетті болған. Ата-ана балаларының тәлім-тәрбиесіне қаншалықты жауапты болса, балалар да кейін әке-шешелері қартайған шағында қамқорлық жасауға міндетті.
Қазақ отбасында әкенің орны ерекше. Әке – отбасының тірегі. Отбасы мүшелері әкені тыңдайды. Ананың орны да ерекше. Әке де, балалар да ананы сыйлайды. Әке мен шеше ақылдасып, үйленген ұлдарына енші бөледі, тұрмысқа шыққан қыздарына жасау береді. Қазақ отбасында қыздың орны да үлкен. Қызды ерекше құрметтейді.
Кенже бала - отбасындағы ең кіші бала, кіші ұл. Кенже баланың өз отбасы болса да, ата-анасымен бірге тұрады. Себебі ол – қара шаңырақтың иесі. Қара шаңырақ - үлкен үй, әке-шеше үйі. Қара шаңыраққа барлық осы отбасының балалары, туыстары жиналады. Қара шаңырақта балаға туыстарын, нағашыларын, ата-бабасын, үлкен аталарын, жеті атасын үнемі айтып отырған.
2. Ақпараттың дұрыс, бұрыстығын тап.
№ Ақпарат Дұрыс Бұрыс
1 Отбасы дегеніміз – туысқандық байланыста бірлесіп өмір сүретін адамдар.
2 Дәстүрлі қазақ отбасында ата-ананы ерекше құрметтемген.
3 Әке мен шеше ақылдасып, үйленген ұлдарына енші бөледі, тұрмысқа шыққан қыздарына жасау береді.
4 Отбасы мүшелері әкені тыңдамайды.
5 Қара шаңырақ - үлкен үй, әке-шеше үйі..
3. «Менің отбасым» тақырыбында мәтін құрастырыңыз. 40-50 сөз
4.«Әке –шеше» сөзін тәуелдеңіз.
Жекеше Көпше
Бағалау критерийі Тапсырма
№ Дескриптор
Білім алушы:
Берілген тақырыптың негізінде
мәтінге ат қояды; 1
Мәтінге ат қояды 1
Мәтінді тыңдайды. Төмендегі кестені толтырады. Ақпараттың дұрыс, бұрыстығын анықтайды. 2 мәтін бойынша дұрыс , бұрыстығын анықтайды;
3
Мәтін құрауда орфографиялық нормаларға сай жазады. 3 тақырып төңірегінде мәтін құрап жазады; 3
Берілген Әке –шеше сөзін тәуелдейді.
4 Сөзді тәуелдейді 2
Барлық
9
сор умоляю умоляю о умоляю
Сал-серілік— қазақ халқы мәдениеті мен өнерінің жарқын белгісі, биік шыңы.
Ақындық, сазгерлік, әншілік, орындаушылық, адамгершілік, мәрттік, жомарттық, пәктік, зор абырой, тағы басқа ең ізгі қасеттердың бәрі осы мұрат тұтқандардың бойынан табылған. Сал мен сері деп аталатын екі тұлғаның бір-бірінен аз да болса ерекшеліктері бар. Сал дегеніміз — аса талантты, бір өзі бір театрдың қызметін атқаратын, ерекше әрі қымбат, әсем киінген, жүріс-тұрысы, іс-әрекеті мүлде бөлек, дүниесін, мал-жанын осы жолда аямайтын мәрт, жомарт жан. Оның киімдері кісі таңданарлықтай басқаша үлгіде тігіледі. Сән-салтанатты басқа, ер-тұрманы да сұлу әрі сымбатты, әшекейлі. Сал — халықтың еркесі, қызығы, думаны.Сері де — сал сияқты әнші, күйші, ақын, өнерпаз. Оның киім киісі сұлі да сыпайы. Осындай өнердің сыртында ол — сұлу сүйген, жүйрік баптап, құс салатын, әрі аңшы, саятшы, әрі мерген, әрі палуан, әрі шешен, әрі шебер, қысқасы, халық сөзімен айтқанда, "сегіз қырлы, бір сырлы" аса биік тұлғалы азамат. Мысалы, атақты Сегіз сері осындай жігіт болған.
--Сенің туған жеріңнін табиғаты қандай?
-- Менің туған жерімнің табиғаты әдемі.,ауасы таза.
Туған жеріңде орман, көл бар ма?
, --Менің туған жерімде орман да көл де бар.
--Орманның ішінде нелер бар?
--Жазда қарағайлы орманның ішінде көп саңырауқұлақтар болады.Жидектер мен өсімдіктердің түрі көп өседі.
--Ал туған жеріңнін көлі қандай ?
--Біздің көл үлкен.суы мөлдір.Сондықтан бұл жаққа көп адамдар демалысқа келеді.Көлдің жағасында жаз бойы рахаттанып ,таза ауамен дем алады.Міне менің туған жерімнің табиғаты осындай тамаша !Маған менің туған жерімнің табиғаты өте ұнайды